Diệp Hoàng Mai - TRI ÂN THẦY CÔ 2019

TRI ÂN THẦY CÔ 2019

Đáp chuyến bay về Sài Gòn lúc 3 giờ khuya Chủ nhật 24/11/2019, thì 8 giờ sáng cùng ngày anh Thiên Mã từ tốn Nguyễn Văn Tất vội vàng “bò” đến nhà hàng Ngon (đường Huyền Trân công  chúa, quận 1) ngay tức thì để thăm thầy giáo cũ. Sức mạnh “tình thầy trò, nghĩa ân sư” đã thôi thúc anh Thiên Mã nhanh nhanh trút bỏ nhọc nhằn công việc, để đến ngay với thầy giáo cũ của mình.

@ Thầy cô giáo ở Sài Gòn:

Năm nay, nhóm cựu hđs. Biên Hòa và nhóm bạn café 12B3 của Sáo lý luận Diệp Hoàng Mai chỉ đón tiếp được quý thầy: Nguyễn Kim Linh, Trần Thái Hùng, Lâm Tấn Văn và Trịnh Hồng Hải nhân Ngày Nhà Giáo. Câu chuyện của thầy trò trường Ngô Quyền Biên Hòa xưa rộn rã quanh các chủ đề:

- Tuổi tác ngày càng cao thì sức khỏe của thầy cô ngày càng… thấp, và sức khỏe học trò xưa của quý thầy cô cũng ngày càng xiêu vẹo ngã nghiêng (?!…)

Chính vì vậy mà Sáo đã đề nghị “chuyển dời” ngày họp mặt từ “tháng mười một” sang “tháng tư” hàng năm, nhập chung mùa vui với lớp 11B4 của anh Thiên Mã. Từ hai năm nay Sáo đã làm như vậy rồi, nhưng dường như đã trở thành quen nên tháng mười một hằng năm – dẫu khe khẽ hay rộn ràng – cũng là dịp để thầy trò xưa ôn cố tri tân:

- Một năm mình tổ chức mời thầy cô đôi lần cũng tốt chứ em, em cứ “hê” một tiếng là tụi anh ủng hộ liền…

- Vấn đề là, em không còn đủ sức để “hê” dù chỉ nửa tiếng nói chi một tiếng? Ông anh không biết rằng, em Sáo bi giờ già lắm rồi ư? Dạ, em xin lỗi quý thầy…

Cả nhà trêu ghẹo Sáo:

- Cô “than” cô già, cô không ngại thầy cô và anh chị của mình bị… tổn thương à?

Cả nhà cười ầm, và rồi thầy trò cùng góp những câu chuyện vui cho buổi tri ân tri ngộ. Thầy Linh cho cả nhà biết:

- Tui bây giờ điện thoại nghe không rõ, mà tin nhắn đọc cũng không rõ luôn. Thiệt bực mình gì đâu!…

- Học trò tụi em có đứa còn “nghe hỏng rõ, coi hỏng rõ, biết hết rõ” luôn. Từ “biến chứng” đã trở thành “hội chứng” của các lão tướng về hưu rồi thầy ơi!...

Cả nhà quan tâm khi Sáo khoe với thầy Linh:

- Thầy ơi, em “sưu tầm” được 2 tờ giấy báo điểm thi Tú Tài ngày xưa, có chữ ký của thầy và dấu mộc “Nha Khảo Thí” nè thầy. Vừa thấy tên thầy, chữ ký của thầy em load về liền…

Sáo chìa 2 tấm ảnh chụp chữ ký của thầy Nguyễn Kim Linh năm 1970 để mọi người xem, và tặng thầy Linh 2 tấm ảnh gợi ký ức xưa. Từ một kỷ vật nhỏ thôi, mà thầy trò và anh em nhà Sáo sôi nổi với bao nhiêu chuyện vui ngày cũ…

Chừng một giờ đồng hồ hàn huyên cùng đồng nghiệp cũ học trò xưa, thầy Lâm Tấn Văn quay sang nói nhỏ với Sáo:

- Thầy hơi mệt, em đưa thầy về sớm…

Sáo vội vàng gửi thầy tập album size 13x18 theo yêu cầu của thầy, bởi thầy của anh em nhà Sáo không sử dụng computer:

- Em rửa cỡ lớn như vầy thầy xem cho dễ, hình ảnh thầy trò mình café họp mặt hơn chục năm qua, có cả hình cô học trò Giang Nhạn Dung nữa đó thầy…

