Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

Phan Phú Hiệp - TẢN MẠN VỀ TIẾNG DẠ THƯA

Monday, April 22, 20241:37 AM(View: 2932)
Phan Phú Hiệp - TẢN MẠN VỀ TIẾNG DẠ THƯA

TẢN MẠN VỀ TIẾNG DẠ THƯA


Tan man 1

Tiếng dạ, tiếng thưa từ lâu đã là một nét văn hóa rất dễ thương và duyên dáng của người Việt Nam.

Các vùng miền với giọng nói khác nhau, tiếng dạ thưa mỗi nơi cũng mang một sắc thái riêng, nhưng đều khiến cho người nghe cảm thấy dễ chịu, và gần gũi.  

Dạ thưa là tiếng đệm giúp mọi người tôn trọng lẫn nhau, giữ gìn mối quan hệ tốt giữa người với người trong một xã hội văn minh và có văn hóa.

Xin được ghi lại hai mẫu chuyện về tiếng dạ lời thưa.

1)  Cậu tôi là một giáo sư dạy Pháp văn trước 1975 tại một trường Trung Học ở Ban Mê Thuột. Sau này Cậu tiếp tục dạy học tại Biên Hòa, Vũng Tàu cho đến khi nghỉ hưu. Tính Cậu vui vẻ, cởi mở. Mỗi lần Cậu về thăm gia đình tôi, là mang không khí vui tươi tràn ngập khắp cả nhà. Điều thú vị và gây ấn tượng cho tôi nhiều nhất là mỗi khi được nghe lỏm Mẹ tôi và Cậu nói chuyện. Mẹ tôi rất quan tâm đến Cậu, mỗi khi gặp là hỏi thăm Cậu đủ chuyện từ sức khỏe, đến công việc làm, gia cảnh, những dự định… Cậu tôi thì luôn trả lời với câu “Dạ thưa chị, em… Dạ thưa đúng…, Dạ thưa không…, Dạ thưa chưa…”  Cách nói chuyện giữa Mẹ và Cậu, đã khiến tôi vô cùng cảm phục cách ứng xử tuyệt vời của người xưa, khi lúc nào cũng khiêm cung, tinh tế và tôn trọng nhau. 

Không chỉ với Mẹ tôi, khi tiếp chuyện với nhiều người khác, Cậu cũng thường mở đầu câu nói bằng hai tiếng dạ thưa. Thật ra, tiếng dạ thưa của Cậu là tiếng đệm tự nhiên, xuất phát từ cái tâm thiện lành, khiêm tốn của một người lịch sự có tri thức, tôn trọng người đối diện chứ không phải dạ, thưa theo kiểu xã giao lấy lòng hay khi định nhờ cậy ai việc gì đó.

Với đức tính khiêm cung và tác phong gần gũi, nên Cậu đi đến đâu cũng được nhiều người quý mến, nhiều thế hệ học trò yêu thương và kính trọng.

2) Làm việc tại một hãng Mỹ gần 20 năm, công việc tôi bình thường, đơn điệu không có gì đặc biệt, cho đến một ngày, tôi tiếp xúc công việc với một cháu trai người Việt, độ khoảng 35-36 tuổi, là nhân viên mới tuyển dụng ở bộ phận Quality Control. Điều gây ấn tượng nhất cho tôi khi tiếp xúc, là cháu rất lễ phép, luôn trả lời dạ thưa chú và luôn đưa hai tay khi đưa giấy tờ cho tôi. Thoạt đầu, tôi cứ nghĩ là do tôi lớn tuổi nên cháu có thái độ kính trọng người cao niên, nhưng tôi để ý thấy cháu luôn lịch sự lễ độ, ai hỏi chuyện nếu là người lớn hơn thì cháu cũng luôn dạ thưa, người ngang tuổi hoặc nhỏ hơn thì cháu nói chuyện nhỏ nhẹ từ tốn. Đối với người nước ngoài, cháu cũng giữ thái độ lịch sự đúng mực.

