Nguyễn Thị Thêm - THƯ BA VIẾT CHO CON

Hôm nay ngày Father's Day,

Ngày của những người cha, trong đó có ba và con. Những người được ơn trên cho nhận một thiên chức vô cùng tốt đẹp và cao quý. Ngày mình có một đứa con.

Ngày đó ba đã hân hoan và xúc động khi bồng con trên tay. Thằng con trai đầu tiên, người sẽ thay ba gánh vác gia đình và duy trì giòng tộc.

Khi bà nội con cuống quít mừng rỡ la lên "Con trai",  ba đứng bên ngoài phòng sanh nghe như trái tim mình ngừng đập. Ba quên đi sự đau đớn của má con, quên đi những lúc má con trân người chịu đựng. Quên đi hai bên bờ sống chết người mẹ vượt cạn một mình. Trong phút chốc vui mừng ba đã ích kỷ như vậy đó. Người đàn ông trong ba lúc đó chỉ nghĩ đến con. Đứa con trai đầu lòng yêu quý của ba.

..........

Bây giờ ba đang ngồi trên chiếc xe lăn, hai tay yếu đuối không thể lăn vòng tròn để chiếc xe di chuyển. Hai chân ba bất động và đôi mắt không còn nhìn rõ những cụm hoa cuối vườn.

Chiều qua má con hỏi ba:

-"Father's Day ông muốn quà gì?"

Ba nhìn má con và Ba nói thật lòng:

-"Tôi không cần chi cả. Tôi chỉ cần mình ở bên tôi".

Má con cười, đôi má nhăn nheo hơi đỏ. Bả là vậy đó con, già rồi nhưng nếu ba nói câu nào có vẽ tình tứ một chút là bả đỏ mặt mắc cở. Cuộc đời má con gắn liền với ba từ ngày bả còn con gái. Con gái miệt vườn nước da trắng bóc vì tàng cây bóng mát quanh năm. Bả đẹp lại giỏi thêu thùa bánh trái nên bà nội con chấm cho ba từ ngày ba còn chưa tốt nghiệp trung học.

Còn ba, con trai một trong một gia đình khá giả. Bà cố con cưng ba như ngọc như vàng vì ba là cháu trai đích tôn. Ông bà nội con khó lòng la mắng hay đánh ba một cái. Lúc nào cái bóng bà cố con cũng phủ xuống bao che mọi tội lỗi của ba.

Cho nên từ ngay lúc còn nhỏ ba đã thuộc loại con cưng. Ba luôn vòi vĩnh, muốn gì được đó. Ba coi mình như là cái rốn của vũ trụ mà vũ trụ đó là trái tim yêu thương của ông bà cha mẹ.

Ba có thể hất tung chén cơm xuống đất nếu không vừa lòng, chị của ba phải loay hoay đi dọn, lại còn bị la cho một trận là không biết dỗ dành em. Ba đi chơi nhiều hơn đi học nhưng bà nội ba lại bảo ba còn nhỏ không nên học nhiều tổn hại sức khỏe. Ba có thể lấy tiền bao bạn bè ăn xài mà không bị la rầy. Ông nội con la mắng thì bà cố bao che nói : "Tiền của mày không để cho nó xài thì để cho ai"

Con ơi! cái tư tưởng con trai là nhất, con trai nối dõi tông đường đã làm bà cố con đưa ba vào con đường ích kỷ. Ba không quan tâm tới mọi người xung quanh, chỉ nghĩ đến mọi người phải phục vụ và chìu theo ý mình.

Ba chưa hề nghĩ đến sự cực khổ cha mẹ lo cho mình ăn học. Ba chưa hề nghĩ đến bữa cơm mình ăn là do mẹ chăm chút nấu nướng. Quần áo mình mặc là chị phải giặt sạch sẽ, ủi phẳng phiu cho mình lich sự đến trường. Con mắt ba luôn nhìn phía trước đẹp hơn, tốt hơn để ước muốn và đòi hỏi.

Rồi bà cố con mất, ông nội của con qua đời trong một tai nạn. Gia đình ta suy sụp không còn được như xưa. Nhưng bà nội con vẫn gánh gồng để cho ba không bị thiệt thòi, để ba không cảm thấy hụt hẫng vì thân phận mồ côi. Ba vẫn đến trường và  vẫn mang ý nghĩ mình tất cả.