(* Giang Nhạn Dung là tên nhân vật chính trong tập truyện Song Ngoại của nữ sĩ Quỳnh Dao, thầy Lâm Tấn Văn đã đặt “biệt danh” này cho cô học trò Võ Thị Ngọc Dung, khi thầy tình cờ biết được:
- Cô học trò này ghiền tiểu thuyết Quỳnh Dao hết biết…)

Những năm gần đây thầy Lâm Tấn Văn không ngồi lâu được, vì vậy Sáo đã chuẩn bị sẵn xe đưa thầy Văn về nghỉ ngơi sớm. Anh Huỳnh Kim Hiếu, cựu thiếu sinh Phi Long – thuộc liên đoàn Phạm Phú Quốc SĐ3KQ ngày nào – cũng là chs.NQBH K.12, lần đầu đến với buổi họp mặt thầy cô giáo cũ – đã hăng hái nhận phần:

- Nhà anh ở quận 5, để lát nữa anh đưa thầy Trần Thái Hùng về.

- Anh Hiếu phải đưa thầy vào tận nhà đó nghen, mắt của thầy bây giờ yếu lắm…

- Anh biết rồi, cô Sáo yên chí.

Chỉ duy nhất thầy Nguyễn Kim Linh là kiên quyết:

- Mấy em khỏi đưa đón tui mất công, cứ cho biết địa điểm là tự tui đến được. Các em không phải lo…

Thầy Linh có thói quen đi bộ thể dục 45 phút mỗi ngày, nên dù thị lực thính lực của thầy có giảm sút chút đỉnh – như lời thầy nói – thầy vẫn còn duy trì được sự linh hoạt đáng kính nể ở hàng U9 lão làng. Vì vậy Sáo thường chọn điểm hẹn gần nhà thầy, một căn hộ chung cư nằm trên “con đường Duy Tân, cây dài bóng mát…” để thầy Linh vừa thả bộ thể dục vừa không bị... phiền, bởi đám học trò già khằn cứ lo lắng quá cho thầy.

Vậy là vào buổi sáng tháng mười một màu nắng vàng tươi, xen kẻ màu xanh cây lá dịu dàng phía sau khuôn viên Dinh Độc Lập đường Huyền Trân công chúa, thầy trò xưa trường Ngô Quyền xưa lại có thêm niềm vui ấm áp ngọt ngào ngày hội ngộ. Thay mặt những học trò xưa, anh Thiên Mã từ tốn Nguyễn Văn Tất trân trọng lời tri ân gửi đến quý thầy…

Sáo cũng chuẩn bị quà “hưởng sái” thầy cô – cũng là lời chúc mừng dành cho hai ông anh cùng người bạn học cũ, đã kế thừa nghề nghiệp cao quý của thầy cô đứng trên bục giảng – là KTS. Khương Văn Mười và KTS. Nguyễn Văn Tất, nguyên giảng viên trường đại học Kiến trúc; là bạn Phan Văn Chánh chung lớp 12 với Sáo, nguyên giảng viên trường đại học Tài chánh Marketing.

Buổi sáng, con gái thầy Đoàn Viết Biên điện cho Sáo rất sớm:

- Chị ơi, ba của em không được khỏe lắm nên em không đưa ba đến được…

- Không sao đâu em, thầy không đến được tụi chị sẽ đến nhà thăm thầy…

Sau buổi họp mặt, thầy Trịnh Hồng Hải cùng hai học trò cùng đến thăm thầy Đoàn Viết Biên, cô Phạm Kiều Tiên và thầy Lê Hoàng Long.

Tu thiền và ăn chay trường mấy chục năm nay, nên tuổi 89 sức khỏe của thầy Biên không thể nào như hồi còn trẻ. Thầy rất vui khi đồng nghiệp và học trò cũ đến thăm:

- Chỉ có “cái Mai” này là nó giữ mối dây liên lạc thầy cô, tốt lắm!...

- Dạ, học trò luôn mong thầy cô luôn khỏe, thật khỏe nha thầy…

Thầy hỏi thăm và trách Sáo không báo tin thầy cô quá vãng để thầy đến viếng, Sáo vội vàng:

- Thầy ơi, em tự động“đại diện” thầy cô và học trò trường mình chia sẻ buồn vui với gia quyến thầy cô của mình rồi, thầy yên tâm…

Việc đi lại của Sáo đã khó khăn rồi, thì thầy cô giáo cũ của anh em nhà Sáo lại càng khó khăn hơn nữa. Do vậy Sáo thường báo tin muộn, để thầy cô không phải băn khoăn. Lời nguyện cầu bình an chân thành dành cho nhau, Sáo nghĩ đã là quá đủ cho những ân tình xưa. Bởi thầy cô giáo của anh em nhà Sáo, giờ đây không còn trẻ nữa...