Thoạt đầu, tôi nghĩ chắc là cháu mới qua Mỹ, còn nhiều e dè khép nép để hội nhập với cuộc sống mới. Nhưng khi hỏi thăm, thì được biết cháu sang Mỹ đã hơn 5 năm. Thời gian ở Mỹ đủ dài mà cháu vẫn giữ được khuôn phép lịch sự lễ phép, lúc nào cũng khiêm tốn, nhẹ nhàng thật là quý. Qua tìm hiểu thì tôi được biết cháu là người Sài Gòn, cha Mẹ đều là cựu giáo sư Trung học. Tôi tin chắc là cháu đã được hấp thụ một nền giáo dục rất tốt từ gia đình.

Ở xứ người, bỗng dưng nghe được tiếng dạ thưa ngọt ngào của cháu trai, trong lòng tôi khởi lên một niềm vui khó tả và cảm thấy ấm áp vô cùng, vì biết tiếng dạ lời thưa vẫn còn tồn tại chưa hoàn toàn mất đi. Tôi nghĩ với đức tính khiêm tốn, lịch sự và tinh tế, cháu trai này sẽ được nhiều người quý mến và chắc chắn sẽ gặt hái được nhiều thành công trong tương lai.

Vậy đó, tiếng dạ thưa lúc nào nghe cũng thật ngọt ngào, dễ thương và chinh phục lòng người.  

Thế nhưng chẳng hiểu do nguyên nhân gì, tiếng dạ thưa ngày nay bị mai một đi nhiều, đến nỗi đã trở thành ngôn từ quý hiếm. Người ta đang có xu hướng dần dần thu gọn ngôn ngữ truyền thống đẹp đẽ của người xưa, cắt bớt chữ nghĩa đi để nói cho nhanh, thay thế bằng ngôn ngữ hiện đại ngắn gọn cụt lủn, có khi nghe khô khan, cộc lốc và không có tình cảm!  

Tôi không phải là kẻ hoài cổ, trong cuộc sống đôi lúc tôi cũng phải đổi mới nhiều mặt để bắt kịp với xu thế của thời đại, nhưng thiết nghĩ, những nét đẹp văn hóa trong giao tiếp của tiền nhân, cần phải được giữ gìn và lưu truyền cho thế hệ sau noi theo. Vì sự khiêm cung, nhẫn nhịn và tôn trọng người đối diện khi giao tiếp là cách tốt nhất để chinh phục nhân tâm, là chìa khóa của thành công, và làm cho quan hệ giữa mọi người với nhau tốt đẹp hơn, dù trong bất kỳ chế độ xã hội nào.

Mong sao tiếng dạ lời thưa sẽ tiếp tục được duy trì và sẽ không trở thành một thứ “Cổ Ngữ” hoặc là hàng hiếm trong tương lai.

 

 

Hiep Phan - San Jose - 4/2024

 

