Trong kỳ nghỉ hè nầy, tôi được dịp dự đám cưới anh Thành con cô tôi với chị Thúy. Đám cưới tuy đơn sơ nhưng thật vui với tình nồng ấm của bà con thân thuộc trong không khí thanh bình của quê hương. Chị Thúy là một thiếu nữ thật đẹp, duyên dáng, 18 tuổi đã về làm dâu cô tôi. Cô tôi góa chồng từ khi bà còn rất trẻ. Anh Thành là con trai duy nhất của cô tôi. Vì thế, tuy làm việc tại Tòa Hành Chánh tỉnh, nhưng anh phải lấy vợ ở quê, để có người trông nom gia đình và chăm sóc cô tôi. Những ngày đầu về làm dâu trong gia đình đối với chi Thúy là một thử thách lớn vì cô tôi rất khó tính. Ngày ấy con dâu mới về nhà chồng đâu được như bây giờ. Đang ở tuổi ăn, tuổi ngủ, mà phải thức khuya, dậy sớm. Ăn không dám ăn no, ngủ không dám ngủ kỷ, nhưng rồi chị cũng vượt qua "cửa ải ban đầu"
Nhà vắng đàn ông, nên mọi việc từ nhỏ đến lớn, kể cả cầy bừa, cấy gặt, đều một mình chị gánh vác. Cũng may trời phú cho chị có sức khỏe. Rồi những đứa con lần lượt ra đời. Chị vừa nuôi dạy con, vừa lo toan việc nhà thay chồng. Lúc nầy, cô tôi già yếu, không giúp gì được cho chị. Thương con dâu chịu vất vã, bà cố giúp lo cho các cháu một số việc. Thấy vậy chị nói:
" Bây giờ mẹ già yếu nhiều, mẹ trông nom dạy dỗ các cháu cho con là quá nhiều. Cả đời mẹ vất vã vì con, vì cháu, mẹ đừng suy nghĩ gì, mọi việc cứ để con làm ". Năm tháng qua đi, bươn chải với công việc gia đình, nhan sắc chị phần nào phai nhạt. Chiến tranh bắt đầu lan rộng, cầu cống bị gẩy bể an ninh không được bảo đảm, nên chồng chị rất ít khi về thăm gia đình. Chị cũng hiểu trong hoàn cảnh chiến tranh, việc đi lại cũng thật là khó khăn, nhất là gia đình chị đang ở trong vùng tranh chấp giửa hai bên trong cuộc chiến, nên chị cũng thông cảm cho chồng. Nhưng kể từ khi hiệp định Paris đã được ký kết vào tháng giêng năm 1973, miền Nam chúng ta đã có những ngày tháng yên ổn, anh cũng vẫn không về quê thăm mẹ và vợ con. Sau những tháng buồn bã, trông chồng về, chị dành dụm ít tiền và quyết định lên tỉnh tìm chồng. Sau vài ngày thăm hỏi tin tức, chị được biết là chồng chị đã có người vợ khác. Chị rất đau khổ, lặng lẽ trở về nhà. Chị nhất định không kể câu chuyện cho mẹ chồng biết, cũng như bất cứ ai. Sự thật thì không bao giờ che dấu, mãi được. Biết chuyện, cô tôi cho người lên tìm anh về bằng được. Bà la chưởi anh thậm tệ. Rơi vào hoàn cảnh đó, người vợ nào lại không tức giận chồng? Nhưng chị nghĩ, chuyện cũng đã xãy ra rồi, làm dữ chồng cũng không giải quyết được việc gì, không khéo "già néo lại đứt dây" Chị nói với cô tôi:
" Con xin mẹ bớt giận, dù sao việc cũng đã xãy ra rồi, mẹ để hai vợ chồng con nói chuyện với nhau...".
Khi chỉ còn hai vợ chồng, chị nói: Em biết lúc nầy anh rất khó xử, đã ăn ở với người ta có con nên không thể bỏ rơi mẹ con cô ấy. Còn ở nhà bây giờ, mẹ ngày càng già yếu. Mẹ chỉ có mình anh là con, mẹ cần sự săn sóc của anh.. Các con cần sự thương yêu và dạy dỗ của người cha. Em tin mẹ sẽ tha thứ cho anh. Em không muốn các con lớn lên không có Ba. Em sẽ nói với các con thế nào đây khi anh bỏ rơi mẹ con em. Thôi, anh cứ lên tỉnh thành tiếp tục việc làm, thường xuyên về thăm mẹ và các con, em sung sướng lắm rồi. Cách cư xử khôn khéo cùng với tấm lòng vị tha của chị đã thuyết phục được anh. Cô tôi càng quí nể chị hơn.
