Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

1.Nhà Thương "Điên" Biên Hòa - 2. Trường Tiểu Học Dưỡng Trí Viện

05 Tháng Mười Một 20186:25 SA(Xem: 7041)
1.Nhà Thương "Điên" Biên Hòa - 2. Trường Tiểu Học Dưỡng Trí Viện
1./ Nhà Thương "Điên" Biên Hòa 
2./ Trường Tiểu Học Dưỡng Trí Viện

 

nguồn bài viết của chs NQ Lê Quang Trường lấy từ: http://nguoivietsw.blogspot.de/2015/02/normal-0-21-false-false-false-de-x-none.html#more
nguồn bài viết của Thu Trân lấy từ: http://phnhan.vncgarden.com/2015/04/truong-ien.html

Một Trăm Năm Nhà Thương Điên Biên Hòa

Nhà thương điiên Biên Hòa được chính quyền Đông Dương cho khởi công xây dựng vào ngày 17 tháng  03 năm 1915 , nằm trên địa bàn ấp Bàu Hang , xã Bình Trước , Quận Đức Tu , tỉnh Biên Hòa  ( theo đơn vị hành chính trước năm 1975 ), cũng từng nổi trôi  thăng trầm theo vận nước , đã nhiều lần thay tên đổi họ , nào là Dưỡng Trí Viện Nam Kỳ , Dưỡng Trí Đường Biên Hòa , Dưỡng Trí Viện BS Nguyễn Văn Hoài, BV Tâm Trí Biên Hòa, BV Tâm Thân Biên Hòa , ... nhưng trong thâm tâm của người Biên Hòa thế hệ  chúng tui  và trước chúng tui chỉ có một cái tên " Nhà Thương Điên Biên Hòa ". Có lẽ , người Biên Hòa có thói quen, thích gọi tên bình dân bình dị hơn là cái tên chính quy chính thức , thấy sao thì gọi vậy. Như: cầu Hóa An gọi là cầu Mới , cầu Tân Hiệp gọi là cầu Đúc , đường Phan Đình Phùng gọi là đường Dốc Sỏi ,rồi chùa Con Ngựa , hẽm Cây Keo ,ngả ba Vườn Mít ... 
Dưỡng Trí Viện Biên Hòa 1969, 1
 Dưỡng Trí Viện, Biên Hòa 1967-68
Dưỡng Trí Viện Biên Hòa 1969, 2

Dưỡng Trí Viện Biên Hòa 0_ToanThe Nhan VienToàn thể nhân viên Dưỡng Trí Viện Biên Hòa năm 1958


Dưỡng Trí Viện Biên Hòa 1
  Trú xá người điên ở Biên Hòa được xây dựng năm 1915. Người dân địa phương quen gọi với cái tên: Nhà thương điên Biên Hòa. 
(chôm của FB  Van Phuc đó hehehe )
Dưỡng Trí Viện Biên Hòa Trại bệnh người bản xứ (năm 1934)
 Trại bệnh người bản xứ (năm 1934)

Dưỡng Trí Viện Biên Hòa trai heo
 Trại chăn nuôi trong bệnh viện (năm 1950).
Đường vào khu trung tâm Nhà thương điên Biên Hòa (năm 1934).
 Đường vào khu trung tâm Nhà thương điên Biên Hòa (năm 1934)
Nhân dịp 100 năm Nhà Thương Điên Biên Hòa ( NTĐBH ), là người  Biên Hòa, nên tui muốn viết chút ít về  NTĐBH  bằng những gì mắt thấy tai nghe, bằng trãi nghiệm cuộc sống của chính mình, không dựa theo sử liệu, tài liệu nào hết. Có thể nói, gia đình tui ít nhiều có duyên nợ với cái NTĐBH. Như bà nội tui kể, nhà ông cố của tui ngày xưa nằm cạnh bờ suối Săn Máu, gần quốc lộ 1A ( ngay dãy phố Nhất của cư xá NTĐBH ngày nay), vào năm 1922 ông cố tui phải nhượng lại mảnh đất nầy cho NTĐBH để  xây cư xá và dọn sâu vào trong ấp Bàu Hang. Nhưng đến năm 1945 , khi phe đồng minh dội bom đánh Phát Xít Nhật, nhà ông cố tui bị cháy sập, làng Bàu Hang bị xóa sổ, dân làng di tản ra xóm Miễu ( Phía trong hẽm Bách Lạc, thuộc phường Thống Nhất bây giờ  tạm cư đến thời đệ nhất cộng hòa, làng Bàu Hang chỉ còn xót lại cái NTĐBH. Và không lâu sau ông bà cố tui mất, nội tui dọn vào cư xá NTĐBH ở và mở quán cơm, chuyên nấu cơm tháng cho những bịnh nhân nhà giàu. Rồi đến năm 1956, sau khi được giải ngũ ba tui xin vào làm trong NTĐBH cho tới lúc về hưu. Thế là, tự nhiên tui được sinh ra là lớn lên trong cái cư xá NTĐBH, nào có được lựa chọn gì đâu, cho đến khi vừa đủ lông đủ cánh tui lại bay đi, giờ đây đang ở một phương trời xa xôi lạnh lẽo, mà ghi lại những dòng ký ức thuở con chim non còn sống trong cái tổ ấm.
NTĐBH có một diện tích khá rộng lớn , dọc phía Đông giáp với quốc lộ 1A , có dòng suối Săn Máu chảy qua , được kè đá xanh với 4 cây cầu bắt ngang, 2 cầu sắt và 2 cầu đúc. Phía hạ nguồn có đập chắn để làm hồ Piscine (Tiếng Tây ngày xưa thường hay dùng), hai bên bờ có những bậc thềm đi xuống, cứ độ cuối tuần được ngăn nước lại cho khách thập phương về nghỉ mát. Sau này, rừng trên thượng nguồn bị tàn phá, gây ngập lụt và ô nhiễm, kè đá 2 bên Sau này bờ bị hư hỏng nặng, buộc phải phá con đập chắn đi để thông nước khi mùa lũ và coi như vĩnh biệt cái hồ Piscine.
Dưỡng Trí Viện Biên Hòa 1969_ dap nuocĐập nước ngăn suối thành cái hồ Piscine

