Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

Nguyễn Trần Diệu Hương - TƯỞNG NIỆM THẦY ĐINH HỮU QUYẾN (1941-2016)

29 Tháng Mười 201612:48 SA(Xem: 14008)
Nguyễn Trần Diệu Hương - TƯỞNG NIỆM THẦY ĐINH HỮU QUYẾN (1941-2016)

 

TƯỞNG NIỆM THẦY ĐINH HỮU QUYẾN (1941-2016)

 
ThầyĐinh Hữu Quyến

Niên khóa 1968-1969, các chs NQ khóa 7 đang học năm cuối Trung học, đứng trước đường đời muôn lối rẽ trong âm hưởng chiến tranh vẫn còn mùi thuốc súng của Tết Mậu Thân 1968. Ở một góc Ngô Quyền là lớp Đệ Nhất B1 sinh ngữ chính là Pháp Văn do Thầy Đinh Hữu Quyến giảng dạy, Thầy đã giúp học trò vững ý chí bước vào đời.

 

Lúc đó, Thầy Quyến vừa mới 28 tuồi, còn rất trẻ, vừa tốt nghiệp Đại học Sư phạm khoa Pháp Văn được vài năm, Thầy không chỉ dạy Pháp Văn, mà còn dạy cả đạo làm người cho học trò. Thầy đưa nguyên bản tiếng Pháp bài thơ nổi tiếng của Nhà Thơ, Nhà Văn Joseph Rudyard Kipling (ông viết văn làm thơ bằng cả tiếng Anh, lẫn tiếng Pháp với bút hiệu Rudyard Kipling) vừa dạy Pháp vãn, vừa dạy Công dân giáo dục cho học trò năm cuối Trung học.

 

SI...
 
Si tu peux voir détruit l'ouvrage de ta vie
Et sans dire un seul mot te mettre à rebâtir,
Ou perdre d'un seul coup le gain de cent parties
        Sans un geste et sans un soupir ;
Si tu peux être amant sans être fou d'amour,
Si tu peux être fort sans cesser d'être tendre
Et, te sentant haï, sans haïr à ton tour,
        Pourtant lutter et te défendre ;
Si tu peux supporter d'entendre tes paroles
Travesties par des gueux pour exciter des sots,
Et d'entendre mentir sur toi leurs bouches folles
        Sans mentir toi-même d'un seul mot ;
Si tu peux rester digne en étant populaire,
Si tu peux rester peuple en conseillant les rois
Et si tu peux aimer tous tes amis en frère
        Sans qu'aucun d'eux soit tout pour toi ;
Si tu sais méditer, observer et connaître
Sans jamais devenir sceptique ou destructeur ;
Rêver, mais sans laisser ton rêve être ton maître,
        Penser, sans n'être qu'un penseur ;
Si tu peux être dur sans jamais être en rage,
Si tu peux être brave et jamais imprudent,
Si tu sais être bon, si tu sais être sage
        Sans être moral ni pédant ;
Si tu peux rencontrer Triomphe après Défaite

Et recevoir ces deux menteurs d'un même front,
Si tu peux conserver ton courage et ta tête
        Quand tous les autres les perdront,
Alors les Rois, les Dieux, la Chance et la Victoire
Seront à tout jamais tes esclaves soumis
Et, ce qui est mieux que les Rois et la Gloire,
        Tu seras un homme, mon fils.

Rudyard Kipling (1865-1936)

****************

NẾU...
 
