GS. Huỳnh Công Ân - NHA TRANG MIỀN CÁT TRẮNG

NHA TRANG MIỀN CÁT TRẮNG

Huỳnh Công Ân

“Nha Trang là miền quê hương cát trắng

Có những đêm nghe vọng lại

Ầm ầm tiếng sóng xa đưa “

(Nha Trang - Minh Kỳ)

Trước 1975, Nha Trang và Đà Lạt là hai thành phố duy nhứt của miền Trung mà tôi từng đặt chân đến. Không phải đến để đi du lịch mà vì phải tham dự những khoá huấn luyện quân sự trong thời gian tôi đi lính.

Nếu tôi chỉ ở Đà Lạt có vài ngày trong năm 1973 vì xin không tham dự khoá học đại đội phó chiến tranh chính trị để nhận sự vụ lệnh biệt phái về bộ Giáo Dục thì tôi đã lưu lại Nha Trang hơn 4 tháng để thụ huấn khoá 2/68 sĩ quan trừ bị.

Quân trường Đồng Đế

Đặc biệt tôi đến Đà Lạt lấn đó với tư thái thong dong không những vì khỏi phải tham gia huấn luyện mà còn có thời gian rong chơi ở xứ ngàn hoa. Còn tôi đến Nha Trang năm 1968 dưới sự áp tải của Quân cảnh trên phi cơ vận tải C130 với tâm trạng một kẻ rớt điểm tác xạ phải ra quân trường Đồng Đế học khoá hạ sĩ quan.

May mắn nhờ sự can thiệp của thượng nghị sĩ Tôn Thất Đính tôi được nằm trong danh sách bốn đại đội 335, 336, 337, 338 được vớt lên học khoá sĩ quan còn đại đội 334 gồm những người có điểm bắn thấp nhứt trong kỳ thi cuối khoá cơ bản quân sự ở trung tâm huấn luyện Quang Trung phải học khoá hạ sĩ quan.

Trong số những người không may phải học khoá hạ sĩ quan có hai người bạn đồng nghiệp tôi: anh H. giáo sư quốc văn và anh T. giáo sư lý hoá.

Nhưng như trong truyện “Tái ông thất mã” sau cái xui lại là cái hên và ngược lại, sau cái hên lại là cái xui. Sau 1975, hai anh H và T vì mang cấp bực trung sĩ nên khỏi phải đi cải tạo như tôi.

Trường Hạ Sĩ Quan Nha Trang  khang trang nằm dưới bóng những hàng cây thông, cây bàng đầy bóng mát. Phía sau trường là một dãy núi chắn ngang, thấp thoáng bức tượng người chiến binh đứng trong tư thế thao diễn nghỉ trên đỉnh núi Hòn Khô, tạo thành một khung cảnh thật hùng tráng. Vì dãy núi trông từ xa như hình một thiếu nữ nằm xỏa tóc nên sau này khi vào học ở đây tôi được nghe truyền tụng hai câu thơ mà ai đó đã đặt:

“Anh đứng ngàn năm thao diễn nghỉ,

Em nằm xỏa tóc đơi chờ ai.”

Tượng Thao diễn nghĩ trên đỉnh Hòn Khô

Tôi được xếp vào đại độ 335 mà sĩ quan cán bộ đại đội trưởng là trung úy Xuân.

Bốn tuần huấn nhục bắt đầu. Đi đâu từ hai người trở lên đều phải đếm bước chạy. Trước khi vào nhà bàn để ăn thì đại đội phải chạy vài vòng quanh vũ đình trường. Ngòai ra, những bài học tuột núi, đi dây tử thần, vượt sông, tấn công lên đồi... là những bài học cam go của chúng tôi.