NTĐBH được xây dựng như một công viên rộng lớn, theo hình bàn cờ, có nhiều cây xanh và thảm cỏ mượt mà. Cả thảy có 20 khoa điều trị, mà trước năm 1975 được gọi là trại, được đặt tên theo số thứ tự, chẵn dành cho Nam, lẽ dành cho Nữ. Ngoại lệ, không có trại 1 và 2 , được thay bằng trại quan sát Nữ và  trại quan sát Nam (Vào năm 1974 chuyển sang khu quân y, đổi tên thành trại Phượng và trại Dũng, mang tên 2 đứa con của cố bác sĩ giám đốc Tô Dương Hiệp); không có trại 15, được thay bằng trại Nhi Đồng; không có trại 17 và 18, được thay bằng Nông Trại Nữ và Nông Trại Nam. Đa phần các trại có hàng rào dăm bụt, mương thoát nước và lề cỏ may bao bọc. Đặc biệt trại 13 và trại 16 , được xây kiên cố như nhà tù, 1 lầu, 1 trệt, bên ngoài có tường cao giăng kẽm gai bên trên, cổng vào chật hẹp  kín bít, bên trong  trại có nhiều hàng rào song sắt. Nơi đây giam cầm bịnh án, những bịnh nhân đã từng giết người, hoặc dự tính giết người. Ngày xưa, những ai giả điên trốn lính, đưa vào đây đảm bảo hết điên ngay. Trại Nhi Đồng thì rộng rãi hơn những trại khác, có sân chơi, có cầu tuột, xích đu, bàn quay , ...( Thủơ nhỏ , bọn tui thỉnh thoảng vào chơi ké.) Ghét nhất, bịnh nhân nhi đồng thường hay khóc nhè. Nông Trại Nam và Nông Trại Nữ (Nay gọi là khoa phục hồi chức năng) bao gồm nhiều căn nhà nhỏ lẻ, nằm rời rạc, xung quanh có vườn tược. Bịnh nhân ở đây được tự do đi lại, hằng ngày ra đồng trồng trọt và vui thú điền viên. Trại 5 , trại 6 dành cho bịnh nhân nhà giàu hay người nước ngoài, ở đây trông rất tươm tất và sạch sẽ. Trại 20 là trại bịnh lao, vì sợ bị lây nhiễm tui chưa hề lui tới. Nói chung, từ trại 3 cho tới trại 10 có kiểu kiến trúc giống nhau, những trại còn lại được xây cất theo đặc thù của từng bịnh trạng.
Ngoài những khoa điều trị, còn có khoa xét nghiệm, khoa dược, nhà bếp, ban công xa, thủ môn (cổng gát), ... Đặc biệt, khu hoạt động liệu pháp, được xây bởi những dãy nhà dài tạo thành hình chữ U khép kín. Giữa sân có một cái đền nhỏ, trống quắc  không vách, với 4 chân cột hình rồng phụng, 4 mái ngói nghiêng  tựa như mái chùa, nền cao có thềm đi lên từ bốn phía. Trước đền là một hồ sen nhỏ, giữa hồ là tượng đài phật bà Quan Âm, nơi mà những bà chị trong xóm thường  ra cầu xin trước mùa thi cử. Trước dãy nhà nằm ngang là một sân khấu, dùng để tổ chức văn nghệ vào dịp lễ lạc. Trong khu nầy có nhiều xưởng thủ công, như : vẽ, điêu khắc, may, dệt, thêu, đan, mộc ,... những bịnh nhân có năng khiếu hoặc tay nghề được sinh hoạt ở đây với sự dìu dắt của nhân viên BV. Biết bao tác phẩm nghệ thuật được những người bịnh tâm thần gởi gắm, thêu dệt, khắc họa bằng cả tâm hồn đầy tỉnh táo của mình ở trong đó ,không thua kém gì nghệ nhân chuyên nghiệp.
Sâu phía trong là trại chăn nuôi, có 2 dãy chuồng trại, nuôi heo, gà, vịt và một đàn bò. Bên ngoài là đồng ruộng rộng khoảng 3 Hecta, trồng lúa, rau muống, khoai mì, khoai lang và rau cải các loại... .Những bịnh nhân đồng án hằng ngày đến đây làm việc với sự hướng dẫn của một kỹ sư nông nghiệp người Mỹ.
Mặt tiền bên phải NTĐBH là khu cư xá, bao gồm 7 dãy nhà, mỗi dãy 10 căn hộ, được chia làm 2 hàng, 5 dãy phố và 2 dãy phố. Ngoài ra, còn có 2 nhà tiền chế (Nhà mái vòm cong) dành cho người độc thân, được lính Mỹ xây vào khoảng năm 1971.
Phía trước cư xá, bên khia bờ suôi Săn Máu là trường tiểu học cộng đồng Dưỡng Trí Viện, có 5 phòng học và có 10 lớp được ra 2 buổi sáng chiều.
Trong cùng  là một nghĩa trang mênh mông, có 1 nhà xác, 2 nhà tang lễ dành cho Phật giáo và thiên chúa giáo, giữa 2 nhà tang lễ là một tượng đài xây bằng gạch. Phần bên phải nghĩa trang một dãy dài nằm cạnh đường tiếp giáp với sở Cải dành cho công nhân viên chức, phần còn lại là mồ mả bịnh nhân được chôn dày khít, đến độ muốn đi qua phải bước lên trên mộ. Vậy mà, đến những năm 80 đã không còn chỗ trống nữa. Tận cùng của NTĐBH cũng là nơi an nghỉ cuối cùng của những bịnh nhân không còn người thân nữa, cùng với nhiều công nhân viên chức, trong đó, có cả Ngài cố BS giám đốc Nguyễn Văn Hoài, nguyện cùng sống, chết chung với người điên.
Thi thoản , xem những vở hài kịch, người ta ví Biên Hòa là nhà thương điên, tui không thể nào cười nổi, vì nó quá lạt phèo, lạt nhách, cứ pha đi chế lại cũng mấy chữ NTĐBH. Không biết từ bao giờ? Tác giả nào? Soạn giả nào? nhà biên kịch nào là người đầu tiên đã đồng hóa nghĩa  Biên Hòa với Nhà Thương Điên trong tác phẩm của mình? Để đến tận ngày nay  vẫn còn nhiều người bắt chước . Cũng một  phần , do cái tên của bệnh viện trước đây thường gắn liền với cái chữ Biên Hòa. Chắc chính vì vậy,mà gần đây mấy Ngài ở bộ y tế đã quyết định đổi tên thành BV Tâm Thần Trung Ương 2 và cái chữ Biên Hòa không còn hiện diện nữa.
Xin mượn 2 câu thơ của anh Phạm Hoài Nhân để tạm kết thúc phần nầy.
          Chưa đi chưa biết Biên Hòa.
   Đi rồi mới biết có Nhà Thương Điên.

Lê Quang Trường

___________________________________________________________________________________________

2./ Trường Tiểu học Dưỡng Trí Viện

Biên Hòa không chỉ có Nhà thương Điên, mà còn có... Trường Điên. Đó là ngôi trường mang tên Trường Tiểu học Cộng đồng Dưỡng Trí Viện, ngôi trường do chính Dưỡng Trí Viện Biên Hòa lập ra. Điều này không mấy người biết, kể cả... tôi, người đã sống ở Biên Hòa hơn 30 năm. Giờ thì bạn hãy nghe chính một người học trò trường điên này kể về ngôi trường của mình nhé. À, dĩ nhiên người kể không... điên, đó là nhà văn Thu Trân.


Trường điên
Hồi Ký của Thu Trân 

blank
Tôi thích hoài niệm. Quê tôi có sông Đồng Nai nhiều khúc quanh, lên thác xuống ghềnh theo nghĩa bóng lẫn nghĩa đen qua từng thời kỳ lịch sử khác nhau của đất nước. Con sông cũng ôm trọn những vòng đời, chứa chan tình đời và tha thiết ơn đời. Má tôi bảo, nhờ có sông thiêng Đồng Nai nên đất Biên Hoà là “đất phật”. Chiến tranh ác liệt thế nào, đến địa đầu Biên Hoà thì tiếng súng im bặt, các bên giải quyết hằn thù với nhau theo kiểu ôn hoà chứ không phải bắn giết nhau nữa. Đất còn “phật” ở chỗ có Nhà thương điên Biên Hoà (bây giờ là Bệnh viện Tâm thần trung ương 2) được xây dựng và đi vào hoạt động từ năm 1915. Người địa phương cố cựu gọi đây là “nhà thương ơn phước”. “Ơn phước” bởi luôn có hàng trăm người bệnh tâm thần bị bỏ rơi được bệnh viện cưu mang và chăm sóc cho đến hết đời. Cũng nhờ chuyện ơn phước này mà bọn nhỏ chúng tôi trước ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng được học một ngôi trường ơn phước. Trường tiểu học cộng đồng Dưỡng Trí Viện.
Dưỡng Trí Viện Biên Hòa Phòng học lớp 2Trường Dưỡng Trí Viện lớp 2 và 3