Nếu con vẫn bình tâm vững trí khi tất cả mọi người chĩa vào con
Họ mất trí khôn và quở trách con những điều không thật,
Nếu con vẫn tự tin vào chính mình khi tất cả mọi người hoài nghi con
Nhưng vẫn nhủ lòng độ lượng dung thứ cái hoài nghi của họ;
Nếu con có thể đợi chờ mà không hề thấy mệt mỏi,
Hay nghe lời dối trá mà không dối trá lại,
Hay bị ghét bỏ mà không chọn con đường ghét lại ai,
Và vẫn không tỏ ra bóng bẩy bề ngoài hay ăn nói quá khôn ngoan

 
Nếu con có thể mơ – và không biến những giấc mơ thành chủ nhân của mình;
Nếu con có thể nghĩ suy – và không biến những điều suy nghĩ thành mục đích;
Nếu con có thể đối diện với Chiến thắng và Tai họa
Và xem cả hai kẻ lừa phỉnh ấy như nhau;
Nếu con có thể chịu đựng nghe sự thật thốt ra từ miệng con
Bị bọn gian xảo bóp méo để làm cái bẫy lừa phỉnh những kẻ dại khờ,
Hay nhìn những điều con bỏ ra cả đời xây dựng, đổ vỡ,
Và cúi xuống dựng lại từ đầu với những dụng cụ đã gãy mòn
 

Nếu con xếp đống những thứ con thắng lợi
Rồi liều lĩnh ném cả vào trò chơi sấp ngửa,
Và thua, và bắt đầu làm lại từ đầu
Và không bao giờ thốt một lời về việc mình thua;
Nếu con có thể đem tâm trí cùng sức lực mình
Gầy dựng con người con ngay cả khi chẳng còn gì sót lại,
Và con vẫn đứng vững khi tất cả đã mất
Ngoại trừ Ý chí, nó vẫn kêu to: “Hãy đứng vững!”

 
Nếu con có thể nói chuyện với đám đông mà đức hạnh vẫn không suy suyển,
Hay đi bên cạnh vua chúa mà vẫn không đánh mất những quan hệ bình thường
Nếu cả kẻ thù lẫn bằng hữu thân yêu đều không khiến con đau đớn,
Nếu tất cả mọi người đều tin cậy vào con, nhưng không ai là quá đáng;
Nếu con có thể lấp đầy một phút không khoan nhượng
Với sáu mươi giây đáng giá một cuộc chạy đường trường,
Thì quả đất này và tất cả mọi điều trong đó là của con,
Và – hơn thế nữa – con là một Con Người, hỡi con trai của ta!
 

Rudyard Kipling - Trịnh Y Thư dịch

 

Bài thơ đó đi vào lòng của các chs NQ khóa 7, đặc biệt là Diệp Cẩm Thu, một nam sinh học giỏi, trầm lặng ngồi ở bàn nhất. Từng ý tưởng của Rudyard Kipling qua lời giảng với nhiệt tình của một ông Thầy trẻ đi vào lòng học trò.

Nhiều năm dài từ thời sinh viên ở Saigon, ở Pháp, hay lúc đứng trên bục giảng Ngô Quyền dạy Toán cho các lớp đàn em từ khóa 14 trở về sau, và sau này giảng dạy ở trường Đại học Lạc Hồng, từng lời giảng của vị Thầy Pháp Văn ngày xưa theo Thầy Thu không rời, nhất là những câu:

Nếu con có thể đem tâm trí cùng sức lực mình
Gầy dựng con người con ngay cả khi chẳng còn gì sót lại,
Và con vẫn đứng vững khi tất cả đã mất
Ngoại trừ Ý chí, nó vẫn kêu to: “Hãy đứng vững!”

Được tin Thầy giáo Pháp Văn ngày xưa qua đời đột ngột vì bệnh tim, không có duyên chào Thầy lần cuối, Thầy Thu lặng lẽ tưởng nhớ Thầy Quyến, và chia sẻ với chúng tôi bài thơ "Si" Thầy Quyến đã dạy cho Thầy Thu và lớp Đệ Nhất B1 khóa 7 từ 47 năm trước. Bải thơ đã theo Thầy Thu từ gần 50 năm qua như một kim chỉ nam của cuộc đời.

