Bùi Văn Nhỏ - TỪ TRƯỜNG QUÊ LÊN TRƯỜNG TỈNH

Từ trường quê lên trường tỉnh

Chiếc xe đò “Renault Đầu Heo” cũ kỷ dừng lại, ba tôi vội dẫn tôi băng qua quốc lộ 15 , ông xách chiếc rương nho nhỏ bằng gỗ bọc tôn mõng có in hình đủ thứ; trong đó, nó chứa hành trang của tôi để lên đường… ứng thí Trung Học Đệ Nhất Cấp (thi tuyễn) tại Tỉnh lỵ Biên Hòa, năm 1965. Tôi nhớ như in những chi tiết nầy vì nó đánh dấu một bước ngoặc trọng đại của đời mình! Thật không khác mấy về những cảm nghĩ của chú học trò được mẹ dẫn đi nhân buổi tựu trường cùa nhà văn Thanh Tịnh!

Ngày hôm sau, tôi được đi với ông anh bạn cùng quê Phước Tân (Anh học ở đâu không biết và khi đó thì anh đã vào đại học Nông Lâm Súc rồi). Làng tôi, từ trước tới giờ mới có hai người đi học xa nhà và vào đại học. Đến nay, tôi và một đứa em họ là tốp thứ hai “khoa bảng” ở Làng! Anh là người đi trước, nên rất rành rẽ ngỏ ngách trường thi. Tay anh cầm phiếu báo danh và bắt đầu dẫn tôi tìm vị trí ngồi thi (trung tâm thi là một trường tiểu học nào đó giờ không nhớ ra), từ các bàn ở tận cùng phía sau lớp đi dần lên, chưa thi mà tôi thấy hồi hộp lạ thường!!! Cứ sợ như đi dò danh sách trúng tuyễn vậy! Rồi cái gì đến, sẽ đến, số báo danh XXX được viết bằng phấn trắng rõ ràng và đẹp, ngay vị trí phía bìa của cái bàn đầu lớp, dãy giữa. Vị trí nầy cứ mỗi lần nhìn lên là bắt gặp ngay cái mặt lạnh như tiền của ông Thầy giám thị phòng thi! Tôi thấy ông anh bạn khẽ lắc đầu. Thật ra, tôi cũng chưa kịp hiểu tại sao? “Xong, tụi nầy ra về”, ông anh dặn dò vài kinh nghiệm lúc làm bài thi và nhắc bao giờ cũng bình tĩnh nghe. Tới đây thì các bạn cũng hiểu tôi phải vượt qua bao ngỡ ngàng, hồi hộp khi chính thức vào phòng thi và làm bài thi.

 Khi có tên trúng tuyển và chính thức vào thọ giáo tại Trung Hoc Ngô Quyền, tôi vào lớp đệ tam B2. Hình như lớp nầy không có bạn nào ở Trung Học Long Thành hay tại tôi không nhớ? Mối dây liên hệ với bạn bè thời Trung Học Long Thành bị ngắt từ đây kể cả một chút tình non trẻ nhưng không nói nên lời! Mãi cho tới khi thi Tú Tài 1 xong, tôi chuyễn sang ban A(đệ nhứt A2) thì găp Toản Phú Hội (Đặng văn Toản), tụi tôi lại là bạn chí thân với nhau. Nhà tôi trọ học cách nhà Toản trọ chừng 500m, cùng trên con dốc hẽm nằm bên hông trái của trường. Năm đệ nhứt, tôi còn nhớ các bạn như Đỗ Cao Thông, Phan Kim Phẫm, Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Văn Nho, băng Hố Nai ( Kính, Việt, Minh, Thái Hãi, Lễ…), Nguyễn Minh Kháng, Phan Thành Công, Trần Bình Hầu, Nguyễn văn Huệ, Nguyễn Minh Mẫn, Nguyễn thị Lan Phương, Nguyễn Thị Phụng (Dĩ An)…