Ngày chuẩn bị gắn alpha, chúng tôi phải làm một cuộc hành quân chinh phục Hòn Khô. Tôi phải vác cây trung liên Bar leo núi. Khi lên tới đỉnh Hòn Khô thì tôi suýt ngất xỉu vì kiệt sức. Tối đó, tiểu đoàn1 SVSQ làm lễ gắn alpha cho các khóa sinh. "Quỳ xuống các khóa sinh dự bị sĩ quan, Đứng lên các sinh viên sĩ quan". Khẩu lệnh đó cùng bản Hồn Tử Sĩ vang lên trang nghiêm nhưng đượm vẻ âm u làm tôi lạnh người nghĩ tới những tháng ngày xông pha trong vòng lửa đạn sắp tới.

Chúng tôi được thoải mái khi đi ứng chiến ban đêm. Có đêm chúng tôi giăng lều nằm ở nhà thủy tọa, lắng nghe tiếng sóng biển rì rào. Có đêm chúng tôi nằm trên đồi Rù Rì để làm mồi cho muỗi cắn.

Cuối tuần, chúng tôi được vài giờ phép để ra thành phố Nha Trang. Có người thì vào quán cà phê Thiện ở đường Độc Lập để trồng cây si cô ngồi caisse, người Sài Gòn đẹp như tranh vẽ. Có người đi ‘xả stress” ở khu Phước Hải. Có người ra bờ biển nhìn sóng vỗ bờ.

Rồi thì ngày mãn khoá cũng đến. Đường bộ từ Nha Trang về Sài Gòn lúc đó không an ninh nên tôi ra phi trường Nha Trang mua vé  của Air Vietnam để về Sài Gòn. Phi trường cũ của Nha Trang nằm cạnh con đường dọc bờ biển (nay là đường Trần Phú).

Đó là lần duy nhứt trước năm 1975 mà tôi đến Nha Trang và thời gian ở đó là dài nhứt so với những lúc tôi từ hải ngoại về Việt Nam và đi chơi ở Nha Trang sau năm 1975.

Nhưng lần ở Nha Trang lâu dài nhứt đó tôi chỉ quanh quẩn trong quân trường, bãi tập và hàng tuần ra phố đi phép có một buổi nên không có ý niệm đầy đủ về thành phố biển Nha Trang.

Sau này, về nước mỗi lần ra Nha Trang tôi đều thuê một chiếc xe gắn máy chạy khắp nơi để khám phá thành phố này. Tôi lại có một người bạn cùng dạy môn toán tên Tài, là người địa phương ở đây nên anh hướng dẫn tôi đi đến những địa điểm đặc biệt của thành phố.

Lần đầu về nước năm 2008, khi ra Nha Trang, vợ chồng tôi và cậu em vợ tham dự tour đi thăm các đảo nên những lần sau chúng tôi chỉ đi viếng các nơi trên đất liền.

Tài, người bạn đồng nghiệp và đồng môn đã đưa tôi đi qua cầu Trần Phú để thăm lại quân trường Đồng Đế, nay được đổi thành trường Sĩ Quan Thông Tin của quân đội CS. Những kỷ niệm đầy mồ hôi của những tháng ngày thụ huấn quân sự tại đây vào cuối năm 1968 vẫn còn in đậm trong ký ức của tôi: “thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”.

Ngày trước, từ nội thành Nha Trang muốn sang Đồng Đế phải qua hai cây cầu Hà Ra và Xóm Bóng. Đồng Đế ngày nay dần dần biến thành phần nối dài của thành phố Nha Trang với quán xá, chung cư, khách sạn mọc lên như nấm. Ở đây tập trung các nhà hàng và quán cốc bán các món ăn hải sản. Buổi tối, từng đoàn xe bus chở khách từ các hotel bên kia cầu Trần Phú đổ xuống các quán ăn bên đây đông nghẹt.

Những lần sau, tôi cũng qua cầu Trần Phú để đến viếng Tháp Bà nằm sát dốc cầu Xóm Bóng. Có lần chúng tôi được chứng kiến những cô vũ công trong xiêm y sặc sở múa những điệu vũ của người Chàm trông rất đẹp mắt.