Những câu thơ của Kipling qua lời giảng đầy nhiệt tình của Thầy Đinh Hữu Quyến đã góp phần đào tạo Thầy Diệp Cẩm Thu, và rất nhiều chs NQ có sinh ngữ chính là tiếng Pháp.

Là một chs Ngô Quyền có sinh ngữ chính là Pháp Văn, nhưng  không có cơ duyên được là học trò của Thầy Quyến (vì chúng tôi rời trường cuối tháng 4 năm 1975), xin được viết bài này như một nén hương lòng thành kính tiễn Thầy về hạc nội mây ngàn.

 

Như mấy câu thơ của Nhà Thơ Trịnh Y Thư:

một mai về với mây ngàn
chỉ xin nhớ chút dịu dàng của nhau

 

Chúng tôi tin, học trò của Thầy Quyến không những chỉ nhớ "nét dịu dàng" của Thầy, mà còn nhớ tấm lòng của Thầy với học trò.

 

Xin góp phần cầu nguyện cho Thầy được thanh thoát ở thế giới bên kia

 

Nguyễn Trần Diệu Hương

Fremont, đầu thu 2016

 

* Phụ đính bản gốc tiếng Anh "IF" của Rudyard Kipling

 


If you can keep your head when all about you  
    Are losing theirs and blaming it on you,  
If you can trust yourself when all men doubt you,
    But make allowance for their doubting too;  
If you can wait and not be tired by waiting,
    Or being lied about, don’t deal in lies,
Or being hated, don’t give way to hating,
    And yet don’t look too good, nor talk too wise:

If you can dream—and not make dreams your master;  
    If you can think—and not make thoughts your aim;  
If you can meet with Triumph and Disaster
    And treat those two impostors just the same;  
If you can bear to hear the truth you’ve spoken
    Twisted by knaves to make a trap for fools,
Or watch the things you gave your life to, broken,
    And stoop and build ’em up with worn-out tools:

If you can make one heap of all your winnings
    And risk it on one turn of pitch-and-toss,
And lose, and start again at your beginnings
    And never breathe a word about your loss;
If you can force your heart and nerve and sinew
    To serve your turn long after they are gone,  
And so hold on when there is nothing in you
    Except the Will which says to them: ‘Hold on!’

If you can talk with crowds and keep your virtue,  
    Or walk with Kings—nor lose the common touch,
If neither foes nor loving friends can hurt you,
    If all men count with you, but none too much;
If you can fill the unforgiving minute
    With sixty seconds’ worth of distance run,  
Yours is the Earth and everything that’s in it,  
    And—which is more—you’ll be a Man, my son!


Rudyard Kipling (1865-1936)

 

 

 

 

 

