Voi Trầm Tĩnh – Mai Quan Vinh - CHUNG QUANH CUỘC LỄ HƯỚNG ĐẠO Ở BIÊN HÒA

CHUNG QUANH CUỘC LỄ HƯỚNG ĐẠO Ở BIÊN HÒA

Lời giới thiệu:

Trên nhật báo Công Luận số ra ngày 14 tháng 12 năm 1935 tại Sài Gòn, có bài tường thuật về một hoạt động khác của Hướng đạo Biên Hòa. Đây là tư liệu quý do anh Gấu Tận Tụy sưu tập và tận tình chia sẻ. Anh Thái Thuần – một hướng đạo sinh kỳ cựu, một giáo viên tiểu học nghỉ hưu nhiều năm – đã nhẫn nại gõ lại từng câu, từng chữ, giữ y nguyên từng cái dấu chấm câu khá lạc loài (?!...) trên tinh thần tôn trọng tuyệt đối nguyên văn bản gốc.

Bỏ qua khá nhiều “hạt sạn” về lỗi chính tả, về câu chữ, văn phong… của bài báo, chúng ta được biết phong trào Hướng Đạo đến với tỉnh Biên Hòa của chúng ta khá sớm. Tính chất giáo dục của phong trào Hướng Đạo bước đầu thu hút thanh thiếu niên, tạo được ấn tượng tốt trong cộng đồng nên nhận được nhiều sự quan tâm của các thân hào nhân sĩ. Trong phần giới thiệu danh tính quan chức tham dự buổi lễ, chúng ta có thể nhận ra những cái tên quen thuộc… mà Voi Trầm Tĩnh chắc chắn, phần lớn con cháu của các vị đều là cựu học sinh Ngô Quyền-Biên Hòa; hoặc là thành viên của gia đình cựu hướng đạo sinh Biên Hòa.

Vị “quan Lương y Ng. văn-Hoài” tác giả nhắc đến trong bài, là thân sinh Đạo trưởng Trấn Biên Gấu Hì - Nguyễn Văn Thuyết, mà đàn con gồm bẩy đứa của anh Gấu Hì đều là hướng đạo sinh. Cũng cần nói thêm, bác sĩ Nguyễn Văn Hoài chính là vị Giám đốc người Việt đầu tiên của Dưỡng Trí Viện Biên Hòa.

Nguồn tư liệu trích từ facebook của anh Gấu Tận Tụy, anh cho biết sẵn sàng chia sẻ bản pdf cho bất cứ anh chị em nào cần tài liệu tham khảo. Chị Bùi Thị Lợi, nguyên là nữ Liên đoàn trưởng Trưng Vương (Đạo Bửu Long-Biên Hòa) đã xúc động bày tỏ trên facebook của anh Gấu Tận Tụy “Tài liệu quý quá, mình hảnh diện được làm một Hướng Đạo Sinh với truyền thống hào hùng của các bậc tiền nhân huynh trưởng đã mở đường cho phong trào Hướng Đạo Biên Hòa. Cảm ơn Gấu Tận Tụy rất nhiều, có lẽ bạn bè của chị đọc tài liệu này cũng nghĩ như chị…”

Voi Trầm Tĩnh xin được chia sẻ lại nội dung bài viết với gia đình cựu hướng đạo sinh Biên Hòa. Một lần nữa trân trọng cảm ơn anh Gấu Tận Tụy và anh Thái Thuần đã bỏ công sưu tầm, phục hồi nguồn tư liệu đáng quí này. Thân ái bắt tay trái hai anh,

Voi Trầm Tĩnh – Mai Quan Vinh

          Tháng 01/2023

CHUNG QUANH CUỘC LỄ HƯỚNG-ĐẠO Ở BIÊNHOA

Ngày thứ bãy, 7 Décembre 1935, y theo chương trình nhứt định, đúng 8 giờ rưởi tối, tại Hội quán Annam, có quan Chánh chũ tĩnh Butel và phu-nhơn, quan Tư cai-quãn các đạo Phi-thoàn Namkỳ Terrasson và phu-nhơn, quan Đốc-phũ sứ Trần-văn-Mỹ, Võ-hà-Thanh, Hội đồng quản-hạt Trần-văn-Khá và Võ-hà-Trị, quan Phủ Đỗ-văn-Công và Trần-văn-Trọng, quan Lương y Ng. văn-Hoài, Tỷ và Minh Đốc-học Trần-Bá-Chức Thú-y Trần-quang-Hiển, ông Phán Hương, thầy hội-đồng Vỏ-hà-Đạm MM Giõi, Năm, Nên, Sưa, Lô, Hưng, Giáo-viên, Phát, Chớ Điều-dưỡng Mới, Diệp, Ứng, Cầu, Phụng, Cho, Chỉnh, Hạo, Nhựng, thơ-ký, vân vân cùng các thân-hào trong tỉnh (không nhớ tên xin miễng lỗi) đều đến dự lể.