“Tiệc liên hoan nhạc tấu vang trên xứ thiêng Đồ Bàn

Dạ yến ban cung nữ dâng lên khúc ca về Chàm”

(Hận Đồ Bàn - Xuân Tiên)

Tháp Bà Nha Trang

Những lần đến Nha Trang sau này, chúng tôi thường đi bằng máy bay. Ga đến là phi trường quân sự Cam Ranh ngày trước cách thành phố Nha Trang 30 km. Phi trường Nha Trang cũ trong thành phố đã phá bỏ, sau đó trở thành ga xe bus chở khách đi về phi trường Cam Ranh và phần đất trống làm bãi đáp máy bay ngày trước đang có dự án xây dựng nhà ở và cơ sở thương mại.

Từ phi trường Cam Ranh, có khi chúng tôi đi xe bus, có khi đi xe taxi về Nha Trang. Nha Trang nhiều lần được chọn là nơi thi Hoa hậu quốc tế. Trên đường từ Cam Ranh về Nha Trang tôi trông thấy nhiều công trình xây dựng resort cũng như khu du lịch.

Tới Nha Trang, chúng tôi thuê khách sạn trên đường Trần Phú để tiện việc đi tắm biển vì chỉ cần băng qua đường thì chúng tôi đã tới biển.

Thường, vào 6 giờ sáng hai vợ chồng tôi thức dậy, thay đồ tắm sang bên kia đường, đến bãi biển tập thể dục, chạy bộ rồi xuống nước vẩy vùng với sóng biển. Sở dĩ chúng tôi đi tắm biển sớm vì khi mặt trời lên thì đám du khách Nga với những thân hình đồ sộ nung núc thịt hay du khách Trung Quốc với những tiếng nói xí xô, xí xào ồn ào sẽ tràn ngập bãi biển và mặt biển.

Những năm đầu, chúng tôi thuê một khách sạn ngoài mặt đường Trần Phú đó là khách sạn Manchester. Về sau, thấy khách sạn này quá xuống cấp vì đã có từ trước 1975, còn những khách sạn khác trong hẻm cách đường Trần Phú vài chục thước đều mới xây sạch sẻ mà giá lại rẻ hơn nên những lần sau chúng tôi thuê những khách sạn này.

Để di chuyển trong thành phố này, tôi thuê một xe gắn máy thường cũng là của khách sạn với giá 100 ngàn tiền Việt Nam (chưa tới 5 đô). Có một điều khác với bên Mỹ và Canada, khi mình thuê xe hơi thì người ta đưa cho mình xe mới toanh và xăng đầy bình. Còn ở Việt Nam họ đưa cho mình một chiếc xe gắn máy cũ, có khi thắng không ăn hay thiếu kính chiếu hậu và bình xăng cạn tới đáy. Mỗi lần nhận xe tôi phải hỏi thăm địa điểm cây xăng gần nhứt để chạy đến đó đổ xăng.

Nhà thờ Núi

Với chiếc xe gắn máy tôi đi thăm nhà thờ Núi (còn gọi là nhà thờ Đá). Nhà thờ toạ lạc trên đỉnh đồi Hoàng Lân, đầu đường Nguyễn Trãi giao với đường Thái Nguyên (Ngã 6) được cha sứ Louis Vallet khởi công xây dựng ngày 3-9-1928 và hoàn thành vào tháng 5-1933. Kiến trúc nhà thờ theo kiểu Gothic giống như các nhà thờ bên Âu Châu.

Từ nhà thờ Núi chúng tôi chạy thêm một đoạn đường nữa để viếng chùa Long Sơn và chùa Hải Đức.

Chùa Long Sơn hay còn gọi là chùa Phật Trắng tọa lạc ở đường 23 tháng 10, phường Phương Sơn, dưới chân núi Trại Thủy, thành phố Nha Trang. Ban đầu chùa được dựng trên núi vào năm 1886, đến năm 1900 vì một trận bão lớn nên chùa mới dời xuống vị trí hiện tại.

Từ chùa Long Sơn lên đỉnh núi, người ta phải leo 193 bậc thang đá. Lên được 10 bậc thì đến Đại Hồng Chung, một cái chuông cao 2m2 và nặng 1,5 tấn. Mỗi khi chuông được dọng lên thì tiếng chuông vang rền cả một vùng.