Ba đi học, ba đi chơi, ba sống trong cuộc sống vui tươi của lứa tuổi học trò tươi đẹp. Cho đến một hôm ba về nhà thấy bà nội con nằm trên giường bệnh. Chị của ba cuống quít bên cạnh mẹ. Thì ra do lao lực quá nhiều, bà nội con đã ngã quỵ trên đường đi chợ. Trái tim và thân hình yếu đuối của bà không chịu nỗi với phong ba và bão táp của đời sống.

Chị của ba phải thay mẹ buôn bán nuôi em và lo thuốc men cho mẹ. Ba không còn có những bữa sáng ngon lành vì cô con phải lo cho bà nội trước khi đi đến chợ dọn hàng. Buổi trưa ba ăn qua loa gói xôi hay ổ bánh mì chứ không còn tiền rủng rỉnh để ăn ngon như mình thích. Những bạn bè xôi thịt ngày xưa không còn chơi với ba như trước. Họ lẫn tránh mỗi khi ba đến gần. Ba mới biết sự hào phóng của mình ngày xưa là sai lầm lớn. Ba đã phung phí tiền bạc của cha mẹ và cuộc đời mình một cách sai lầm.

Ba như người tỉnh mộng, khi nhìn cô của con gầy rạc đi trông thấy vì vất vả. Nhìn bà nội con trên giường bệnh  đau đớn rên siết từng cơn. Ba nghĩ  mình phải làm một điều gì đó để chuộc lại lỗi lầm. Ba vụng về nhóm lửa nấu cho mẹ mình bình nước. Ba phát hiện công việc đơn giản mà mẹ và chị mình làm hàng ngày không dễ dàng chút nào. Những đóm lửa nhỏ nhoi lóe lên rồi không bắt được mồi chợt tắt. Như những mơ mộng hão huyền, những tự cao tự đại về vai vế đàn ông trong gia đình cũng tàn lụn theo.

Ba cố gắng nhiều lần. Thổi lửa ho sặc sụa. Tro bay tung mù trời. Bụi bám đầy mặt, ba mới nấu được bình nước. Ba vụng về pha trà rồi đem đến cho nội của con. Ly nước đầu tiên trong đời tự tay ba nấu đem mời mẹ khiến bà nội con đã khóc. Bà khóc vì thương ba, vì sự suy sụp của gia đình. Bà khen nước ngon lắm nhưng bây giờ ba mới biết là nó rất hôi khói. Đó là lần đầu tiên ba làm một công việc đúng nghĩa của một người đàn ông có trách nhiệm với gia đình.

 Con có biết không, ba đã từng nấu cơm dưới khê, trên sống mà cả nhà vẫn chịu khó ăn. Nếu ngày xưa với cơm này ba đã quăng đủa và mắng mỏ, giận hờn. Nhưng bây giờ ăn hạt cơm mình nấu ba mới biết bài học ở trường dạy mình là đúng: "Phải biết quý hạt gạo do người nông dân làm ra. Biết quý chén cơm do người nấu cho mình ăn"

Ba chưa bao giờ thấy mình trưởng thành như lúc đó. Buổi sáng thay vì tới lớp sớm để la cà như xưa. Ba phụ cô của con lo cho nội ăn sáng, dọn dẹp nhà cửa rồi mới tới trường. Tan trường ba ra chợ phụ cô con dọn hàng rồi chị em về nhà cơm nước. Ba không còn thấy mình cần những thứ xa xỉ, những quần áo hợp thời trang, vì đồng tiền làm ra vô cùng vất vả. Căn nhà trở nên ấm cúng hơn, thân tình hơn vì mọi người đều biết nghĩ cho nhau, lo lắng cho nhau.

Ba hãnh diện thấy mình như vậy mới là đàn ông. Ba có cánh tay rắn chắc của thanh niên để chẻ củi thay cho chị. Ba có thể quay nước đầy lu để bà nội con xài. Ba tự mình giặt những bộ đồ mình thay ra mà không cần ai làm dùm. Ba hiểu rõ vị trí của mình trong gia đình. Ba sẽ là cánh tay của chị, là niềm vui và hy vọng của mẹ. Ba không còn tự tôn tự đại để phân biệt chuyện đại sự  của đàn ông và chuyện cơm nước bếp núc là của đàn bà. Ba hiểu hơn ai hết câu nói"Khi đói thì đầu gối phải bò"

Ba không ngờ những việc ba làm đã lọt vào đôi mắt xanh của mẹ con, cô bạn đẹp người đẹp nết mà ai cũng thích. Ba đã thoát xác từ một tên học trò lười, ăn chơi lêu lỏng để thành một người con có hiếu, một người đàn ông biết tháo vác lo cho gia đình.