Ngoài sân công chúng già, trẻ, nam , nữ, đông vầy, lớp xe hơi, xe ngự, xe kéo dập diều. Ánh sáng đèn điện giăng giăng, thêm bóng trăng làu, cờ tam-tài phất phơ theo gió. Hội-quán Annam nguy nga lộng lẫy, làm cho đêm ấy rất náo nhiệt một cách phi thường thuở nay ít có.

Sau khi ông Chánh-chũ Hội-quán Annam Nguyễn-văn-Hoài đọc bài diễn văn chúc mừng và cảm ơn quan Chủ-tỉnh rồi thì ngài và phu-nhơn cùng các quan ra sân xem lễ đốt lửa trại (Feu de camp) của anh em Hướng đạo Saigon lên giúp sức. Xung quanh ngọn lửa thần, các em Louveteaux nhảy múa và ca hát, kế mấy anh Eclaireurs diển nhiều hài kịch rất vui. Công chúng Biênhòa thuở nay chưa từng thấy, rất ngoạn mục, vỗ tay không ngớt, mãi đến dứt cuộc ai nấy quên về, cứ theo xem các trại và trầm trồ mấy anh em Hướng-Đạo, đến chừng sương sa nặng hột, nguyệt xế đoài Tây mới chịu giãi tán.

Ngày chúa nhật, đúng 2 giờ rưỡi, công chúng lại còn náo-nhiệt bội phần, đồng nhóm nhau trên sân cỏ trước cữa thành Biên hòa. Các cuộc lễ Hướng-Đạo đều do anh Trần-văn-Khắc và Nguyễn-văn-Chấn sấp đặt, coi thôi là mãng nhản.

Diễn qua trước, khán đài, toán “chim non” nữ hướng-đạo có cô Bùi-thị-Út làm đầu, tiếp theo em Louveteaux bà Eclaireurs Saigon, Thủđức, Bàrịa, Biênhòa, cả thảy đều y phục rất gọn gàn, trương cờ thẳng tay ra chào Quan Chủ tỉnh Butel, xem rất oai nghi lẫm-liệt, làm cho ký-giả ngồi đó, lúc trầm-tư mặc tưỡng nhớ đến những hồi đâu đâu…..khi bụng lại nôn-nao hừng chí….

Trước mấy ngọn cờ rực rỡ của Đoàn-sanh diển qua, quan Chủ-tỉnh Butel đứng vậy, dở nón đưa tay lên chào rất thành. Đến lúc sấp hàng trước cột cờ, trước khán đài, theo mấy tiếng chiêng thanh chẩm rãi du dương, hùng hồn của anh Trần-văn-Khắc, thì lá cờ vàng Hướng đạo từ từ rút lên ngọn. Khi ấy, quan Chủ-tỉnh Butel đứng vậy, gương mặt rất nghiêm trang và hiền từ, đưa tay lên chào cờ, xem rất cãm động vô cùng. Thái độ và cử chỉ của Chủ-tỉnh Butel đối với Hướng-Đạo, làm cho ký giả giả càng thêm cảm xúc. Công chúng, phần đông không hiểu Hướng-Đạo là gì, cuộc lễ treo cờ làm cho mình cảm động đến thế nào, song cả thảy cũng đều nín thinh lẳng lặng.

Lúc đó nếu ai cắc cớ, nhìn lên thành, thì thấy mấy anh săn đá có lẽ bị phạt không đặng ra, đứng trên lầu theo mấy cữa sổ, người bận áo, kẻ ở trần, màu da trắng đen lộn lạo, cũng đều thẳng mình, tay chào ngan trán cả.

Sau mấy lới hứa và tuyên thệ mãi mãi tuân luật Hướng-Đạo của mấy anh em đoàn Biên-hùng, thì anh Mới, Secrétaire à l’Inspection (*) bước ra, nhơn danh Thể-dục Hội-quán Annam tuyên bố rằng Tổng-cuộc Nam-kỳ hướng-Đạo và Hội Thể-thao Biên-hòa đã bằng-lòng chọn anh Dương-tấn-Lộc làm Phó Đoàn-trưởng cho đoàn Biên-hùng; và sau mấy câu chúc mừng, nhắc nhở anh Lộc phãi ráng dìu dắt đoàn em trên đường “Thẳng-tiến” thì anh Mới liền trao biểu hiệu Đoàn-trưởng cho anh Lộc.

