Tuyết Mai - XA VÀ NHỚ

Xa và nhớ

Đêm qua thức giấc một mình, nhìn trăng sáng tôi chợt nhớ đến ánh trăng ở VN, nhất là trăng miền biển, trông rất hiền hòa và trong sáng, nơi tôi đã sống 2 năm với nghề “gõ đầu trẻ” sau năm 1975, khi tôi vừa tốt nghiệp trường Sư phạm Sài Gòn, thời gian này đã để lại trong tôi một dấu ấn khó quên.

Trường tôi dạy nằm ven làng biển, một thôn ấp nhỏ bé rất xa thị trấn, xa ánh đèn rực rỡ của thành phố. Trường vỏn vẹn chỉ có bốn phòng, ngoài ba phòng dành cho giảng dạy được chia ra ba lớp buổi sáng và ba lớp buổi chiều, còn lại một phòng chúng tôi phải ngăn đôi, một nửa làm văn phòng và một nửa phía sau dùng làm chổ ở cho giáo viên xa nhà như tôi. Trường có năm giáo viên nữ và một thầy hiệu trưởng, bốn người là dân địa phương, chỉ có tôi ở Biên hòa và cô bạn ở Đà Lạt khi ra trường “ bị ” điều về đây dạy học. Nhớ ngày đầu tiên khi nhận nhiệm sở, thầy trưởng phòng giáo dục đưa tôi ra bến xe, gửi tôi cho bác tài xế và căn dặn là đưa tôi đến trường học duy nhất ở thôn Hiệp An ( sau này được biết từ nơi thị trấn này đến chỗ tôi dạy mỗi ngày chỉ có một chuyến xe duy nhất sáng đi chiều về, phương tiện đi lại chủ yếu của dân làng ở đây là xe đạp ). 

 Ngồi trên xe, bên cạnh tôi là những khuôn mặt xa lạ, xạm đen vì nắng gió của biển, đang tò mò nhìn tôi, thân thiện cười hỏi “ Cô giáo mới hỉ? răng còn trẹ quả hỉ….” giọng nói miền Trung thật lạ tai vì họ nói rất nhanh. Xe chuyển bánh đưa tôi đến một nơi tôi chưa từng đặt chân tới, chưa hình dung qua cuộc sống tự lập như thế nào? Đường đi bắt đầu ngoằn ngoèo, dằn xóc vì nhiều đá sỏi gập gềnh, hai bên đường nhà cửa thưa dần, thưa dần rồi khuất hẳn. Khoảng cách giữa sự ồn ào, nhộn nhịp nơi thị xã là không gian vắng vẻ, đìu hiu … khung cảnh chung quanh trước mắt tôi đã hiện ra một thế giới khác, nghe nói đây là vùng kinh tế mới nên cảnh vật còn rất hoang sơ, heo hút, cây cối dày đặc, um tùm hơn khi xe đi sâu vào con đường mòn duy nhất dọc theo khu rừng bên cạnh. Bỗng dưng nước mắt tôi tuôn trào, rơi rơi mãi không cách gì cầm lại được, tôi chỉ biết cắn chặt môi cố kềm lại tiếng nấc nghẹn ngào đừng bật ra thành tiếng. Trên xe, mọi người quanh tôi xôn xao có lẽ họ bất ngờ trước phản ứng của tôi, tai tôi ù, mặt tôi ràn rụa nước mắt, miệng thì câm lặng nhưng thật ra trong lòng tôi đang gào thét “ con muốn về nhà, hãy cho con về nhà…má ơi con sợ lắm…”

Rồi thời gian trôi qua, tôi đã quen dần với cuộc sống và bắt đầu thấy yêu mến, gần gủi với cảnh vật và con người nơi đây, nhất là biển. Những sáng, chiều ra thăm biển… có khi cùng đám học trò nhỏ, hoặc với anh chị dạy chung trường, cũng có khi tôi muốn chỉ một mình để được thổn thức cùng biển. Biển nghe tôi tâm sự, đã chất chứa và chia sẻ cùng tôi những buồn vui, những vướng vấp của cô giáo nhỏ đang tập tễnh bước vào đời với túi hành trang rối bời những hoài bão, ước mơ, tình yêu… đang chấp cánh.