Trường Dưỡng Trí Viện (DTV) còn được người dân Biên Hoà gọi là trường nhà thương điên. Bởi đây là ngôi trường nằm trong khuôn viên đất bệnh viện, được bác sĩ giám đốc Nguyễn Văn Hoài (giám đốc người Việt đầu tiên của bệnh viện, các thời trước đó toàn người Pháp) cho xây dựng để dạy dỗ con em y bác sĩ và nhân viên bệnh viện. Trẻ con các vùng lân cận cũng được vô tư cho vào học, không vấn đề gì (chuyện học hành ngày xưa dễ lắm thay!). Tôi là một trong vài chục học trò thuộc diện “trái tuyến” ấy. Trường luôn có mười lớp, từ lớp một đến lớp năm, năm lớp A dành cho con trai, năm lớp B dành cho con gái. Con trai và con gái luân phiên nhau học tuần sáng tuần chiều. Tuần học buổi sáng, hầu như không học trò lớp năm nào thích nghỉ học vì được hát quốc ca và kéo cờ.

Học trường nhà thương điên chỉ buồn mỗi tội là, đi thi thố gì với các trường khác trong tỉnh Biên Hoà (thời ấy) cũng bị gọi “mấy đứa trường điên”. Thiệt thòi chút xíu nhưng bọn tiểu học cộng đồng cả tỉnh đều phải ngả mũ chào “bọn điên” chúng tôi trên nhiều phương diện: học giỏi, ngoan, lễ phép và năng động. Có người lớn xấu miệng bênh “phe đối lập” của trường tôi trong các cuộc thi bảo: “Tụi nó có... máu điên hay sao mà thi cái gì cũng hăng quá trời!”. Hề gì. Thầy Thạch Đông chuyên đi chiếc Vespa xanh cũ mèm là hiệu trưởng trào cuối cùng trước ngày miền Nam giải phóng yêu thương xoa đầu chúng tôi bảo: “Họ nói gì kệ, các con học giỏi và ngoan là thầy vui rồi!”. Chúng tôi thương thầy hiệu trưởng như thương cha. Bao giờ thầy cũng nghiêm khắc và vui đùa đúng mực. Đứa lười học bị thầy kêu lên văn phòng dạy dỗ, lấy cây thước dài khẻ hai cái vào hai lòng bàn tay đỏ rần mà sợ... tới già! Giờ chơi, sân trường rộng, chúng tôi túa ra như bầy ong vỡ tổ đúng nghĩa (không “giả định” như trong những bài văn mẫu bây giờ) chơi lò cò, chơi ô ăn quan, chơi trốn tìm, chơi nhảy nụ... Thầy đi loanh quanh nhìn bọn nhỏ chơi đùa, đôi khi “phụ ăn gian” bốc đứa chơi trò nhảy nụ bé hạt tiêu bay qua mấy tầng bàn tay bàn chân của đám nhỏ ngồi bên dưới. Ê, thầy ăn gian... thế là thầy rụt đầu, le lưỡi chạy mất. Bây giờ không biết thầy có còn khoẻ. Ít gì, năm nay chắc thầy cũng phải tám mấy chín mươi tuổi rồi!
Dưỡng Trí Viện Biên Hòa_picsinngay bên hông trường là dòng suối Săn Máu được cẩn đá xanh, thành 1 picsine có trồng hoa ven quanh

Bị kêu là “trường điên” nhưng chưa bao giờ tôi thôi tự hào về ngôi trường be bé xinh xinh được xây theo kiến trúc kiểu Pháp nằm hiền hoà bên dòng suối Săn máu róc rách chảy suốt ngày đêm. Ngay lúc bọn học trò nhỏ mới cắp cặp đến trường, thầy hiệu trưởng đã dạy: “Học trò DTV phải độ lượng, khoan dung và học giỏi”. Học giỏi thì nhất định rồi. Còn sao phải độ lượng, khoan dung?
Dưỡng Trí Viện Biên Hòa Phòng học lớp 4. & 5 , ảnh chụp trước năm 1970Phòng học lớp 4. & 5 , ảnh chụp trước năm 1970


Chúng tôi đã có một tuổi thơ dài “chơi” với những người điên. “Chơi” với những người khốn khổ, không bình thường ấy phải độ lượng và khoan dung. Thầy hiệu trưởng đã dạy chúng tôi độ lượng, khoan dung theo kiểu tuổi thơ mình. Trước tiên thầy bảo phải biết thương yêu, chia sẻ với người bệnh; không được hỗn hào, “chơi xấc” người bệnh. 

Ngày xưa, DTV Biên Hoà chữa bệnh tâm thần theo kiểu hướng ngoại nhiều hơn là dùng biệt dược như bây giờ. Đây cũng là chủ trương của bác sĩ Hoài, ông yêu thương người bệnh tâm thần như người thân trong gia đình (hiện tên ông được đặt cho con đường băng ngang bệnh viện). Sau thời gian dùng thuốc và sốc điện, người bệnh chuyển sang giai đoạn “ổn tạm thời” được cho hoà nhập cộng đồng (người bệnh tâm thần không bao giờ hết hẳn bệnh, đây cũng là lý do khiến nhiều người bị gia đình bỏ rơi). Có cả một xưởng thủ công trong bệnh viện dành cho người bệnh chằm nón, đan dây, xay lúa... Ngoài giờ lao động, các quí vị “ngoài vùng phủ sóng” được đi lang thang khắp nơi. Tất nhiên, trường DTV bên cạnh là một trong những điểm đến hấp dẫn. Tiếp xúc với trẻ con hồn nhiên, người bệnh dễ quân bình tâm trí hơn, mau hết bệnh hơn- thầy hiệu trưởng bảo thế.

Giờ chúng tôi học, họ đi tới đi lui ngoài hành lang, người tréo chân ngồi đọc sách, người ngồi thu lu một góc ngủ gà ngủ gật. Vậy mà thầy hiệu trưởng nói, họ nghe hết: “Các ông các bà đi khẽ nói nhẹ cho bọn nhỏ học hành nghen!”, gật đầu dạ dạ rồi xoè tay xin thầy cục kẹo hoặc điếu thuốc. Họ ngồi chồm hỗm thành hàng ngoài hành lang lớp tôi, phà khói thuốc mù trời, tuyệt nhiên không tiếng xì xầm, không bất cứ tiếng động nào chi phối bọn trẻ chúng tôi học hành, thương vậy!