Giữa khán đài, Quan Chủ-tỉnh đứng dậy, bổn thân ngài trao cờ cho anh Lộc và nắm tay anh khuyên nhũ ít lời, thì tất cả anh em Hướng-Đạo tung-hô chào ngài một lần nữa mới lui ra.

Tiếp dẫn các cuộc chơi của mấy em Sói con như: chạy đua, cút bắt, nhảy bao vân vân thì riêng chỉ có lúc hai em nhỏ đánh dấu hiệu. Một em đứng cầm cờ hiệu ở hướng-đông, một em ngồi xếp bằng dưới cỏ ở hướng tây, cầm giấy viết biên chép, xong rồi liền chạy đem dưng cho quan Chủ-tỉnh xem, thì ngài rất vui vẻ nắm tay em hết lời khen ngợi.

Còn mấy anh em Eclaireurs, thì thi nhau nhãy cao, chạy lẹ, phóng lao, kéo dây kiểu mới, căn lều đóng trại cách gấp rút và chạy thay hình đổi dạng, làm cho công chúng rất lạ mắt, tức cười, vổ tay không dứt.

Đến chừng dứt cuộc, hết thảy anh em Hướng Đạo các đoàn đều sấp hàng day mặt trước khán đài làm lễ hạ cờ vàng do hiệu lịnh tiếng chiêng đưa của anh Trần-văn-Khắc, thì anh Mới, là người rất dày công khó nhọc gầy dựng nên đoàn Biên-Hùng mà ta đã thấy ngày nay, bước ra phát-biểu hiệu cho anh em đoàn ấy, rồi kẻ lớn nhỏ đồng nắm tay nhau trổi giọng hát bài L’Aurevoir đặng giã từ.

Hồi anh em Hướng-Đạo lên xe, có mấy anh săn-đá xúm xít theo đưa, ca hát rất vui vẻ, coi bộ mấy anh đều hân hoan và khắng khít lắm…..

Lên bước ra về, ký giã tự nghĩ lấy làm:

Phơi phớ tấm lòng mà thấy ngày nay, các anh em Hướng-Đạo biết noi gương học dõi theo người phương Âu, luyện tập thân thể và tinh-thần để thương yêu, giúp lẫn nhau rất đậm-đà và dạn dĩ chớ không còn e lệ sụt sè, ốm o, ủ rủ và dã dượi như mấy vị tiểu thơ ngày xưa trong buồn gôi nữa.

Phơi phớ tấm lòng cho nòi giống và tỉnh nhà ta biết bào, từ rày về sau sẽ không còn thấy dáng “hồng” của mấy anh em tựu chỗ bài bạc, chốn thanh lầu, nơi tữu điếm thô tục bẩn thỉu nữa. Những chốn ấy là nơi hầm sâu vực thẩm mà các bạn thanh-niên nhà ta hay lân la, vui quá độ nên thường hay lạc lầm lắm.

Phơi phớ tấm lòng và cảm động vô ngần, mà thấy cử chỉ và thái-độ của người phương Tây “Thầy mình”, nhứt là Quan chủ-tỉnh Butel, vui vẻ và hết lòng mong cho anh em Hướng-Đạo. làm cho anh em càng thêm hăng hái và mạnh mẽ.

Phơi phớ và mát mẻ tấm lòng, mà thấy anh Nguyễn-văn-Mới, một người khác xứ sở, không kể mình sức yếu, chức phận nhỏ nhen, giàu lòng chớ không giàu của, các “ bực” thường hay vỗ ngực khoe mình là “Thiếu-niên anh-tuấn Biênhòa” không chịu giúp anh mặc dầu, anh cũng đởm đương lướt cả nỗi khó khăn mệt nhọc, thêm gấm, đơm hoa làm cho rực rỡ thêm tỉnh Biên-hòa là nơi mà anh vẫn kể như quê hương anh. Mặc dầu những sự chướng tai gai mắt, xin anh cũng cứ mạnh mẽ mà đi tới luôn luôn nhá và hãy ráng:

“Phất phơ ngọn cờ”

“Mà làm cho rõ Đoàn Hướng Đạo…”

Dẫu ngày sau không bia đá, bia đồng, chớ cũng còn bia miệng.

Ráng lên anh Mới.

TOUJOURS PRÊT.

(*) Thư ký Thanh Tra