Cúc mọc dưới sông gọi là Thủy Cúc
Biên Hòa giờ xa, cù Lao Phố cũng xa
Tết ở nơi đây rất nhớ nhà
Dù bao năm tháng, vẫn là tình quê.
Không thể viết được những gì mới lạ cho quê hương thứ hai này. Nói chung tôi đã có hơn 2/3 tuổi đời nhận nơi này làm quê hương.
Gần 20 năm đầu đời, hơn 40 năm xa xứ. Nếu lấy thời gian để so sánh ký ức, thì phải nói 40 năm xa xứ dài hơn. Nhưng 20 năm đầu đời lại có quá khứ sâu đậm để nhớ. Như những giọt cà phê đầu tiên đậm và dậy mùi. Tạm so sánh như vậy. Chất lượng chớ không phải là số lượng.
Tình đầu như đi trên cát
Bước nhè nhẹ mà sâu.
Tôi chưa có mối tình nào gọi là tình đầu đẹp vào thời mới lớn. Thời chinh chiến của chúng tôi trước năm 1975, thanh niên thì lo học thi trối chết để tránh bị động viên. Các anh lớn hơn thì chiến tranh tàn khốc không dám nghĩ đến chuyện phải làm khổ người em gái hậu phương... nếu lỡ mình không về.
Vậy là tôi có thể kết luận, chưa đi trên cát, bước nhẹ mà sâu mà tôi vẫn luôn nhớ về 20 năm đầu của cuộc đời mình. Có nhiều việc để nhắc và để nhớ nhiều hơn 40 và còn nhiều năm ở đoạn sau của cuộc đời mình.
Có thể vì lúc đó tôi phải xa gia đình trong hoàn cảnh đặc biệt. Khi tôi không có một khái niệm gì về một nơi xa xôi mình sẽ đến. Chẳng bao giờ trong đầu óc mình có thể nghĩ. Có một ngày thức dậy với những người không giống mình. Họ cao lớn, tóc không giống, màu da không giống và kinh hoàng hơn hết là họ không nói tiếng giống mình.
Và cứ thế tôi nhắm mắt đưa chân với Xuân Hạ Thu Đông ở một thành phố Trung Mỹ. Bây giờ vẫn không dám nhớ đến những mùa đông năm ấy. Thế mới nói.
Ban ngày nhắm mắt đưa chân
Tối về từng bước ngại ngần nhớ quê
Tất cả những ngày thơ mộng, thân ái tìm về trong giấc ngủ hàng đêm. Tiềm thức cứ như thế trong bao nhiêu năm chỉ thấy toàn cảnh cũ người xưa. Có ai đồng cảm với tôi. Có ai cùng tâm trạng với tôi không?
Người ta hay nói: Người già sống với kỹ niệm và hay nhắc quá khứ. Tôi cũng già rồi, đã nghỉ hưu. Bạn bè tôi đã có nhiều người tên họ nằm trên trang cáo phó, phân ưu, hưởng thọ... Nhưng không phải bây giờ tôi mới lẩm cẩm, vớ vẫn nhắc chuyện ngày xưa đâu. Bệnh này tôi đã có từ lâu rồi. Xin các bạn thông cảm cho. Ai cũng có ký ức trong đời. Cầu xin chúng ta luôn có những ký ức tốt đẹp để nhớ và để mang theo.
Phải nói một cách công bằng. Nếu nói 40 năm nơi quê hương thứ hai này tôi không có một chút kỷ niệm nào để nhớ là tôi không thành thật với lòng.
Có chứ, nhiều lắm. Như chuyện chưa kể bao giờ là những ngày mới đến Mỹ chỉ biết cười trừ. Vui cũng cười, buồn cũng cười. Muốn bày tỏ lòng cám ơn với ân nhân đã cứu mạng mình vào những ngày đầu khó khăn cũng không thể. Nói tiếng cám ơn cũng không dám nói bằng tiếng Anh. Những vị ân nhân này đã rất kiên nhẫn để nghe và hiểu. Lòng tốt của họ vô cùng, Họ lo lắng trăm thứ vật chất lẫn tinh thần cho những người xa lạ như chúng tôi. Thú thật tôi không thể dùng lời hoa mỹ để tán dương vì thẹn, vì nhát tính. Xin được chia sẻ một trong những kỷ niệm đẹp ở những tháng năm đầu xa quê hương.