Giờ ra chơi thì đủ kiểu. Ông leo cây bả đậu (thân gai mà leo được mới hay!) trong sân trường hái trái khô đập ra, dùng dao lam khắc múi trái thành hình con cá con tôm cho bọn trẻ. Bà năn nỉ đứa nhổ tóc sâu rồi hát cho nghe một bài. Có đứa đòi cả múa, bà chiều luôn. Đám đông đứng quanh người bệnh xem hát múa là chuyện rất thường trong sân trường tôi. Có ông Thông râu quai nón chuyên nhặt chuột gà chết về làm “đại tiệc” trong góc hàng rào rậm rì dây leo của trường. Vừa nấu ăn ông vừa đọc Kiều hoặc Lục Vân Tiên, giờ chơi chúng tôi bu quanh nghe, riết rồi đứa nào cũng nhập tâm vài câu. Ăn chuột gà mắc dịch mắc toi suốt năm suốt tháng vậy mà ông Thông vẫn ngày càng mập mạp, phương phi! Có ông đi ba bước lùi hai bước đi hoài không hết một vòng sân trường, cứ đi hoài đi hoài như một sứ mệnh thiêng liêng. Hôm tôi bệnh nghỉ học, nằm sốt mê man ở nhà, nhắm mắt lại là thấy ông đi ba bước lùi hai bước đi vòng vòng cột cờ, đi mãi đi mãi đến nỗi tôi có cảm giác chóng mặt tuột luôn xuống giường. Không biết tên ông, chúng tôi cứ gọi là “ông đi ba bước lùi hai bước”. 
 
blank
Bệnh nhân trong Bệnh viện Tâm thần TW 2

Sự cố thỉnh thoảng vẫn xảy ra giữa đám trò nhỏ và những người bệnh tâm thần tội nghiệp. Nga, nhỏ học trò phá như con trai lớp tôi, có lần bôi xác kẹo chewing gum lên tóc bà cụ chuyên lấy nước cổ trầu (bà nhai) bôi đầy mặt đầy tay bà. Ngồi gỡ xác chewing gum mãi không được, bà khóc hu hu như đứa trẻ. Sự việc vỡ lỡ, thầy hiệu trưởng bắt Nga vòng tay xin lỗi bà, xong cô bạn phải nằm xuống giữa sân trường, thầy đét cho hai roi vào mông nhớ đời. Thầy răn dạy chúng tôi: “Người bệnh tâm thần cũng là những người cần được đối xử công bằng. Các con không được xúc phạm họ”. Chính thầy đã dắt tay bà cụ lên trại, xin lỗi bác sĩ phụ trách trại và nhờ người cắt tóc cho cụ. Được quan tâm, bà cụ tâm thần càng khóc to, khóc như chưa bao giờ được khóc. Đêm ấy trời mưa dầm rả rích, tôi ngủ mơ thấy thầy hiệu trưởng dắt tay bà cụ vào một vườn cây đầy hoa trái... Vài tháng sau, ông đi ba bước lùi hai bước băng ngang đường trước trường tôi bị xe GMC to đùng của Mỹ cán chết. Nga mếu máo giải thích giữa đám bạn bè trèo lên bậc hàng rào ngóng ra ngoài xem tai nạn: “Ổng chết vì tội tiến có một bước mà người lái xe tưởng ổng bước những ba”. Rồi ôm mặt khóc oà. Thầy hiệu trưởng đứng sau bước đến ôm nó vỗ về: “Đừng khóc, ông nhẹ nhàng rồi con ạ!”.

Ký ức tuổi thơ tôi vương vấn hoài chuyện giờ chơi cả bọn rủ nhau trốn thầy hiệu trưởng nhảy qua con đập ngăn suối sau trường. Đó là những tảng bê-tông phẳng rộng, cách đều nhau một bước chân người lớn. Suối có dòng chảy sâu, trong xanh mát mẻ bốn mùa. Tức cảnh sinh tình, bọn trẻ rủ nhau nhảy chơi thôi. Tuổi nhỏ ngu khờ dại dột đâu biết chuyện mình làm nguy hiểm. Có lần một đứa hụt chân rơi xuống đập bị nước suối cuồn cuộn cuốn đi. Nhanh như cắt, một chú điên đang tắm gần đó đã bơi ào ra quắp lấy nó mang vào bờ. Nó sợ tái xanh mày mặt, trán va vào đá máu tuôn xối xả. Tay chân chú điên cũng rướm máu vì chà xát phải bọn đá nhọn ven lòng suối. Lần đó thầy hiệu trưởng gửi thư cảm ơn chú thông qua bác sĩ phụ trách trại và tặng cho chú một bộ đồng phục mới. Khi bọn trẻ chúng tôi tán dương chú như tán dương một anh hùng thì chú chẳng biết, chẳng quan tâm gì; thong dong mặc bộ đồng phục mới, bước sải chân trên đường, nghển cổ hát vang đầy phấn khích: Ai đang đi trên đường đi, hãy hát vang lên câu hò lâm ly, vô đây em, dù trời mưa anh vẫn đưa em về, anh vẫn đưa em về...

Cảm giác bọn trẻ cả trường xếp hàng đôi dắt nhau lên trại để chích ngừa các bệnh nguy hiểm với chúng tôi ngày ấy quả thật lạ lùng! Bận chích nào cũng có một cô điên hay chú điên tỉnh nhiều, tương đối sạch sẻ ôm lấy đứa chuẩn bị được chích. Trong vòng tay chắc nịch của người bệnh, chúng tôi nép một bên mặt vào ngực họ và nhắm mắt lại... chờ chích, thế là không thấy đau gì cả!

Thân thương, trìu mến với những người bệnh khốn khổ, bất hạnh như thế mà chúng tôi lớn lên và trưởng thành tự bao giờ. Tất nhiên là dưới chiếc đũa điều khiển tài hoa của nhạc trưởng- thầy hiệu trưởng. Cứ thế cứ thế, hết tốp này đến tốp khác làm rạng ngời danh tiếng học trò trường điên.

Bao năm qua rồi nhưng chuyện tuổi thơ tôi gắn bó với người bệnh tâm thần vẫn mồn một như mới ngày hôm qua. Nó đẹp rạng ngời như viên ngọc càng mài càng sáng. Tôi kể hai con nghe. Chúng mê như nghe chuyện cổ tích. Có lúc còn hỏi: “Nước mình còn có một trường điên nào như vậy không mẹ?”. Con chị ra vẻ thạo đời, nạt nộ thằng em: “Lại kêu trường điên, trường điên sao mẹ viết văn làm báo nuôi mày khôn lớn?”. Nói chuyện viết văn mới nhớ, bọc lóc nhóc trường DTV ngày xưa sau này lắm người thành đạt. Khi chuyển lên trung học, thi vô “trường oách” nhất tỉnh như Ngô Quyền là chuyện nhỏ. Còn bây giờ, khối nhà văn nhà báo kỹ sư bác sĩ nguyên... mài mòn đũng quần trên ghế trường điên! Dù không... điên, nhưng chúng tôi cũng lắm lắm tự hào với mái trường điên nằm trong khuôn viên nhà thương điên với các “nguyên bệnh nhân” là những bậc tiền bối tài năng được cả nước ngả mũ kính chào: nhà thơ Bùi Giáng, nhà văn Nguyễn Ngu Í... Trẻ hơn một chút có nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên, không biết điên thiệt hay giả thời chinh chiến mà cũng từng “nằm vùng” nhà thương điên với sự ra đời tập thơ Thiên tai nổi tiếng.

Tiếc là trường điên của tôi bây giờ đã bị xoá sổ. 