Tượng Phật nhập Niết Bàn

Ở bậc thang 44 là pho tượng Phật nằm nhập niết bàn, dài 7m, cao 5m, khuôn mặt chân thiện, tuyệt tác và sau lưng là bức phù điêu hàng nghìn tỳ kheo đang đứng niệm phật.

Chùa Hải Đức

Từ chùa Long Sơn có đường lớn dẫn lên chùa Hải Đức ở lưng đồi và lên pho tượng Kim thân Phật Tổ nơi đỉnh đồi. Tượng được xây dựng bằng bê-tông ngay trên nền cũ của chùa Long Sơn.(Nguồn:nhatrangtoday.vn)

Chúng tôi cũng đã từng đến viếng Hải Học Viện Nha Trang ở Cầu Đá cách Nha Trang 6km. Ngày nay Hải Học Viện này được đổi tên là Viện Hải Dương Học Nha Trang và được chía làm hai khu vực: Bảo tàng sinh vật biển và Bảo tàng hải dương học.

Aquarium trong Hải Học Viện

Bảo tàng sinh vật biển là nơi trưng bày các mẫu vật của các loài sinh vật biển. Du khách sẽ được chiêm ngưỡng hơn 20.000 mẫu vật của 4.000 loài sinh vật biển khác nhau.

Bảo tàng viện Hải dương học nổi tiếng với những bộ mẫu vật to lớn. Người ta được dịp ngắm những bộ xương cá voi khổng lồ dài tới 26 m, cao 3 m. Và thêm nhiều bộ mẫu vật lớn khác như: trai, cá tầm, bò biển…

Bước vào khu nhà kính của Viện Hải dương học không gian ngập tràn sắc màu của của các loài san hô và các loài tảo như: Tảo xanh, tảo đỏ, tảo kim, tảo lục, tảo xoắn… thêm vào đó còn có các loài nguyên thủy, các loài giáp xác.

Phía ngoài theo lối đi vào, người ta còn được ngắm nhìn các loài thủy sản biển nuôi trong bể lớn và bể kính như: rùa biển, cá mập, rắn biển, các loài nhuyễn thể… rất sống động và cuốn hút.

(Nguồn: vntrip.vn)

Năm 2006, khu vui chơi Vinpearl của tỷ phú Phạm Nhật Vượng mở cửa, hình thức như Dísneyland, nằm trên đảo Hòn Tre. Đầu năm 2020, Vinpearl Land Nha Trang được đổi tên là VinWonders Nha Trang.

Cáp treo qua Vinpearl ban đêm

Từ cảng Cầu Đá muốn qua khu Vinpearl, người ta có thể đi cáp treo hay đi bằng tàu.

Chúng tôi đã đi qua Vinpearl hai lần. Ngoài những trò chơi cảm giác mạnh, khu vui chơi này có một bải tắm nhân tạo rất sạch và nước thật trong. Buổi tối, ở đây có chương trình nhạc nước. Trong khu Vinpearl có resort , khách sạn và nhà hàng sang trọng.

Trong những lần đến Nha Trang đầu tiên khi về Việt Nam, buổi sáng chúng tôi ra quán cà phê Four Seasons sát bờ biển ăn sáng, uống cà phê và nhìn thiên hạ tắm biển. Buổi tối, chúng tôi ngồi ở nhà hàng Louisana uống nước và nghe nhạc sống do một ban nhạc người Phi Luật Tân trình diễn. Những bản nhạc Pháp của thập niên 1960, 1970 từng làm say mê thế hệ trẻ chúng tôi ngày đó được nghe lại ở đây. Nhưng trong những lần sau thì khách Nga và Trung Quốc tràn ngập những nơi đó nên chúng tôi thay đổi chỗ khác ở trong thành phố.

Để nhìn toàn cảnh thành phố Nha Trang, chúng tôi qua cầu Trần Phú, vào nhà hàng Nha Trang View để ngắm thành phố biển.