Tại nhà cô Phạm Kiều Tiên, những câu chuyện cũ của đồng nghiệp xưa rộn ràng sôi nổi, hai học trò già được dịp “ăn theo” những chuổi cười dòn của thầy Hải với cô Tiên. Cô Tiên vừa phẩu thuật mắt, nên bác sĩ căn dặn cô hạn chế hết mức việc đi lại bên ngoài. Cô Tiên rất tiếc vì những năm gần đây, đã nhiều lần cô “hụt” đến điểm hẹn họp mặt thăm đồng nghiệp cũ. Lần này cũng vậy, nhưng cô Tiên đành “lực bất tòng tâm” lý do sức khỏe…

- Không sao đâu cô, học trò sẽ đến thăm cô nếu như học trò còn… đi được.

Lại thêm một chuổi cười dòn, thầy và trò quyến luyến tạm biệt cô Tiên…

Tuy là Chủ nhật nhưng khu vực ngã tư Bảy Hiền vẫn bị kẹt xe, vì vậy quá trưa thầy Hải và học trò mới đến được nhà thầy Lê Hoàng Long. Cô Hoàng khẽ lay thầy Lê Hoàng Long thức giấc, mặc dù tôi ái ngại ngăn cô:

- Có Diệp Hoàng Mai ở Biên Hòa ghé thăm nè, ông nhớ Diệp Hoàng Mai không?

Lần này may mắn quá, thầy Long mở mắt nhìn Sáo rồi khẽ gật đầu bảo “nhớ…” khiến cả nhà cười vui dỗ dành thầy ngồi dậy. Thầy Hải bước đến, nhanh chóng nắm lấy bàn tay khô héo của thầy Long, một hình ảnh đẹp của hai thầy giáo cũ…

Tạm biệt thầy Lê Hoàng Long, học trò mời thầy Hải dùng bữa trưa muộn rồi vội đưa thầy về nhà nghỉ mệt. Mặc dù khả năng phục hồi khá tốt sau cơn đột quỵ, nhưng sức khỏe của thầy Trịnh Hồng Hải khó trở lại như xưa. Mà cũng đúng thôi, ngay chính bản thân của Sáo cho dù trẻ hơn thầy giáo của mình, nhưng vị bác sĩ kiểm tra sức khỏe sau tai nạn đã khẳng định chắc nịch:

- Khả năng phục hồi sức khỏe của chị rất tốt, nên chị mới được như vầy. Giống như cây khô bật rễ vậy, chị còn sống và sinh hoạt bình thường là tốt lắm rồi. Chứ chị mong được như xưa, chắc chắn là không thể…

Vị bác sĩ còn “thòng” thêm câu kết luận mà Sáo không muốn nhắc lại, bởi cảm thấy bị “tổn thương” quá xá quà xa. Nhưng dù sao, Sáo cũng phải cảm ơn vị bác sĩ trẻ chân thành và tốt bụng...

Có thể do trạng thái “nghe phone không rõ, đọc tin nhắn không suông” nên một số thầy cô ở Sài Gòn Sáo chưa kịp đến thăm, là quý thầy cô: Đinh Thị Hòa; Trần Đình Tri, Phạm Thăng Long. Riêng cô Hoàng Thị Diệm Phương đã chuyển về miền Tây, Sáo chưa có điều kiện liên lạc thăm cô.

Nhóm bạn café 12B3 hẹn từ nay đến cuối năm, sẽ tiếp tục đưa Sáo đi thăm thầy cô và viếng quý thầy quá vãng ở Sài Gòn: Thầy Thân Trọng Hưng; Thầy Đinh Hữu Quyến; Thầy Nguyễn Thế Văn, Thầy Lê Vân Giáp…

@

@@@

@ Thầy cô ở Biên Hòa:

Sáng ngày 20/11/2019 Sáo alo sớm cho thầy Trần Văn An, không ngần ngại:

- Anh An ơi! Em mời anh café chúc mừng nhà giáo Trần Văn An nha. Sau đó, hai anh em cùng đi thăm thầy cô giáo cũ của mình.