Sau ngày miền Nam giải phóng, hoạt động trường không còn dính líu gì đến bệnh viện nữa. Phương pháp trị liệu hướng ngoại của bệnh viện thu hẹp dần, người bệnh ổn định không còn được cho lang thang như ngày xưa. Sau giải phóng, trường được rào tách hẳn với bệnh viện. Suối sau trường không được nạo vét, để lâu ngày, đất và rác bồi còn dòng chảy nhỏ xíu; suốt ngày xông lên mùi hôi thối bởi các làng làm tinh bột trên thượng nguồn xả chất thải gây ô nhiễm. Chỉ cần một trận mưa nhỏ, trường ngập lênh láng. Mùa mưa, thầy trò kéo nhau nghỉ dạy và học liên miên. 
 
blank
Bệnh viện Tâm thần TW 2 ngày nay

Một lần chạy xe ngang trường, tay lái tôi bỗng quýnh quáng khi thấy người ta... đập trường. Mấy đầu rồng đầu cá làm bằng gốm phủ men sứ Đông Dương xanh lóng lánh được đính trang trí trên đầu mái ngói các lớp học bị đám người lực điền dùng búa đập rơi lả tả. Mớ cột kèo gỗ lim bóng loáng được gom lại kêu thương lái tới định giá. Tôi bần thần dừng xe ngoài bờ cỏ, hai mắt nóng lên, nghe tuổi thơ mình rơi rơi...

Sau về nghĩ lại bỗng thấy cái có lý trong muôn trùng cái vô lý ở thời mà người ta hay mượn danh núp bóng để thực hiện sự phát triển không bình thường: thời công nghiệp hoá- hiện đại hoá. Bất lực bởi không phục hồi được dòng suối cỏn con chưa chắc là lý do người ta đập bỏ không thương tiếc một mái trường xưa để thay vào đó là cây xăng của một doanh nghiệp hoành tráng!

Cũng đâu có gì phải băn khoăn nhỉ, khi Đồng Nai để trôi tuồn tuột nhiều giá trị phi vật thể còn đáng giá gấp bao nhiêu lần mái trường điên của tôi.

Trại giam Tân Hiệp một thời khắc cốt ghi xương với chiến công phá khám lẫy lừng của các chiến sĩ cách mạng từng được bàn bán rẻ để phá bỏ xây công ty hay doanh nghiệp gì gì đó. Khi ngăn chặn được chuyện bán chác động trời này thì nhiều công trình trại giam đã bị phá bỏ. Nay một phần nhỏ khuôn viên trại giam được giữ lại trên tinh thần “phục hiện di tích”, phần lớn đất còn lại được bán cho ngân hàng.