Nơi chúng tôi ôi đến định cư năm 1975 là một thành phố nhỏ thuộc miền Trung Mỹ. Dân cư không không đến 20.000 người. Gia đình người bảo trợ có căn nhà thật xinh. Địa thế trên con đồi trọc không cao và trải dài xuống bờ hồ với những hàng cây. Nhìn rất thơ mộng, cho nên : "Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ ".
Chúng tôi vẫn thích và yêu khung cảnh nơi đây vì quá đẹp. Gia đình người bảo trợ đưa chúng tôi đi nhà thờ vào ngày chúa nhật. Một tín hữu của nhà thờ là cựu chiến binh 28 tuổi. Anh có tham gia chiến tranh VN. Anh tình nguyện gánh vác với nhà thờ để giúp đỡ chúng tôi. Đưa đi học, dạy thêm Anh ngữ, dạy lái xe... Tôi là học trò của anh và không mất thời giờ để tôi biết là anh đang yêu tôi. Nhưng là cựu quân nhân Hoa Kỳ, đã từng phục vụ nơi chiến trường Việt Nam. Anh hiểu rõ Văn Hóa xã hội Việt nên yêu em mà không dám nói.
Anh là người Mỹ lỡ thương con gái Việt Nam mới rời ghế nhà trường. Vừa rời xa tổ ấm với tâm sinh lý bất ổn, vui buồn bất chợt và rất khó chìu. Lần duy nhất tôi tâm sự với anh là tôi rất thích những căn nhà nằm trên bờ hồ. Nó làm tôi vui vì căn nhà xưa của gia đình tôi cũng ở bên bờ sông, có cây trái chạy dài xuống đồi như những căn nhà ở đây. Tôi nói với anh trong lúc tôi rất nhớ nhà.
Rồi cuộc đời đưa đẩy, gia đình tôi về California tìm nắng ấm. Hai mươi năm sau chúng tôi đem cả gia đình con cái về thăm viếng nơi chốn đã cưu mang mình. Gặp lại anh, anh vẫn chưa lập gia đình. Trong lúc chuyện trò thăm hỏi anh hỏi tôi:
- Có còn nhớ căn nhà nho nhỏ, cửa sổ màu đỏ đậm như lá mùa thu và balcony có hai cái ghế ngồi nhìn ra bờ hồ không?
Mắt tôi chợt sáng ra, miệng tôi cười và tôi nói:
- Nhớ ! Nhớ! Căn nhà tôi đã chỉ cho anh thấy và nói rằng tôi thích căn nhà đó lắm.
Chầm chậm và giọng rất nhẹ nhàng như nói chỉ để đủ một mình tôi nghe. Anh nói:
- Tôi đã mua căn nhà đó và ở đó từ năm 1978.
Vậy là cứ tạm cho là tôi có hai ngôi nhà. Trong ký ức để nhớ, để sống. Ngôi nhà thời thơ ấu với gia đình cha mẹ, anh chị em. Ngôi nhà thứ hai là một ngôi nhà nhỏ đẹp nơi xứ lạ. Cả hai đều ở bên cạnh bờ sông.
Đẹp quá đi thôi với cuộc đời đầy đãi ngộ. Qua nhiều thứ trên đời để nhớ ơn và trả ơn khi còn cơ hội. Cầu xin ơn trên cho chúng tôi có sức khỏe và gìn giữ dẫn dắt chúng tôi đến nơi tâm lành cho có cơ hội để làm việc thiện.
Thân chúc tất cả những người thân, quen, đồng bào , đồng hương luôn được Vạn Sự Bình An nơi mình đã chọn làm quê hương thứ hai trong cuộc đời này.
Quảng thi Hoa