 Bà nội và bà ngoại con là đôi bạn học ngày xưa, nội rất thích mẹ con khi mẹ con còn là một cô bé gái. Ngày đó theo mẹ đi chơi, ba thích leo trèo để hái trái cây trong khu vườn rợp bóng. Mẹ con nhỏ nhắn dễ thương loay hoay đâm muối ớt hai đứa cùng ăn, nói cười thơ ngây, vui vẻ. Nhưng  càng lớn ba lại thích ở thành phố nhiều hơn vì  những thú vui hợp với lứa tuổi. Ba trở nên ngổ ngáo vì được cưng chiều và mẹ con càng lúc càng xa tầm với của ba.

Khi  gia đình lâm cảnh khó khăn, Bà nội con bị bệnh, mẹ con thường thay mẹ mình đến nhà thăm viếng nội, đôi khi ở lại nấu cho nội tô cháo hay phụ cô con vào những ngày kỵ giỗ trong nhà. Ba đã phát hiện vẽ đẹp thùy mị, dịu hiền nơi cô bạn học cũ. Ngoài gương mặt xinh đẹp, mẹ con còn có một tấm lòng. Biết yêu thương và tha thứ, giỏi giang nhưng không kiêu ngạo, khoe khoang.

Trong tình hình đất nước chiến tranh, ba phải lên đường nhập ngũ. Mẹ con tiễn ba với giọt lệ ngấn mi. Trong quân trường và suốt những tháng ngày chiến đấu, đối diện với tử thần, ba nhớ mãi đôi mắt mẹ con hôm ấy. Tình yêu của người con gái trao cho ba âm thầm kín đáo. Ba thấy mình không thể chần chờ, ba nhờ những cánh thư từ KBC gửi về để thay ba gửi đến mẹ con những lời giao ước.

Thế là những cánh thư  của hai người yêu nhau cho ba một niềm an ủi vô bờ trong những ngày chiến tranh khốc liệt. Ba yên tâm vì bên cạnh nội con đã có người ân cần chăm sóc. Chưa  có một lễ nghi chính thức nào nhưng mẹ con đã gánh vác vai trò của một người con dâu trong gia đình ba. Ba càng thương yêu và trân trọng mẹ con hơn.

Mẹ con đã lên xe hoa về nhà ba vào một sáng mùa Xuân tươi đẹp.Sau lễ cưới, ba lại lên đường ra đơn vị. Mẹ con ở lại nhà làm một chinh phụ chờ chồng. Mẹ con đã thay ba lo cho nội khi cô con đi lấy chồng xa. Trong một lần về phép, mẹ con đã mang trong người giọt máu của ba. Con thành hình từng ngày trong tình yêu của mẹ xen lẫn nỗi hoảng hốt lo sợ từng ngày khi chiến tranh càng ngày càng khốc liệt.

Cơn lốc xoáy 30/4/75 tàn khốc tràn về. Ba bị bắt buộc buông súng đầu hàng trong oan ức. Xuôi ngược trong dòng người xuôi Nam hổn độn, ba đã về lại nhà với hình dáng tang thương của người lính bại trận. Không còn bút mực nào diễn tạ tậm trạng của ba lúc ấy. Xôn xao mừng rỡ gặp lại vợ con. Uất hận trào dâng khi chứng kiến xác đồng bào, đồng đội chết thảm thương. Nhục nhã khi mình phải  cỡi bỏ quân phục và vũ khí để mưu cầu sự sống. Tất cả những điều đó làm ba mất phương hướng và suy sụp tinh thần.

Một lần nữa mẹ con dìu ba đứng  dậy. Mẹ con đã tìm cách trấn an và bảo vệ ba bằng tất cả khả năng mình. Rồi việc gì đến đã đến, ba phải khăn gói 7 ngày đi học tập theo lệnh chính quyền mới. Nhưng  sự thật là ra đi không biết được ngày về.

Ba bị tù  CS 10 năm, bị chuyển từ Nam ra Bắc. Những khổ cực, gian lao  nơi núi rừng Việt Bắc đã hũy hoại cuộc đời ba. Mấy lần ba tưởng mình đã chết. Những cơn đói, những trận sốt rét rừng vùi dập thân thể người tù. Nhưng ba tự nhủ "Phải sống  để còn về đoàn tụ"  Ba tha thiết được về để giúp đỡ mẹ con, và tìm cơ hội để con thoát ra khỏi cái địa ngục đang giam hảm tương lai.

Bà nội con vì yếu đau, thuốc men không đủ lại nhớ thương ba nên đã vĩnh viễn ra đi. Mẹ con một lần nữa thay ba lo cho nội những ngày cuối đời và mồ yên mã đẹp. Con à! Nói sao hết những gì mà mẹ con đã làm cho ba, những gì mà mẹ con đã hy sinh cho cha con ta có được ngày hôm nay.