Thành phố Nha Trang nhìn từ nhà hàng Nha Trang View

Nói đến ẩm thực ở Nha Trang, không ai không biết quán nem nướng Ninh Hoà Đặng Văn Quyên. Quán có hai cơ sở, một ở đường Lãn Ông, một ở đường Phan Bội Châu. Lần nào đến Nha Trang, tôi đều mời Tài đến đây ăn và uống bia San Miguel của Phi Luật Tân. Trước 1975, bia San Miguel nổi tiếng trên thế giới vì hương vị thơm dịu của nó. Có một lần tôi quen với một người Phi Luật Tân làm việc trong phái bộ y tế Phi Luật Tân tham chiến ở Việt Nam khi đi dạo mát ở Bến Bạch Đằng, Sài Gòn. Ông ta bảo tôi đứng chờ để ông chạy về PX lấy một thùng bia San Miguel đem ra đãi tôi. Hai người không sao uống hết 20 chai nên phần còn lại ông ta tặng tôi luôn. Tôi đem về nhà, ba tôi uống thử không ngớt khen ngon.

Nem nướng Ninh Hòa Đặng Văn Quyên

Nem nướng ngon ngọt, chắc thịt, cuốn cùng ram giòn rụm và rau sống tươi. Nước chấm hơi ngọt nhưng thơm mùi tỏi, sền sệt nên vẫn thấy ngon. Có cà rốt và cà tím muối ăn kèm đỡ ngán.

Nhưng đến Nha Trang mà không ăn hải sản là một thiếu sót lớn. Tháng 5 năm 2020, trong chuyến đi một vòng Đà Lạt và Nha Trang, vợ chồng tôi được vợ chồng đứa con trai dùng xe hơi chở đi đến làng bè Cầu Rớ, Ninh Hoà cách Nha Trang khoảng 50km để ăn hải sản. Ở Đồng Đế có nhiều quán hải sản nhưng giá cả mắc hơn, hải sản không tươi bằng và nhứt là quá đông khách và ồn ào vì đa số khách là người Trung Quốc.

Một đặc sản khác của Nha Trang là món bún cá. Quán bún cá Hai Cá trên đường Nguyễn Thị Minh Khai tuy xập xệ, bình dân nhưng khá ngon.

Dù có đi đâu, chúng tôi cũng không quên món hủ tíu mì của người Tàu nên đến đường Thống Nhất (Độc Lập cũ) tìm tiệm mì Sanh Ký.

Muốn ăn món Việt Nam, chúng tôi đến tiệm cơm Bình Minh ở đường Hoàng Văn Thụ. Một điều tréo ngoe là chủ tiệm bán món ăn miền Nam ở đây lại là người miền Bắc.

Ở quán café Nhật Kiều 2

Qua sự hướng dẫn của Tài, bạn tôi, chúng tôi thường xuyên lui tới các quán cà phê kiểu sân vườn như: Nhật Kiều 2 , Venice trên đường Nguyễn Thị Minh Khai hay Flamenco ở đường Thái Nguyên hay sang trọng như ở khách sạn Sheraton trên đường Trần Phú hay khách sạn Palace trên đường Yersin hoặc nhà hàng Lys trên đường Hoàng Văn Thụ. Ở quán Nhật Kiều 2, chúng tôi có thể ngắm nhìn những con cá vàng tung tăng trong cái hồ bên cạnh bàn của chúng tôi, ở quán Flamenco thì chúng tôi được hưởng không khí mát rượi dưới những tàng cây. Ở các khách sạn Sheraton và Palace, chúng tôi thấy thoải mái trong những chiếc ghế nệm tiện nghi, sang trọng.

Uống café ở khách sạn Sheraton

Nhưng đối với tôi, biểu tượng của Nha Trang vẫn là một bãi biển dài nhiều cây số, một trong những bãi biển đẹp nhứt của thế giới. Tuy nhiên, tôi vẫn thích bãi biển Nha Trang trước năm 1975 với cát trắng và những hàng dương thơ mộng mà nay chỉ còn trong ký ức của tôi.

Trên bãi biển Nha Trang

Huỳnh Công Ân

Montreal 16/9/2021