Cũng như cụm di tích lăng mộ Trịnh Hoài Đức- một trong Gia Định tam gia, công thần của triều Nguyễn- ở phường Trung Dũng, Biên Hoà được xếp là Di tích lịch sử quốc gia. Cụm di tích rất đặc biệt với lăng mộ ông cùng hai người vợ, mộ các cận thần, mộ tuỳ tùng, mộ ngựa... nhưng nằm rải rác, xen kẻ với nhà ở, quần áo, ngũ cốc phơi khắp nơi của người dân địa phương. Mãi không tổ chức giải toả, khoanh vùng được nên chỉ có phần mộ ông và hai bà là được tôn tạo, nhang khói. Còn mộ các cận thần, tuỳ tùng, mộ ngựa... vẫn nằm chơ vơ như những nấm mồ hoang. Tiếc cho một di tích “không đụng hàng”- mà không phải quốc gia nào cũng có!
Thu Trân
blank
06 Tháng Hai 2022
(Xem: 2283)
Xin trân trọng giới thiệu đến quý Thầy Cô, Chs NQ và thân hữu yêu văn nghệ youtube: Chương Trình Nhạc Tình Chọn Lọc với chủ đề "XUÂN HỌP MẶT" của Như Hương và bạn hữu tổ chức tại Herndon
01 Tháng Hai 2022
(Xem: 6159)
Bài sẽ bàn về tục ngữ ca dao dinh dáng ít nhiều đến hổ,
30 Tháng Giêng 2022
(Xem: 2580)
Một bài học thật tuyệt về đạo đức cho những người vô thần...
22 Tháng Giêng 2022
(Xem: 2361)
Danh mục các văn nghệ sĩ được lưu trữ trong Trang "Chân dung Văn Nghệ Sỹ VN"
12 Tháng Giêng 2022
(Xem: 2522)
Cho nên, dù đã nghe hàng ngàn đứa học trò gọi tôi là thầy gần hai mươi năm nay, mà khi tôi nghe em học trò nhỏ của thầy đứng bên này gọi với sang bên kia. “Thầy ơi”, tự nhiên nước mắt tôi rơi.
10 Tháng Giêng 2022
(Xem: 2169)
- 1. Chúng nhiễm cổ họng trước, vì vậy bạn sẽ đau cổ họng khoảng 3, 4 ngày. Khi bắt đầu có triệu chứng, hãy lập tức làm test rapide: nếu positif thì cách ly ngay với người xung quanh.
03 Tháng Giêng 2022
(Xem: 2597)
Hạn chế căn bệnh tăng xông (Cao huyết áp) Thường xuyên nhớ đến cái ông rau cần. Nhai sống, hoặc uống trà gừng Nôn mửa sẽ hết, bạn đừng có quên.
01 Tháng Giêng 2022
(Xem: 3123)
Chúng ta đối đãi với người khác thế nào, họ cũng sẽ đối đãi với ta như vậy. Khi bạn làm cho người khác vui vẻ, bạn sẽ nhận ra rằng mình còn được nhân lên niềm vui.
01 Tháng Giêng 2022
(Xem: 2431)
Anh vừa cạo tuyết, từng hạt tuyết bay tới tấp lên mặt nghe lạnh ngắt nhưng anh nhận ra có mấy hạt ấm ấm vừa từ trong khóe mắt lăn ra.
13 Tháng Mười Hai 2021
(Xem: 2630)
+ Có 2 thứ bạn nên tiết kiệm, đó là sức khỏe và lời hứa. + Có 2 thứ bạn phải cho đi, đó là tri thức và lòng tốt. + Có 2 thứ bạn phải luôn ghi nhớ, đó là thực hiện những điều trên và làm thật tốt chúng trong cuộc sống hàng ngày.
10 Tháng Mười Hai 2021
(Xem: 2517)
nay tôi ghi đôi câu tâm thư cho ai chưa quen: Tôi! Thân trai trung niên, cao to, mê Ca-ra-ô-kê, say mê luôn văn thơ,
10 Tháng Mười Hai 2021
(Xem: 22399)
Nhà bà Hồng gần nhà bà Đào. Vì trồng nhiều cà mà nhà bà Hồng dành nhiều tiền và làm nhà nhiều tầng, dần dần thành bà hoàng làng này.
07 Tháng Mười Hai 2021
(Xem: 6684)
Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa, đứng núi này trông núi nọ, già kén kẹn hom, ghét của nào trời trao của ấy. Chị nọ phận hẩm duyên ôi, kết tóc xe tơ với một anh chàng mặt nạc đóm dày, xấu ma chê quỷ hờn lại đần độn, ngốc nghếch, vô tâm vô tính,
02 Tháng Mười Hai 2021
(Xem: 2807)
Quý vị có cùng suy nghĩ như tôi không, kỳ lạ chưa, tại sao lại có những kỷ niệm cứ đeo bám luôn mãi, mình không bao giờ rủ bỏ được cơ chứ!
05 Tháng Mười Một 2021
(Xem: 2806)
Ryan Kaji là cái tên không mấy xa lạ với cộng đồng YouTuber thế giới và ở Việt Nam khi 3 năm liên tiếp là người kiếm được nhiều tiền nhất từ nền tảng mạng xã hội này.
04 Tháng Mười Một 2021
(Xem: 3111)
Một giáo viên lớp 5 giao cho học sinh bài tập: Yêu cầu cha mẹ kể cho nghe một câu chuyện để rút ra bài học. Ngày hôm sau, những đứa trẻ bắt đầu kể câu chuyện chúng thu thập được.
30 Tháng Mười 2021
(Xem: 2967)
Trong đời sống, đã biết bao lần chúng ta phàn nàn. Buổi sáng đi làm kẹt xe. Đến sở gặp đồng nghiệp ăn nói vô duyên, mếch lòng. Ông chủ mặt mày khó chịu, gắt gỏng...
25 Tháng Mười 2021
(Xem: 3766)
Hai loại thuốc đã cứu sống tôi là Opdivo và Yervoy đã được phối hợp dùng trị melanoma đầu tiên từ năm 2016.
25 Tháng Mười 2021
(Xem: 2832)
Biết cách sống, ta có thể làm chậm được quá trình lão hóa, kéo dài được tuổi thọ, có thể điều chỉnh được chiếc đồng hồ sinh học trong con người chúng ta chạy chậm lại
13 Tháng Mười 2021
(Xem: 2814)
Một số món ăn cay đến nỗi đầu bếp phải đeo mặt nạ phòng độc để bảo vệ mắt khỏi bị bỏng. Ăn đồ cay rất tốt cho cơ thể nhưng nó cũng mang lại những tác động tiêu cực nếu bạn ăn quá nhiều.
11 Tháng Mười 2021
(Xem: 2708)
Khi mùa thu tới, khung cảnh tuyệt đẹp ở những nơi này sẽ khiến bạn như lạc vào một câu chuyện cổ tích.
11 Tháng Mười 2021
(Xem: 2647)
Vợ tuy không có công sinh ra ta, nhưng là người cho ta ăn hằng ngày đó há chẳng phải có 'công dưỡng' đó ư? - Vợ dạy ta tính phục thiện sẵn sàng nhận lỗi dù mình không làm gì sai cả!
05 Tháng Mười 2021
(Xem: 3825)
Ngày hôm sau, một người đến tận chỗ tôi trọ gửi tiền công 3 buổi và một gói quà. Mở ra tôi thấy một bầy hạc châu đầu vào một đoá hồng.
04 Tháng Mười 2021
(Xem: 5347)
khảo cứu cho thấy một loại sinh tố K, gọi là K2, có thể giúp phòng ngừa và chữa việc Calcium đi nhầm chỗ, đóng trên thành mạch máu gây tắc nghẽn, thay vì đóng lên xương giúp xương bớt xốp loãng.
01 Tháng Mười 2021
(Xem: 8021)
Qua bài viết này, chúng con kính gửi đến quý Thầy, quý Cô đã dạy dỗ, hướng dẫn chúng con trên con đường học vấn lời kính chúc: “Thật nhiều sức khỏe, an khang, sống lâu trăm tuổi”.
13 Tháng Chín 2021
(Xem: 4895)
Mỗi người có tên và họ là chuyện bình thường. Dù vậy ngày nay vẫn còn có nơi con người không có tên và họ như ở Buthan, xứ sở hạnh phúc nhất trần gian.
12 Tháng Chín 2021
(Xem: 2522)
Như vậy trong mỗi gram của 7.5 tấn thép vụn trong chiến hạm USS New York đó đều có một chút thịt, da, máu, và xương của hơn 3000 người đã ngã gục tại hiện trường.
11 Tháng Chín 2021
(Xem: 2927)
Canh chua của Má tràn ngập thương yêu có sự đợi chờ chồng và các con về trong hạnh phúc đầy mãn nguyện, còn canh chua của tôi thì mau chóng, no nê và thừa thải.
10 Tháng Chín 2021
(Xem: 3954)
Có bài thơ tình yêu rất nổi tiếng, tương truyền là của nhà văn, nhà viết kịch vĩ đại nhất nước Anh, đó là William Shakespeare. Một số nguồn khác lại nói bài thơ này của Bob Marley,