Ba đã được trở về nhà với một thân thể tàn phế. Hai chân ba đã bị cả bó tre nứa đè lên trong một lần lao động trên đồi. Bạn tù đã đặt ba lên bè để xuôi theo dòng nước chuyển ba về lán trại. Tưởng đâu ba đã chết vì vết thương mưng mũ mà thuốc men không có. Nhưng nhờ ơn trên, ba đã vượt qua và được trả về nhà . Một tay mẹ con đã lo cho ba và gia đình ta qua cơn khó khăn, đói rách.

Thú thật! Ba có công tạo con ra, nhưng công ơn của mẹ con mới thật là vô cùng không sao kể xiết. Mẹ con đã hy sinh cho chúng ta biết bao nhiêu. Không có ba con vẫn trưởng thành và sống tốt. Nhưng nếu không có mẹ con, ba không biết mình sẽ làm sao để chống chọi nghịch cảnh.

Hôm nay ngày lễ Father's Day, ba lại ngồi viết những dòng này cho con, bởi vì ba bắt được trong đôi mắt con dường như không vui. Con có ý phàn nàn là các con của con yêu mẹ chúng hơn con. Ngày Father's Day chúng tỏ ra không mặn mà bằng ngày Mother's Day của mẹ.

Đừng như vậy con à! Người phụ nữ lúc nào cũng bị thiệt thòi nhiều hơn chúng ta. Khi con tan sở, con có thể yên tâm cùng bạn bè vui chơi, tiệc tùng. Nhưng vợ con phải vội vã về nấu ăn cho cả gia đình, lo cho con cái. Khi con có thể đi công tác xa nhà cả tuần lễ mà vẫn an vui thì vợ con chỉ cần vắng nhà 3 ngày thôi căn nhà đã đổi khác.

Trong trái tim người mẹ, con cái là tất cả. Người phụ nữ dù ở quốc gia nào, chủng tộc nào cũng vẫn gắn liền đời mình với hai chữ hy sinh. Ba công nhận ở đây người phụ nữ được tôn trọng và hưởng quyền lợi nhiều hơn. Nhưng đó là sự công bằng của xã hội. Còn trong gia đình người mẹ vẫn là chỗ dựa tốt nhất cho những đứa con. Dù người mẹ ấy có làm đến Tổng thống hay chỉ là một người công nhân vệ sinh bình thường.

Ba nhớ lời bà nội con đã nói với ba:

-Má không ép con về vấn đề hôn nhân. Nhưng má chỉ dặn con một điều là chọn vợ không phải chọn người thật đẹp. Mà hãy chọn người có trái tim thật tốt. Chọn cho mình một người vợ còn có nghĩa chọn cho con mình một người mẹ đức hạnh và biết hy sinh.

Mẹ con là người phụ nữ đó, Mẹ con đã cho con tất cả những gì bà có. Ba nghĩ vợ con cũng vậy nếu con đem hết tình yêu và niềm tin đặt vào trái tim của cô ấy.

Con à! Hôm nay là ngày Father's Day. Hai cha con ta đều có quà và là những người quan trọng nhất. Mẹ con và vợ con đã chuẩn bị những thức ăn thật ngon cho cha con ta.

Chúng ta là những người đàn ông, là người cha trong gia đình. Ba đã lớn tuổi lắm rồi, lại đau yếu, thương tật. Thời gian còn lại của ba không nhiều lắm đâu con. Cuộc đời ba bị thất bại rồi. Điều ba thấy mình làm đúng nhất là đã đem được vợ con qua đây. Mẹ con đã có một cuộc sống an bình tuổi già. Không vất vả lo lắng vì miếng cơm manh áo hay thuốc men bệnh hoạn. Còn con đã được hưởng không khí tự do và sống theo lý tưởng của mình. Đó là điều ba mãn nguyện.

Ba đã làm cha và con đã trưởng thành. Con đang làm cha và con của con hãy còn nhỏ. Hãy yêu thương và giáo dục chúng đúng hướng nghen con. Dạy chúng phải mạnh dạn dấn thân, thực hiện lý tưởng và làm một người đàn ông đúng nghĩa. Biết yêu thương, tha thứ  và san sẻ trách nhiệm gia đình.

Nếu ba ra đi, hãy chăm sóc và yêu kính mẹ con. Người đàn bà đã dâng hiến cả đời vì cha con chúng ta.

Nguyễn thị Thêm.