Phan Phú Hiệp - RAU CÀNG CUA

RAU CÀNG CUA

Mấy tuần nay, thành phố Vacaville trời trở lạnh và mưa nhiều.

Những con mưa cuối đông này không lớn, nó chợt đến chợt đi, và đã cuốn đi những vết bụi bẩn, làm cho mọi thứ trở nên sáng sạch hơn. Những con mưa hiếm hoi này của California làm cho vạn vật được hồi sinh, những bông hoa bắt đầu hé nụ để đón tiết lập xuân. Những hạt mưa tươi mát cũng đã hắt vào góc vườn nhỏ ở backyard nhà tôi, làm cho đám rau răm, húng lủi, dấp cá, tía tô, hành hẹ, xả, ớt ... của tôi trở nên xanh mướt tươi tốt.

Vì nơi ở xa chợ VN nên tôi rất quan tâm chăm sóc cho góc vườn nho nhỏ này, với hy vọng có thêm nhiều rau tươi VN trong bữa cơm gia đình .Thật ra, tôi chỉ trồng được vài loại rau ít ỏi, không đa dạng về chủng loại. Hàng ngày, tôi chăm sóc chúng cẩn thận, nhưng thu hoạch không đáng bao nhiêu, nên chỉ xem đó như là một hoạt động vui thú điền viên ở tuổi xế chiều.

Lúc còn ở quê nhà, tôi biết và đã từng thưởng thức vô vàn loại rau xanh tươi tốt, mùa nào cũng có. Ngoài ra, có rất nhiều loại rau dại, chúng tự nhiên moc, tự nhiên lớn lên, rồi tự nhiên xanh tốt góp phần làm phong phú cho nền ẩm thực độc đáo của quê hương tôi.

Có lần tôi cùng vài người bạn đi ăn lẩu mắm tại một quán nổi tiếng ở Biên Hòa (BH). Bên cạnh nồi lẩu sôi lăn tăn là một mâm rau đầy ắp ú nụ với trên 20 loại rau, từ loại rau được gieo trồng và chăm sóc của nhà vườn, cho đến rất nhiều loại rau dại từ thiên nhiên như rau đắng đất, rau ngổ, rau mác, rau nhút, rau càng cua, kèo nèo, cải trời, bông so đũa.. để góp vị ngon ngọt, mát lành vào hương vị của món lẩu.

Đám rau dại ấy cũng từng góp mặt trong mâm cơm của gia đình tôi.

Trong số các loại rau dại vô cùng phong phú ở quê nhà, tôi thích nhất là rau càng cua, đây là một loại rau dại mọc khắp mọi nơi, đi đâu cũng thấy.

Lúc còn nhỏ, mỗi khi đến thăm nhà Ông Nội tôi tại ấp Tân Bản, xã Bửu Hòa (BH), tôi rất thích chiêm ngưỡng khu vườn hoa tuyệt đẹp cùng các chậu cây kiểng xinh xắn, được Ông bài trí ngăn nắp và cắt tỉa cẩn thận.

Đặc biệt, tôi có ấn tượng nhất là được thăm khu vườn của Ông sau những con mưa, lúc ấy cỏ cây xanh tốt, nhất là rau càng cua phát triển nhanh, với màu xanh mướt bắt mắt mọc đầy trong khu vườn. Rau càng cua mọc bên bờ mương hoặc nằm nép mình dưới gốc cây dừa, cây mận. Có khi rau mọc xen kẻ bên trong các chậu cây kiểng, vốn được sự chăm sóc tưới tắm hàng ngày của Ông tôi, nên cọng rau mập tròn lá xanh mướt. Rau càng cua cũng mọc xanh mơn mởn trên các lối đi đầy sỏi trong khu vườn. Có thể nói từ xó rào đến bờ giậu, từ góc hè đến chân móng nhà, thậm chí trên mái ngói nhà Ông, chỗ nào hơi ẩm ướt là chỗ đó mọc lên rau càng cua.

Rau càng cua có lá mỏng manh và mọng nước, có dáng hình trái tim xinh xắn. Lá có 2 màu, mặt trên có màu xanh đậm và bóng mượt, mặt dưới có màu trắng. Khi già thì trổ bông và kết thành hột có dáng cong cong giống như cái càng của con cua đồng, khi có gió thổi qua, hột bay đi khắp nơi tìm chỗ để mọc.

Rau càng cua dễ mọc, dễ sống và được chế biến ra nhiều món ăn ngon.

Một lần đến thăm Ông, thấy đám rau càng cua xanh mướt mọc khắp nơi, tôi hăm hở hái và ra về với một bao lớn đầy rau.

Sau đó, thực đơn trong bữa cơm của nhà tôi có thêm món rau càng cua tươi giòn ngon ngọt mát lành để dùng cho nhiều món ăn như: Chấm rau với nước cá kho, hoặc làm một món Salad trứng luộc trộn dầu giấm chua chua dìu dịu làm kích thích vị giác, hoặc dùng ăn kèm với các loại lẩu.

Tuy nhiên, tôi lại có ấn tượng nhất là món gỏi rau càng cua trộn thịt bò. Rau càng cua và hành tây xắt mỏng được bày trên một dĩa lớn, tưới vào vài muỗng dầu giấm và ít nước mắm chua ngọt... Thịt bò sau khi được ướp gia vị vừa ăn, được xào với hành tây cho thịt vừa chín tới, sau đó để vào đĩa rau, rắc thêm một ít đậu phọng rang, hành phi và vài lát ớt xắt mỏng. Nước tiết ra từ thịt bò và dầu giấm làm cho rau thấm gia vị. Hương vị chua chua, the the từ lá rau càng cua giòn xốp, cùng với vị bùi bùi của đậu phọng, vị mặn ngọt của thịt bò xào,hòa quyện với nhau thành một hương vị đặc biệt .Khi ăn, tôi cảm nhận được vị ngọt tự nhiên xốp giòn vui miệng, thêm vào đó là cái vị hăng hăng của rau càng cua, và hơn hết là tưởng tượng được cái hương vị đằm thắm ngọt lành từ những sản vật của một vùng quê mầu mỡ đất phù sa ven sông Đồng Nai, trong đó có khu vườn đẹp như cổ tích của Ông tôi.

Món gỏi càng cua thịt bò tuy thật dân dã bình dân nhưng tôi cảm thấy vô cùng ngon miệng, nhất là khi được thưởng thức trong không khí gia đình vui vẻ đầm ấm. Hình ảnh ngọt ngào vào thời niên thiếu ấy đã đi vào sâu trong ký ức của tôi.

Càng cua từ một loại rau dại hoang dã mọc trong mọi ngóc ngách của các khu đất có độ ẩm cao, giờ đây đã trở thành loại rau nhiều người ưa thích, nghiễm nhiên trở thành một thứ rau đặc sản, và đã đi vào Menu của các nhà hàng sang trọng.

Khi có dịp về thăm quê hương, chắc chắn tôi sẽ tìm, và thưởng thức lại rau càng cua, một loại rau dại mọc tự nhiên và là một thứ rau đặc sản Organic tuyệt ngon của quê nhà, mà hiện tại, quê hương thứ hai của tôi không thể nào có được.

Hiep Phan_ Vacaville 3/2025