21 Tháng Ba 2014(Xem: 64288)
Lúc đó tôi chỉ cầu xin thượng đế cho tôi được mang theo tất cả kỷ niệm của quãng đời dạy học và cho tôi được đầu thai trở lại trần gian này với nghề đi dạy trong một xã hội không buộc tôi phải nói ngược với niềm tin và suy nghĩ của mình .
20 Tháng Ba 2014(Xem: 38737)
Với khuôn khổ một tờ Kỷ Yếu có tính cách nội bộ như tờ đặc san này, những dòng “Vẻ Vang Dân Ngô Quyền” (mượn chữ của ký giả Trọng Minh) cũng có thể được hiểu như một sự chia sẻ chút niềm hãnh diện “giống nòi” giữa chúng ta,
14 Tháng Ba 2014(Xem: 64299)
Từ cái nôi trung học Ngô Quyền, các học sinh bé bỏng ngày nào nay đã lớn khôn, bung ra tứ tán theo sinh hoạt của dòng đời. Nhất là sau khúc quanh lịch sử 30 tháng 4, 1975,...
14 Tháng Ba 2014(Xem: 72508)
Những kỷ niệm thân thương đó nằm ngủ yên trong tâm tư gần 40 năm, đã dấy lại trong tôi vào những ngày thầy Phạm Đức Bảo từ bên Tây Đức qua thăm Hoa Kỳ và được các cựu học sinh Ngô Quyền tiếp đón
09 Tháng Ba 2014(Xem: 17292)
Vẫn thương và nhớ Muội với biết bao kỷ niệm đẹp của chúng ta từ hơn 40 năm qua cùng với bao nhiêu thăng trầm của cuộc sống sau năm 1975, … Bây giờ Muội đã nhẹ nhàng rồi phải không??
08 Tháng Ba 2014(Xem: 9371)
Tôi chỉ làm một công việc là khơi dậy khả năng trời cho trong mỗi em học sinh... Thật sự tôi không hảnh diện về những gì mình đã thực hiện được mà buồn vì mình không làm được gì nhiều hơn cho các em học sinh.
05 Tháng Ba 2014(Xem: 73889)
Kính tặng thầy Bùi Quang Huy Nhân bàn chuyện Kỷ Yếu Ngô Quyền, cùng các bạn lớp Ðệ Tam B3 (1966-1967) nhắc nhớ lại chuyện người thầy Cổ Văn độc đáo của lớp mình.
05 Tháng Ba 2014(Xem: 29950)
Nay đã gần 40 năm trôi qua, thầy trò đều lưu lạc mỗi người một phương trời. Đám tiểu quỉ của tôi hẳn đầu đã hai thứ tóc, và có người có lẽ đã thành ông nội, ông ngoại không chừng. Liệu trong số này, có ông nào còn nhớ chuyện cũ đó không?
28 Tháng Hai 2014(Xem: 64368)
Tất cả đã đem đến cho tôi những tình cảm thân thiết, mà tôi không tìm được ở bất cứ trường nào. Những tình cảm ấy sau đó đã giúp tôi quên đi cảm giác khó chịu lúc ban đầu
27 Tháng Hai 2014(Xem: 7702)
Tốt nghiệp ĐHSP Toán Lý năm 1970, Thầy Nguyễn Văn Có nhận nhiệm sở đầu tiên tại trường trung học Thủ Đức – Sài Gòn. Năm 1972, Thầy xin thuyên chuyển về trường trung học Ngô Quyền Biên Hòa.
27 Tháng Hai 2014(Xem: 18774)
Từ 1969 đến 1975, trong thời gian 6 năm phục vụ ở Biên Hòa của tôi dù ở cương vị thầy giáo hay quân nhân, tôi cũng có nhiều kỷ niệm không thể quên được.
22 Tháng Hai 2014(Xem: 29444)
Cũng cần nói ra đây là lần đầu tiên tôi gặp Thầy sau không biết bao lần hẹn găp từ khi khi Thầy còn khỏe. Cứ hẹn rồi chưa gặp, hẹn rồi chưa đến... cho tới khi Thầy bệnh.
14 Tháng Hai 2014(Xem: 6141)
vì Thầy lên Công Thanh nhận chức Hiệu Trưởng trường Trung học ở đây. Từ đó về sau tôi không gặp Thầy, nhưng vẫn luôn nhớ lối ” nhấn nhá” trong lời giảng của Thầy qua thơ văn và nhớ nhất chiếc vespa màu xám của Thầy.
12 Tháng Hai 2014(Xem: 21186)
Tôi vẫn có mơ ước như Đại Tướng Carnot, trở về trường xưa, vào lại lớp học cũ, để kính cẩn nghe thầy giảng dạy như ngày còn bé. Cái mơ ước tầm thường, nhưng vượt quá tầm tay của một con người trong cái thời gian và không gian.
03 Tháng Giêng 2014(Xem: 37439)
Là một người khách không mời trong đêm từ giã năm 2013, tôi đã cùng thầy Phạm Gia Hưng từ Virgina, và hai đàn anh Lữ Công Tâm, Ma Thành Tâm cùng count down đón mừng năm 2104 tại nhà thầy Mai Kiến Phúc.