Anh Trần Văn An là cựu học sinh khóa 2 trung học Ngô Quyền, là lớp đàn anh của Sáo. Năm 1973 anh An trở lại trường nối gót thầy cô đứng trên bục giảng, tiếp tục truyền đạt kiến thức Toán học cho lớp hậu sinh. Tặng món quà tri ân đầu tiên cho thầy giáo Trần Văn An, Sáo có chút niềm tin tâm linh rằng sự “bình an” sẽ luôn che chở cho thầy cô giáo cũ của anh em nhà Sáo.

Bảy mươi bốn tuổi, nghỉ hưu đã lâu năm nhưng kiến thức toán học lẫn kiến thức xã hội của cựu giáo chức Trần Văn An không mờ nhạt. Vì vậy mà ngay khi ổn định cư gia mới nơi Cù Lao Phố, một trong những việc Sáo tức tốc làm là alo mời thầy giáo An café. Tất nhiên trí nhớ của thầy giáo Trần Văn An ít nhiều gì cũng dần phai theo tuổi, nhưng khối lượng kiến thức của anh hãy còn quá nhiều điều Sáo cần học ở đàn anh:

- Anh An kể về lịch sử Cù Lao Phố cho em nghe đi, về những giai thoại hay hay mà anh Google chưa ghi chép nghen…

Hai anh em đến thăm cô Khương Thị Bàn trước nhất, cô đang nhẹ nhàng thể dục trong sân, rất vui khi học trò đến thăm và chúc sức khỏe cô nhân ngày nhà giáo. Thần thái của cô Bàn hôm nay tươi tắn hơn, cô nói cười nhiều hơn với học trò:

- Học trò đến thăm cô, cô vui lắm…

Sức khỏe cô Đào Thị Nga ngược lại, cô không ngồi lâu được vì hay bị choáng. Mặc dù đang chiến đấu với phác đồ điều trị K, nhưng cô giáo nửa thế kỷ trước của anh em chúng tôi vẫn lạc quan và kiên định. Cô điềm đạm chuyện trò với học trò, không chút nặng nề bi quan yếm thế:

- Bệnh đã có bác sĩ lo, mình bây giờ chỉ có nghĩa vụ phải theo y lệnh của bác sĩ …

Cùng là cư dân Cù Lao Phố lâu năm, thầy Nguyễn Ngọc Ẩn và anh Trần Văn An có nhiều câu chuyện chung riêng về một miền quê giữa phố. Thích nghe thầy cô kể chuyện xưa lắm, nhưng hai anh em phải xin phép kiếu sớm để dành thời gian nghỉ ngơi cho thầy cô.

Sống chung thành phố Biên Hòa, mà đúng 44 năm hai đồng nghiệp cũ Nguyễn Viết Long – Trần Văn An mới gặp lại nhau. Quá nhiều câu chuyện xưa thuộc “hàng quí hiếm” mà giờ đây hai thầy giáo gặp dịp mới “bung” ra, Sáo nghe hai thầy kể chuyện mà cảm thấy “sướng rên mé đìu hiu…” bởi câu chuyện nào cũng quá chừng thú vị.

Lâu nay thầy Nguyễn Viết Long đã quen “sống chung với lũ” bởi căn bệnh hô hấp lâu năm, thầy luôn dự phòng “khí cụ” phản công khi căn bệnh hành hà bất chợt. Hai anh em tạm biệt thầy Long với lời mời:

- Thầy trò mình sẽ café “ôn cố tri tân” tiếp nha thầy…

Thầy Long vui vẻ nhận lời, nếu như thầy không bị bệnh…

Ngày 21/11/2019 Sáo cùng anh Nguyễn Háo Thoại đến thăm thầy Nguyễn Thành Dũng, thầy Dũng ưu ái “chiêu đãi” học trò món café capuchino Thụy Sĩ thơm ngon hết ý. Thầy Nguyễn Thành Dũng là cựu học sinh niên học đầu tiên của trường trung học Ngô Quyền, và cũng trở về trường đứng trên bục giảng giảng dạy môn Toán như đàn em khóa 2 Trần Văn An. Quá trình dạy học, thầy Dũng đã biên soạn và xuất bản 62 đầu sách Toán. Kết quả xưa đáng nể của thầy, thì nay biến thành hậu quả không vui: Thị lực mắt phải của thầy chỉ còn 1/10; con mắt còn lại chỉ nhòe nhoẹt bóng trắng mờ mờ chuyển động…