Đêm đêm ngồi chấm bài, soạn giáo án bên ánh đèn dầu chao đảo không đủ sáng, nhìn ra khung cửa sổ… ánh trăng vằng vặc, không gian yên tĩnh, chỉ có tiếng sóng vỗ rạt rào mơn man ghềnh đá từ biển vọng về như muốn an ủi, ru ngủ kẻ đơn độc xa quê. Tôi lại thấy nhớ nhà, nhớ ba tôi với dáng vẻ đăm chiêu bên bàn cắt áo, tính toán phác họa một kiểu mẫu đẹp, lạ cho khách hàng, má tôi thì cặm cụi làm khuy nút bên chồng quần áo đã may xong, chị tôi chắc cũng như tôi đang soạn giáo án, chấm bài ở trường chị dạy; các em tôi có lẽ đã ngủ say…Tôi nhớ quá mọi người, và cũng nhớ một hình ảnh thoáng qua trong trí, lúc xa, lúc gần làm tim tôi có cảm giác như thân, thương…nhiều lắm!

Khi đứng trên bục giảng… nhìn xuống những đứa học trò đầu tóc bù xù, vàng hoe vì nắng gió miền biển; mặt mũi lấm lem đen đúa vì suốt ngày phơi mình ngoài đồng khô nắng cháy… tôi thấy thật nao lòng trước những ánh mắt thơ ngây, trong sáng đang ngẫng nhìn mình như muốn gửi cả niềm tin, ước mơ vào từng lời giảng, từng câu chuyện cổ tích thần tiên qua lời cô giáo kể… Nơi tôi dạy làng quê nghèo lắm, học sinh không có tiền để mua tập viết đi học đừng nói chi đến quần áo hay những phương tiện khác. Cho nên, cứ mỗi lần về thăm nhà trở ra, hành lý của tôi nặng không xách nổi, trong đó toàn là dụng cụ học tập ( phấn, tập, viết… có cả sách hình, truyện cổ tích…) cùng một số quần áo cũ của mấy đứa em để làm quà cho đám nhỏ dễ thương. Những khi còn lại một mình ở trường, tụi nó thường đến thăm, tập múa hát… có khi xin ba má để được ngủ lại với cô giáo vì cô giáo rất sợ ma. Cũng có khi cô, trò cùng dắt nhau ra biển ngắm mặt trời lặn lúc hoàng hôn hay chờ đón bình minh khi mặt trời ló dạng. Đây là khoảng thời gian đẹp nhất, đáng nhớ nhất trong cuộc đời tôi.- bởi vì tuy cô đơn nhưng lại không cô độc. Còn nhớ hai câu thơ thời sư phạm của tôi:

“ Phấn trắng rơi rơi, em sống đời thanh bạch

 Mực đỏ chấm bài là máu nhỏ từ tim….”

Về sau này, mãi bận rộn với cuộc sống và trách nhiệm nên những lãng mạn đời thường cũng được tạm lắng đọng tưởng chừng như đã quên…Không biết biển bây giờ còn đẹp và yên tĩnh giống như ngày xưa hay đã thay đổi đi nhiều? Dù không gian và thời gian có khác nhau nhưng tôi nghĩ, khi đứng trước biển mỗi người chúng ta đều mang tâm trạng gần giống như nhau - cô đơn, nhỏ bé, trống trải... - và bất chợt một ý tưởng thoáng qua: Ước gì!...

Đêm nay, không ngủ được, tôi lại nhớ đến những chuyện xưa. Có lẽ ngay từ nhỏ tôi đã quá quen thuộc với những câu hát ru em " ầu ơ ví dầu..." cho năm đứa em đến mềm cả môi và một phần ảnh hưởng bởi ba tôi về tính văn nghệ, văn gừng... nên thơ và nhạc đã là một phần quan trọng không nhỏ trong cuộc sống tinh thần của tôi, nó đã thay tôi nói lên rất nhiều điều, và có thể tạm xoa dịu đi những nỗi đau buồn trong đời mà mình phải va chạm và hứng chịu. Thời còn đi học, như những bạn bè trang lứa khác, tôi cũng tập tành làm thơ viết báo, viết nhật ký... để gửi gấm tâm sự, nhưng thơ tôi dở quá nên không dám đưa ai đọc đành phải xếp lại, đóng khung cho vào ký ức. Thời gian mang đi tuổi xuân của con người, nhưng để bù đắp, thời gian đã đem lại cho tôi niềm tin trước cuộc sống – đó chính là tình yêu – Yêu đời và cả Yêu người. Hầu hết những "mối tình đầu" đều nãy sinh từ thời trung học. Đi dạy, tôi không có được cái duyên này...thêm nữa, bối cảnh thời gian và không gian lại không phải ở trường học mà là nơi miền ven biển xa xôi, nơi tôi đã có một hồi ức đẹp, buồn, cô đơn và hơi có chút mơ hồ cao ngạo... vì thế nên đã để vuột tay, đánh rơi mối tình đầu (? )