Thế rồi năm đó, vào mùa đông, anh tắm đêm. Không may trúng cảm, đã qua đời đột ngột. Nhận được tin quá đau buồn đó, chị bàng hoàng, vội vã lên nơi anh ở để lo tang lể. Tại đây, chị gặp chị Khanh, người "vợ sau" của anh. Khi mọi việc xong xuôi, chị nói:
" Tôi với cô đều là phận đàn bà, số phần không cho chị em mình may mắn. Tôi biết trong việc nầy, cô không hoàn toàn có lổi. Dù sao việc đã rồi, cô cứ coi tôi như là chị cô. Mẹ anh ấy bây giờ già yếu lắm. Bà rất đau khổ khi nghe tin nầy. Các con cô cũng như con tôi đều là giọt máu của anh ấy để lại. Vài hôm sau rảnh rổi, cô cho các con về thăm bà và để anh chị em nó nhận nhau ". Chị Khanh ôm lấy chị khóc nức nở, từ từ mới nói nên lời:
" Em cám ơn chị, chị tốt với em quá. Em tưởng chị câm thù em lắm. Không ngờ chị nhân hậu quá, chị tha lỗi cho em ".
Sau khi anh mất được một năm, vì tuổi già, vì sức yếu, và quá đau buồn, cô tôi trở bịnh nặng. Trong hoàn cảnh túng thiếu, một mình chị phải tảo tần để nuôi bốn con và mẹ già đau yếu nằm trên giường. Của cải trong nhà còn bất cứ thứ gì có thể bán được, chị phải bán để lo thuốc thang cho mẹ chồng. Mấy tháng sau đó cô tôi qua đời. Trước khi nhắm mắt, Bá gọi chị lại và nói:
" Trời không cho mẹ sống thêm với con cháu. Khi mẹ ra đi, con nhớ bốc mộ chồng con về chôn cạnh Ba Mẹ. Máu chảy ruột mềm, con cho con của Khanh đi về ngày giổ tết, để cúng ông bà và ba nó ". Những năm sau khi cô tôi mất, chị làm đúng lời dặn của bà. Các con sau nầy của anh với chị Khanh thường về thăm chị luôn. Chúng rất kính trọng và thương yêu chị.
Sau hơn hai mươi năm sống xa quê hương, tôi được trở về, và chúng tôi có ghé thăm chị. Nhũng giây phút mừng rỡ và thăm hỏi trôi qua, chúng tôi thấy vui và hỏi chị:
" Ngày xưa, tôi thấy cô tôi khó tính quá mà sao chị sống bao nhiêu năm với bà không hề xãy ra điều tiếng gì giữa mẹ chồng và nàng dâu? ". Chị cười đôn hậu và nói:
" Hai em biết đó, làm dâu thời nào cũng khó. Bà nội các cháu đã làm dâu rồi mới làm mẹ chồng. Cuộc đời bà gặp nhiều trắc trở. Phải hiểu hết nổi khó của ba để ăn ở cho phải đạo. Điều căn bản là phải sống cho thực bằng chính tấm lòng của mình. Có những lúc khó khăn quá, tôi tưởng không thể vượt qua được, nhưng cứ nhìn thấy các con là mình phải cố gắng, mặc dù trái tim luôn luôn đau đớn và hai giòng lệ thỉnh thoảng rơi từ lúc nào.....".
Nghe chị nói tôi càng hiểu vì sao mỗi người trong họ hàng đều kính nể chị. Bây giờ chị đã xây được nhà cửa đàng hoàng, cuộc sống tuy chưa được sung túc nhưng cũng tạm đủ. Rồi chị mĩm cười và nói tiếp: " Hàng ngày tôi nhìn các cháu nội ngoại, chạy giởn chung quanh nhà vá quấn quít bên tôi, tôi đã mãn nguyện lắm rồi ".
Lê thị Kim Loan
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D889591650.-%3B)