07 Tháng Chín 2021
(Xem: 3562)
Chúng ta biết rằng, giấc ngủ có vai trò cực quan trọng đến sức khỏe của bạn. Ngoài thời gian ngủ, vị trí ngủ thì tư thế ngủ cũng ảnh hưởng không nhỏ tới tinh thần, thể chất của bạn.
03 Tháng Chín 2021
(Xem: 3018)
Ai đưa con sáo sang sông Gặp chốt kiểm dịch, mất công bay về Cò về thăm quán cùng quê Giãn cách xã hội chẳng về được đâu
31 Tháng Tám 2021
(Xem: 3908)
Thế hệ họᴄ trò nhỏ ngày xưa đi họᴄ thiếᴜ thốn, kháᴄ ngày nay nhiềᴜ qᴜá. Từ lớρ Năm đến lớρ Nhì ρhải dùng bút ᴄhấm mựᴄ đượᴄ làm thủ ᴄông
14 Tháng Tám 2021
(Xem: 2717)
Tôi đã rất sợ phải ở một mình, cho đến khi.. Tôi học được cách tự yêu thương mình.
09 Tháng Tám 2021
(Xem: 4442)
Tôi lớn lên trong một thành phố nhỏ, Thành phố nhỏ, nay gặp vấn đề to,
09 Tháng Tám 2021
(Xem: 3026)
Tứ đại gia này giàu có thể nói không chỉ giàu nhất Sài Gòn mà còn thuộc vào hàng giàu nhất Đông Dương trong giai đoạn cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20
09 Tháng Tám 2021
(Xem: 3030)
Ông có hơn gì nó đâu, chỉ vì một tô phở mà từ thằng con, nghe được không? Nếu quý vị là “ÔNG TRỜI” hay “BÀ TRỜI” phân xử vụ tô phở này làm sao đây?
29 Tháng Sáu 2021
(Xem: 3289)
Cây sầu đông mọc ở đồng sâu hay ở đầu sông. - Say để đỡ nhớ ngày xưa và đỡ ngứa nhờ say. - Chơi hụi thì chết Chơi hết thì trụi.
29 Tháng Sáu 2021
(Xem: 2548)
Do đâu ông Huyền Vũ có thể lay động, thu hút cả triệu thính giả khiến mọi người đồng hứng khởi như vậy?
29 Tháng Sáu 2021
(Xem: 3430)
Không là đặc sản cao sang, chỉ bình dị và thân thiết với con cá bống dừa quê tôi. Đi đâu, xa đâu, cứ thấy rặng dừa nước là lòng tôi lại trùng xuống vì nhớ cá, nhớ người!
28 Tháng Sáu 2021
(Xem: 5309)
Với tôi, ve thì nhất định là “ve vui”, không hề là “ve lạnh”, lại càng không thể là “ve sầu”!
19 Tháng Sáu 2021
(Xem: 4790)
Ngày của Cha thường được tổ chức vào các ngày khác nhau ở nhiều nơi trên thế giới, phổ biến nhất là vào các tháng 3, tháng 4 và tháng 6 theo phong tục của từng quốc gia.
14 Tháng Sáu 2021
(Xem: 4613)
Hình ảnh bức tượng “chú bé đứng tiểu” này không chỉ nổi tiếng ở Bỉ mà còn xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới. Không ngờ, đằng sau bức tượng nhỏ bé tưởng như chỉ là phục vụ cho hoạt động “vui chơi giải trí” lại ẩn giấu một sự kiện lịch sử to lớn như vậy…
14 Tháng Sáu 2021
(Xem: 2733)
Ngày nay con người đang bị màn hình điện thoại di động cuốn hút hơn bao giờ hết, ngay cả trong công việc, quan hệ với bạn bè và gia đình, họ vẫn miệt mài với cái điện thoại dường như là mọi lúc mọi nơi.
12 Tháng Sáu 2021
(Xem: 3921)
Cho nên tôi hoàn toàn đồng ý với những nhận định xác đáng của anh Trần Huy Bích về việc viết chữ “dòng sông,” thay vì viết “giòng sông”.
07 Tháng Sáu 2021
(Xem: 3063)
. Uống trà gừng mỗi ngày có thể giúp bạn ngăn ngừa bệnh tim, kiểm soát cân nặng, hỗ trợ giảm các cơn đau...
07 Tháng Sáu 2021
(Xem: 3060)
Nếu ai hỏi tạo hoá đã tạo ra động vật nào hoàn hảo nhất? Tôi sẽ không ngần ngại trả lời, đó là loài chim Yến.
07 Tháng Sáu 2021
(Xem: 3224)
1, Tim sợ mặn 2. Phổi sợ khói 3. Dạ dày sợ lạnh
01 Tháng Sáu 2021
(Xem: 6030)
Ông người Nhật Inoue đã phát minh ra chiếc máy khiến điếc tai hàng xóm thì cũng một ông người Nhật khác, ông Seiji Nakazawa, sáng chế ra một dụng cụ cứu tai hàng xóm.
17 Tháng Năm 2021
(Xem: 3578)
Sau này, dù đi đâu, về đâu, ở đâu thì những câu hát điệu hò ấy vẫn mãi mãi còn nguyên trong ký ức. Đây là vài câu hát tiêu biểu của điệu ru “Ầu ơ” phương Nam ấy:
17 Tháng Năm 2021
(Xem: 3246)
Tôi nhận thấy so với tất cả các nước dùng mẫu tự ABC trên thế giới thì chỉ có từ ngữ Việt Nam mới có thể chỉ dùng những từ có cùng một Phụ âm đứng đầu để kể một câu chuyện có vần Phụ âm đó
17 Tháng Năm 2021
(Xem: 10110)
Đây là bài thơ giáo khoa do TẢN ĐÀ làm cho trẻ em lên sáu tuổi, viết năm 1919. Bài thơ đã 100 năm tròn, nhưng vẫn còn nguyên ý nghĩa về sự giáo dục con người.
07 Tháng Năm 2021
(Xem: 10608)
Dấu hỏi dấu ngã muốn điên Đọc rồi mới thấy một thiên tuyệt vời MŨM MĨM béo, MỦM MỈM cười. CỦ quả dành để biếu người CŨ xưa.
03 Tháng Năm 2021
(Xem: 3725)
rong "Friend" (bạn bè) vẫn có "End" (chấm hết) Trong "Believe" (tin tưởng) vẫn có "Lie" (lừa dối) Trong "Lover" (người thương) vẫn có "over" (kết thúc)
03 Tháng Năm 2021
(Xem: 7026)
Dạ phải, thưa quí vị, tôi yêu Canada, cái tủ lạnh khổng lồ... nhưng ước chi mùa đông ngắn đi một nửa và cái lạnh bớt đi một phần ba nhỉ.
27 Tháng Tư 2021
(Xem: 7769)
Ngồi một mình với ly cà phê Starbucks trong một ngày của tháng tư, quê người; tôi chỉ nhìn ra mình là người lạ với chính mình.
10 Tháng Tư 2021
(Xem: 5330)
Nói chung là phải tích cực “động não”. Tất cả các hoạt động trên đây nên bắt đầu từ hôm nay, bất kỳ ở lứa tuổi nào. Không nên đợi tới 60, 70 mới lo ngăn ngừa mất trí nhớ!
06 Tháng Tư 2021
(Xem: 4309)
Những khám phá mới đây trong lĩnh vực sức khỏe của các chuyên gia sẽ có thể sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe tốt hơn.
28 Tháng Ba 2021
(Xem: 3298)
Hít thở là sự sống. Bạn có thể nhịn ăn trong vài ngày nhưng không thể nhịn thở trong vài phút. Chỉ ngộp thở trong vài phút thôi cũng sẽ giết chết bạn. Chúng ta hãy thở đi. Và tận hưởng từng giây phút của đời này.
27 Tháng Ba 2021
(Xem: 4183)
Phương pháp tập luyện này dành cho những người không có thời gian và không gian, môn thể dục này giúp tăng cường sức mạnh giống như chim hồng hạc, sử dụng một chân trong 1 phút và hai chân trong 2 phút
27 Tháng Ba 2021
(Xem: 5318)
Họ càng tôn thờ ta thì cái cục danh dự mà họ phong cho ta càng lớn. Ta dồn quá nhiều năng lượng trông coi cái cục danh dự ấy, luôn luôn sợ nó mất sáng mất đẹp mà quên đi mất việc chính của mình là phải tu tâm
20 Tháng Ba 2021
(Xem: 3459)
Theo Đông y, quả mướp vị ngọt, tính bình, không độc có thể dùng để trị rất nhiều bệnh. Từ hoa mướp đến xơ mướp, từ mướp tươi đến mướp khô đều có tác dụng trị bệnh mà không gây tác dụng phụ.
15 Tháng Ba 2021
(Xem: 4198)
Hiệp Hội Người Cao Tuổi Hoa Kỳ (AARP) mới đây gởi ra thông báo bao gồm những điều cần biết đối với người sắp chích ngừa COVID-19 mũi thứ nhì sau đây.
15 Tháng Ba 2021
(Xem: 4022)
7 mẹo trên trong cuộc sống bạn có thể áp dụng chúng mọi lúc mọi nơi, bạn đã ghi nhớ rồi chứ? Nếu quanh bạn có những người thường hay quên thì hãy mau chia sẻ 7 mẹo này cho họ nhé!