Khi tuổi vừa mới lớn bắt đầu bước vào cuộc hành trình chung của những cô bé đang tập tành đi tìm ước mơ để dệt mộng… Với vai trò người chị trong gia đình, dưới tôi là bốn tên con trai nghịch ngợm, lì quá sức và một đứa em gái út- quá mừng – vì nghĩ rằng sẽ có thêm đồng minh, ai dè nó cũng như bốn thằng anh của nó, năm đứa hợp lại làm tôi te tua lớn hết nổi, ốm nhom ốm nhách nhìn không giống các cô thiếu nử đang ở lứa tuổi dậy thì… xấu quá nên chẵng ai nhìn tới. Tôi còn có một người chị, chị học khá và thích làm thơ, viết văn. Ước mơ của chị là được đi du học, giấy tờ- thủ tục phỏng vấn đã xong hết, nếu không có sự kiện lịch sử 1975 thì chị ấy đã đi Nhật rồi. Cuộc đời khó biết trước được, công việc học hành của bản thân và trách nhiệm đối với gia đình đã là đôi gánh đè nặng trên đôi vai gầy còm nhỏ bé của tôi, tôi luôn thầm ước ao có một khoảng không gian rộng thoáng cho riêng mình để có thể gửi gấm những tâm tư tình cảm, những hoài bảo của một thời trẻ trung… Nhà tôi không có sân thượng nên những buổi tối trước khi đi ngủ, tôi thường lên lầu thắp nhang cầu nguyện, xong ra đứng trước ban-coong nhìn ngắm phố đêm, nhưng chẵng thấy gì là thơ mộng hay gợi cảm cả bởi vì không gian phía trên đầu mình đã bị các nhà khác cao tầng hơn che khuất, cảnh vật xung quanh thì không hữu tình chút nào, cho nên ước mơ cứ mãi bay cao, bay cao… Cảm giác được đứng trên cao gần như sắp chạm đến bầu trời, hít thở không khí trong lành từ nguồn gió dưới sông Đồng Nai thổi lên. Xung quanh thật yên tĩnh, đêm thật đẹp, thật trong… có thể đếm được sao trời và nghe được lời của gió thì thầm bên tai…Tôi đã nhắm mắt lại tưởng tượng như vậy và thầm mong một ngày, sẽ có một người đưa tôi lên đó để có thể cùng nhau chắp cánh ước mơ…xóa tan đi cảm giác sợ hải và cô đơn khi không phải một mình đối diện với không gian to lớn cùng những khó khăn, trắc trở trong cuộc sống đang vây quanh hàng ngày…một điều ước thật đơn giản và nhỏ bé nhưng tôi đã không dể dàng thực hiện… Tôi vẫn hy vọng và luôn nuôi hy vọng trước một sự tuyệt vọng nào đó nếu số mệnh cay nghiệt đã mang đến cho mình, và để tự vỗ về "cuộc sống dù tốt hay xấu vẫn luôn công bằng trong cái được và mất..."

Thời gian trôi qua nhanh lắm, tôi rất luyến tiếc những chặng đường đã trải qua trong cuộc đời mình mỗi khi hồi tưởng lại, và cũng rất trân trọng những gì mình đã và đang có… Một tình yêu thực sự - cũng thật khó để định nghĩa chính xác, chỉ biết rằng tình yêu thật sự không đến từ sự lựa chọn, mà đến từ sự tình cờ.

Trời sắp sáng, xếp lại hồi ức tình cảm lan man, tản mạn, tôi cố gắng ru mình vào giấc ngủ để xua tan những hình ảnh đang tìm về trong giấc mơ chập choạng, nhạt nhòa…của một thời đã xa mà vẫn nhớ!

Tuyết Mai