Friday, October 18, 2024(View: 504)
Nếu xứ Mỹ mừng Thanksgiving vào ngày Thứ Năm của tuần lễ thứ tư của tháng 11, thì Canada lại mừng Thanksgiving vào ngày Thứ Hai của tuần lễ thứ hai của tháng 10.
Friday, October 18, 2024(View: 560)
Hiện giờ thì trẻ lạc đã sung sướng tung cánh gà tìm về tổ ấm, nơi sống bao ngày giờ đầm ấm. Còn con gái thì mừng rỡ cảm ơn mẹ rối rít! Thôi thì đầu năm mất của mà tìm lại được cũng là điềm tốt,
Wednesday, October 16, 2024(View: 901)
“Ai cũng từng qua thời, hoặc làm người tan học về, hoặc làm người đi theo, tức là làm ‘Hoàng Thị Ngọ’ hay làm ‘anh theo Ngọ về’ của riêng mình” như lời bài thơ, ca từ của nhạc phẩm.
Saturday, October 5, 2024(View: 699)
Đoạn viết ngắn này để nhớ đến nhà thơ mà tôi yêu thích cùng hai bài hát qua bàn tay phù phép của nhạc sĩ Phạm Duy – cũng đã đi vào thiên thu...
Saturday, October 5, 2024(View: 1569)
Và gần 50 năm sau sống trên nước Mỹ, qua những năm tháng sống vui vẻ và hạnh phúc của cuối đời, tôi thầm tự hỏi chính tôi, tôi có được những gì?.
Saturday, October 5, 2024(View: 814)
Dù chỉ được sống trong chính quyền Việt Nam Cộng Hoà vỏn vẹn 9 năm, nhưng ký ức về khung trời tuổi thơ yên vui tươi đẹp, của Miền Nam yêu dấu vẫn sống mãi trong tâm tưởng của tôi.
Friday, October 4, 2024(View: 940)
Tôi viết bài này để nhớ người “Du Đãng Hiền Lành”. Nếu còn sống và đọc được bài này thế nào người “Du Đãng Hiền Lành” của tôi cũng chỉ mỉm cười và tặng cho tôi mấy chữ “Tổ Cha Mày Châu”…nghe rất dễ thương…
Friday, October 4, 2024(View: 799)
Ngày đó, tôi chưa biết tiếc nuối những kỷ niệm thời nhỏ dại. Bây giờ, trên nửa thế kỷ sau, ngồi nhớ lại mới thấy hụt hẫng. Những con đom đóm lập lòe của tuổi thơ tôi đã tuyệt chủng ngay từ những ngày xa xưa đó.
Sunday, September 22, 2024(View: 1066)
Riêng tôi khi mình lung túng không chắc chắn về những từ Hán Việt mà không hỏi ai được thì cứ ‘nôm na là cha mách qué” là hay nhất!
Saturday, September 21, 2024(View: 2359)
Nhìn vào tấm lịch treo trên tường, tôi thấy ngày Thứ Ba 17 Tháng 9 năm 2024 lại là ngày Tết Trung Thu năm 2024.
Friday, September 20, 2024(View: 2846)
Tháng chín Cali đón thầy cô Huỳnh Công Ân đến thăm. Thầy bây giờ cũng không khác học trò là bao, nhiều khi còn trẻ hơn là khác.
Friday, September 20, 2024(View: 1951)
Lần lượt từng cuốn album được lật qua, nâng niu, từng kỷ niệm sống lại, bốn mùa Xuân Hạ Thu Đông, để rồi ngẩn ngơ chép miệng, mới ngày nào!
Sunday, September 8, 2024(View: 2273)
Nghe nói cơn bão Yagi đang tiến vào Trung Quốc và VN. Xin cho cơn bão mau qua và đừng gây thiệt hại cho người dân tội nghiệp nước tôi. Cầu nguyện. Cầu nguyện.
Sunday, September 8, 2024(View: 7551)
BĐH Website NQBH xin chuyển lại nguyên văn bài viết của em Linh Vũ, là thứ nữ của Thầy Vũ Khánh Thành. Nội dung bài viết tựa lời ly biệt, như tiếng lòng của em Linh Vũ đối với người cha quá cố em yêu thương.
Sunday, September 8, 2024(View: 1959)
Chiều nay cũng như những buổi chiều hôm trước, những cơn mưa cứ rả rích liên miên bất tận. Mưa không lớn, mang theo gió lạnh buốt, hình như từ bên phía đồi cù tràn qua.“Mưa nhè nhẹ cho vừa nhớ thương”,
Saturday, September 7, 2024(View: 2556)
các quán cà phê nhạc được phổ biến những dòng nhạc thịnh hành ở hải ngoại lúc bấy giờ, qua phần trình diễn bởi các ban nhạc nổi tiếng như: ABBA, Boney M, Modern Talking, Bee Gees..
Friday, September 6, 2024(View: 3028)
Nó có khiếu kể chuyện vui. Câu chuyện tầm thường mà qua cách kể chuyện của nó, thiên hạ lắng nghe và cười. Nó là ngôi sao sáng, là trung tâm của bạn bè.
Wednesday, September 4, 2024(View: 1454)
Trong thời gian tôi học ở bậc trung học và đại học, đa số các ông thầy của tôi đều là “Bắc Kỳ”. Có lẽ vì ở miền Bắc, đời sống khó khăn hơn, thời tiết khắc nghiệt hơn, ...
Wednesday, September 4, 2024(View: 1947)
Tôi không biết anh Nhật Tiến có sinh hoạt Hướng Đạo cho đến khi gặp Anh tại trại họp bạn Hướng Đạo Giữ Vững 1970 tại Suối Tiên Thủ Đức và được sinh hoạt chung với Anh từ năm 1971
Wednesday, September 4, 2024(View: 1151)
Cám ơn người đã dừng chân ghé bến Bến yêu thương, bến quí trọng, thân tình Nếu ta cùng chung một kiếp nhân sinh Thì ta hãy thương yêu trong cuộc sống