Tôi nhớ Thầy Hiệu Trưởng Phạm Đức Bảo, đúng như hình bóng đáng kính và khỏe mạnh của Thầy, trong bài tự truyện của bạn Nguyễn Thị Thêm đã viết. Hình như năm đệ tam thì phải, có một hôm, khi tôi vào trường thì thấy Thầy đứng phía sau cánh cổng, tôi khoanh tay chào Thầy. Tự nhiên tôi thấy mặt Thầy lạnh như tiền! linh tính báo cho tôi biết có gì sai rồi? Thầy chỉ tôi đứng vào chỗ hàng hiên văn phòng, y như bị cảnh sát phạt vậy. Thầy tiếp tục “lượm” các em khác lia lịa!!! Té ra hôm nay Thầy kiểm tra mang phù hiệu trường (ở miệng túi áo). Đám nam sinh tụi tôi hồi đó phải tìm cho được cái gì kỳ cục để chọc ông Giám Học mệt mới vui! Phù hiệu thì không chịu may vào túi, chỉ khi bắt đầu đi học mới lấy hồ dán thủ công trét dán cho dính tạm để khi tan học sẽ lột cất ngay, hình như làm như vậy mới ra vẻ nam nhi trưởng thành và để lấy le mấy nàng áo trắng học khác buổi, ai dè riêng cái phù hiệu của tui nó rớt hồi nào không hay, còn các bạn khác thì có một số cố tình không đeo !!! Thầy đang cầm khúc roi hình như bằng tre, hôm đó chắc là ngày tốt, Thầy chỉ răn đe thôi mà đứa nào hình như cũng thấy ướt ướt phía dưới!!! Nếu bây giờ tôi còn cơ may gặp lại Thầy, tôi xin cúi đầu nhận tội và cám ơn công dạy dỗ của các Thầy Cô. Hôm trước, khi Bạn Lữ CôngTâm báo cho biết Trường có mở Website, tôi vào internet và nhìn thấy hình và nhớ được : Thầy Hiệu Trưởng, Thầy Mai Kiến Phúc dạy Vật Lý, Thầy Minh Mẫn dạy Pháp văn, Thầy Để dạy Toán. Thầy Phúc hồi xưa (1967, 1968) rất nóng tính nhất là đối với mấy cậu choai choai lo nói chuyện trong lớp! Tuy nhiên, Thầy rất thích gần gủi và sinh hoạt chung với học trò mình. Những buổi hop mặt hay dã ngoại đều có Thầy tham gia. Đặc biệt, Thấy có một nhóm chừng mười tên thảo khấu đường sông; chừng vài tuần, Thầy trò rủ nhau đến khúc sông (gần cầu Gành) để bơi qua cù lao Phố (chỗ đó, lòng sông Đồng Nai hẹp nhứt, nhưng cũng trên 300m). Chương trình là bơi qua sông và bên kia sông có quán bà Hai chuyên bán cơm rượu với xôi vò!!! Chà, giờ nhắc lại còn hơi bị thèm đó Thầy ơi! Tới bây giờ, mỗi lần vợ cho ăn cơm rượu xôi vò là nhớ Thầy và bạn bè vô kể! (hình như Thầy bao quá, chớ hồi đó đâu có tiền xài lung tung? Lại món nợ nữa rồi.)

Trong ký ức lại nhớ một chuyện rất mắc cở và tức cười nữa: Năm thi Tú tài 2, tôi thi tại trường Nữ Trung Học Gia Long, Sài Gòn. Ngày thi môn Pháp văn ( sinh ngữ chính, hệ số 2), Khi vào phòng thi, tôi nhìn thấy Thầy Mẫn!!! Thầy là giám thị chính hôm đó. Thầy trò không chào nhau, nhưng không ngờ Thầy nhớ mình. Khi làm bài, hình như bài thi hơi quá hớp với thí sinh. Tiếng tặc lưỡi râm rang đâu đó nghe rất não nề. Chắc ăn ớt cả đám rồi!!! Hơn một tiếng rưỡi (thi hai giờ) mà bài chưa tới đâu! Khi đó, tôi ngồi dầu bàn phía hành lang giữa, tự nhiên tôi thấy ngón tay ai đen đen (Nước da Thầy ngâm đen, dáng cao cao, ốm, tôi còn nhớ rõ) tì vào dòng bài thi tôi đã viết, rồi Thầy đi lên bàn. Tôi liếc nhìn, thấy đúng là Thầy đã cố cứu mình rồi. Vừa xúc động, vừa run. Cái sai Thầy lưu ý cho vẫn không tìm ra được!!! Khi nộp bài, Thầy còn liếc nhìn vào tờ giấy thi, chắc Thầy thất vọng khi có đứa hoc trò kém cõi như vầy. Dù điểm kết quả bài thi sau nầy không khá, nhưng tôi vẫn nợ ơn Thầy, nếu có bạn nào găp được Thầy, xin cho tôi gữi lời tri ân sâu kín. Tôi còn nhớ, lúc ở trường, ít khi thấy được nụ cười của Thầy.

Năm tháng qua, với biết bao vật đổi sao dời! Nay thấy ấm lòng khi bạn bè cũ còn tìm được và liên lạc với nhau, cho dù xa cách ngàn khơi! Không biết bao giờ mới có dịp trở lại Trường Xưa với đám bạn bè thân yêu cũ rích, cằn cỗi vì nắng mưa của cuộc đời… Lịch sử đã sang trang! thỉnh thoảng tôi có chạy ngang qua Trường cũ nhưng tôi không dừng lại vì dường như sau ngày thay ngôi đổi chủ, nó không còn hình hài của một Hiền Mẫu đã từng ôm ấp, nuôi dạy mình từ thuở ấu thơ nữa!!! Nhưng dù sao, tôi vẫn tìm được chút hạnh phúc, hãnh diện khi thấy tên Trường Trung Học Ngô Quyền vẫn kiêu hãnh giữa trời… gió bụi, nhất là mình cũng là một Trung Học Sĩ ở ngôi trường thân yêu nầy.

 Bùi Văn Nhỏ (Khóa 6)

 Tháng 4 năm 2011