06 Tháng Ba 2021
(Xem: 3283)
Vaccine ngừa covid-19 của Mỹ hiện nay do 2 hãng Pfizer và Moderna bào chế hiệu quả 95% đều là loại MRNA Vaccine.
06 Tháng Ba 2021
(Xem: 3201)
Mai được trồng trong vườn và mai cũng mọc trong rừng nên mai làm bạn với mọi người từ lúc còn trẻ thơ, lúc trưởng thành vào mỗi độ xuân về và
05 Tháng Ba 2021
(Xem: 3014)
Nhìn một hồi, gã bất chợt cười toe, rồi đưa tấm danh thiếp lên môi hôn một phát, nước mắt lấp lánh trên đôi gò má đen bóng, gã hét lớn: - “God bless you!” Thằng “Nước Mắm!”
23 Tháng Hai 2021
(Xem: 5837)
chương trình được phát sóng 2 tháng một lần và tham khảo những thông tin về sức khoẻ, làm cách nào để phòng chống ung thư, có một cuộc sống khoẻ mạnh.
04 Tháng Hai 2021
(Xem: 3528)
Qua tai biến này, tôi rút ra được vài kinh nghiệm quý báu như sau, xin được chia sẻ cùng Diễn Đàn:
25 Tháng Giêng 2021
(Xem: 3955)
Hiện nay, có 2 hãng làm Vaccine Covid 19, được FDA công nhận đó là 👉 Pfizer & Moderna. Sự khác biệt của Pfizer vaccine và Moderna Vaccine :
24 Tháng Giêng 2021
(Xem: 4348)
Thuốc Vaccine hiện giờ cần phải chích 2 lần, nên ai đã chích lần đầu thì phải viết vô lịch lần chích thứ 2, dặn người gia đình nhắc nhở, kẽo quên!
19 Tháng Giêng 2021
(Xem: 5736)
Trước nỗi đau nầy, mượn câu thơ trong Chinh Phụ Ngâm để tiễn biệt Lệ Thu Bùi Thị Oanh: “Oanh bay đi biền biệt chẳng quay về”.
16 Tháng Giêng 2021
(Xem: 3745)
7. Cái gì dễ làm nhất? Việc dễ làm nhất là làm người khác đau buồn. Do vậy chúng ta nên thận trọng!
16 Tháng Giêng 2021
(Xem: 6305)
Trong truyện ngắn “Lẽ Ra”, viết vào năm 2003, tôi mượn hình ảnh của Lệ Thu và Quỳnh Giao, hư cấu trong nhân vật Mai. Đây có lẽ là nhân vật tôi đắc ý nhất trong các truyện ngắn của tôi.
15 Tháng Giêng 2021
(Xem: 5923)
Một động tác tập chân, hai cách thể hiện, và ở ba tư thế ngồi, nằm hoặc đứng giúp giảm đau lưng, thần kinh tọa đau đầu gối, đau mắc cá, tê các ngón chân
10 Tháng Giêng 2021
(Xem: 3210)
Đứng ở trên tầng cao nhất của Hoàng Hạc Lâu, người ta có thể ngắm cảnh trời sông bao la bát ngát, của hai sông Trường Giang và Hán Thủy.
28 Tháng Mười Hai 2020
(Xem: 6980)
những giai điệu Thánh Ca Giáng Sinh bắt đầu vang lên, tôi lại tìm nghe tiếng hát Ngọc Lan vào những đêm khuya vắng, day dứt u hoài những tiếng vọng quá khứ, nơi Bóng Nhỏ Giáo Đường của một miền dĩ vãng yêu thương
28 Tháng Mười Hai 2020
(Xem: 3534)
Năm 1897, một cô bé 8 tuổi gửi thư lên tờ The New York Sun hỏi "Ông già Noel có thực không". Không ngờ bức thư phúc đáp trở nên nổi tiếng, hơn 100 năm qua được kể lại mỗi mùa Giáng sinh.
15 Tháng Mười Hai 2020
(Xem: 7062)
Hôm nay, ngày 12/14/2020 là một ngày lịch sử trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 khi những mũi vaccine đầu tiên đã được tiêm cho các nhân viên y tế khắp nước Mỹ.
12 Tháng Mười Một 2020
(Xem: 3441)
Ngày nay tiếng Việt đổi đời do những thành phần bát nháo, ít học nắm giữ ngành truyền thông đại chúng cho nên nó giết chết tiếng Việt truyền thống, nói như người điên mà không hiểu mình nói gì.
26 Tháng Mười 2020
(Xem: 3788)
Chỉ với nửa giờ đi bộ mỗi ngày, bạn đã có thể khắc phục được đáng kể các vấn đề sức khỏe bản thân. Bạn có thể đi bộ mọi lúc mọi nơi, tɾong giờ nghỉ tɾưa, saᴜ bữa ăn,
26 Tháng Mười 2020
(Xem: 3263)
Tôi chơi piano cho những người khách giàu có và sang trọng. Nhưng chưa một lần nào, và chưa một ai sẵn sàng chia sẻ với tôi chính những gì họ có như những người nghèo ở quán của Charlie…
26 Tháng Mười 2020
(Xem: 4137)
2. Câu hỏi: Có một cây cầu có trọng tải là 10 tấn, có nghĩa là nếu vượt quá trọng tải trên 10 tấn thì cây cầu sẽ sập. Có một chiếc xe tải chở hàng, tổng trọng tải của xe 8 tấn + hàng 4 tấn = 12 tấn. Vậy đố các bạn làm sao bác tài qua được cây cầu này
06 Tháng Mười 2020
(Xem: 5202)
Sài Gòn xưa được mệnh danh là Hòn Ngọc Viễn Đông mang trong mình vẻ đẹp và sự phát triển "rất Tây", về kiến trúc cho đến phong thái của người dân nơi đây.
06 Tháng Mười 2020
(Xem: 3934)
Trong thời đại hiểm ác này, cuộc sống lúc nào cũng đầy rẫy những con người xấu xa và những chuyện tồi tệ. Bạn không làm hại người khác cũng tự nhiên có người chủ động đến làm hại bạn.
04 Tháng Mười 2020
(Xem: 3545)
1 chiếc khăn mặt và chỉ có 10 giây đồng hồ, giúp bạn hết đau nhức bả vai. ( Ảnh: Youtube) Có thật sự kỳ diệu như thế không? Mời thử xem sao ?.
28 Tháng Chín 2020
(Xem: 3508)
Vậy làm sao để giữ gìn sức khỏe tốt, tuổi thọ cao trong cuộc sống vốn luôn vội vã và dễ làm người ta bị áp lực, căng thẳng và mệt mỏi?
28 Tháng Chín 2020
(Xem: 3473)
Nghẹn cổ, sái cổ, chuột rút, tê chân… thi thoảng những biến cố này đột nhiên xuất hiện, nhưng nếu xử trí không kịp thời cũng có thể gặp nguy hiểm.
24 Tháng Chín 2020
(Xem: 4456)
CA DAO 2: Bắc thang lên hỏi ông trời. Có ai miễn nhiễm vào thời Cô Vy. Ông trời ổng mới thầm thì. Tao còn bị cách ly, chi là mày.
20 Tháng Chín 2020
(Xem: 3379)
Cà Phê Chắc Chắn Là Để Uống, Nhưng Với Nghệ Sĩ Ẩm Thực Người Ý Giulia Bernardelli, Thì Nó Còn Là Cả Một Bầu Trời Sáng Tạo.
14 Tháng Chín 2020
(Xem: 3568)
Phụ nữ châu Á và da trắng có nguy cơ mắc bệnh loãng xương cao hơn so với phụ nữ có nguồn gốc dân tộc khác. Nếu bạn có một trong những nhóm rủi ro này, bạn sẽ nghiêm túc hơn với sức khỏe xương của mình.
14 Tháng Chín 2020
(Xem: 3927)
Tôi nói “không thể nào quên” vì các Cô giáo, Thầy giáo bậc Tiểu học cho học trò học thuộc nằm lòng hai bài này để lên trả bài trong lớp học lấy điểm.
08 Tháng Chín 2020
(Xem: 3285)
- Thế hệ bố là như thế đó, là “phiên bản giới hạn”, vậy nên các con hãy biết tận hưởng những ngày bên bố mẹ, hãy biết học hỏi và trân quý… …Trước khi thế hệ này biến mất, nhé con"
08 Tháng Chín 2020
(Xem: 3633)
Chuyện rằng từ thuở xa xưa Ông bà ta đã dây dưa ái tình Bởi thế nên tục truyền rằng: Ông Lãnh, Ông Tạ, Ông Đồn Ba người bạn thiết sớm hôm một nhà
06 Tháng Chín 2020
(Xem: 3640)
" Đấy, bây giờ luân lý, đạo đức của con người dưới chế độ này như thế đấy. Rồi đây, các thế hệ trẻ miền Nam cũng vậy thôi! Làm sao tránh được ?" ... Đất nước kiểu này thì đéo khá ...
04 Tháng Chín 2020
(Xem: 3426)
Thượng Đế cho người lương thiện trở thành người lương thiện, chính là khen thưởng lớn nhất đối với người kia.