Những ngày kế tiếp, Sáo một mình “City tour” thăm thầy cô giáo cũ ở Biên Hòa. Thầy Nguyễn Xuân Kỳ bây giờ không hái hoa mai làm trà được nữa, dù tiếc nhưng thầy đành chịu thua phù thủy thời gian. Thăm thầy dịp này, Sáo được thầy Kỳ tặng hai chậu hoa mai:

- Nhà của em có sẵn “hoàng mai” rồi, thầy tặng em “thanh mai” và “bạch mai” nữa cho sân vườn nhà em có nhiều màu sắc…

Cô Nguyễn Thị Kim Quy thông tin học trò được biết, cô vừa phát hiện và đang điều trị căn bệnh thế kỷ. Sáo vội vàng chia sẻ với cô, về tình trạng bệnh của những người Sáo được biết:

- Cô ơi! Tự tin và lạc quan là liều thuốc nhiệm mầu nhất, hiệu quả nhất cho việc điều trị bất cứ căn bệnh nào. Cô Nga hay nói vui “Trời kêu thì mình dạ, nhưng mình từ từ dạ để có thời gian sắp xếp công việc…” đó cô.

Cô Quy cười tươi, tán đồng những sẻ chia của Sáo:

- Ừ cô cũng trên 80 tuổi rồi, tới đâu thì tới hén em? Lo nghĩ nhiều cũng không ích lợi gì, mà các em ở nhà cũng lo lắng cho cô chu đáo lắm…

Như lời nói vui của thầy Dũng, thì:

- Thầy cô bây giờ gần như sứt chìa gãy gọng hết trơn (?!...)

- Chuyện bình thường mà thầy, học trò của thầy còn bị gãy gọng sứt chìa nhiều hơn thầy cô nữa...

Dường như “già yếu” là chuyên đề khá đặc biệt trong tháng mười một năm nay, khi Sáo tiếp tục đến thăm thầy Ngô Văn Sơn và quý thầy cô giám thị: Phạm Thị Ba; Phan Phát Tân, Ngô Văn Huỳnh. Thăm thầy Lâm Xuân Dương, nguyên hiệu trưởng trường Tiểu học KQBH và cô Nguyễn Thị Thi, nguyên hiệu phó trường Nữ Tiểu học tỉnh lỵ Biên Hòa.

Sáo khá bất ngờ với lời nhận xét của thầy Trần Văn Lộc, vào buổi chiều Sáo đến thăm thầy:

- Em là đứa học trò đặc biệt, rất đặc biệt…

Sáo còn đang ngơ ngác, thầy Lộc đã nói tiếp luôn:

- Tui biết em không làm học trò của tui ngày nào, nhưng năm nào em cũng đến thăm và tặng quà cho tui cả…

- Thầy ơi, bởi thầy là Thầy Xưa mà!...

Kỷ năng ứng biến của người hướng đạo, đã giúp Sáo che dấu rất nhanh xúc cảm dâng trào khóe mắt. Nhưng lời Sáo thưa với thầy Trần Văn Lộc, hoàn toàn phát xuất từ tấm lòng của đứa trò xưa. Thầy Lộc không biết rằng, trong số thầy cô Sáo thăm viếng hằng năm chỉ phân nửa thầy cô cho Sáo con chữ, còn lại là… thầy cô của những học trò xưa khác. Nhưng có được cơ duyên mang niềm vui đến những Thầy Xưa, từ lâu đã trở thành niềm hạnh phúc lớn lao trong tâm hồn của Sáo…

Hành trình thăm lại Thầy Xưa, những học trò xưa không thể nào quên thắp nhang viếng thầy cô quá vãng: Thầy Hiệu trưởng Phạm Đức Bảo; Thầy Tổng giám thị Dương Hòa Huân; Thầy Nguyễn Văn Có; Cô Lâm Xuân Nghiện; Thầy cô Tiểu học của Sáo: Cô Nguyễn Thị Minh Công; Thầy Huỳnh Văn Phước; đặc biệt là Thầy Trần Doãn Trị, thầy giáo dạy kèm tiếng Anh cho con trai của Sáo.

Sáo cùng nhóm bạn café 12B3 sẽ còn tiếp tục thăm và viếng Thầy Xưa vào bất cứ thời gian nào có thể, bởi đối với nhóm cựu hđs. Biên Hòa và nhóm bạn café 12B3 của Sáo thì 365 ngày trong năm đều là Ngày Nhà Giáo Việt Nam...

Sáo lý luận Diệp Hoàng Mai

Tháng 11/2019