Danh mục
Số lượt truy cập
1,000,000

GS. Hà Tường Cát - Nhà văn lớn nhất của Nam Mỹ vừa qua đời

23 Tháng Tư 201412:00 SA(Xem: 21716)
GS. Hà Tường Cát - Nhà văn lớn nhất của Nam Mỹ vừa qua đời

NHÀ VĂN LỚN NHẤT CỦA NAM MỸ VỪA QUA ĐỜI


Hà Tường Cát/ Người Việt

MEXICO CITY - Gabriel Garcia Marquez, 87 tuổi, văn hào người Colombia nổi danh khắp thế giới với tác phẩm “Trăm Năm Cô Đơn,” qua đời hôm Thứ Năm 17 tháng 4, 2014, tại Mexico City, nơi ông đã sống 30 năm cuối đời.



blank
Gabriel Garcia Marquez những năm cuối cùng ở Mexico.
(Hình: Suzana Gonzalez/Bloomberg via Getty Images)


Bản tuyên dương của Hàn Lâm Viện Thụy Điển khi trao giải Nobel Văn Học năm 1982 cho ông viết: “Mỗi tác phẩm mới của G.G Marquez được đón nhận bằng những lời chỉ trích, và độc giả đón nhận như một biến cố trọng đại trên thế giới.”


Tổng Thống Mexico Enrique Pena Nieto gọi Marquez là “một trong những nhà văn vĩ đại nhất của mọi thời đại.”

Cựu Tổng Thống Hoa Kỳ, Bill Clinton, cho rằng Marquez đã “nắm bắt được trọn vẹn niềm vui, nỗi buồn của cả loài người, bằng trí tưởng tượng thiên tài, cách suy nghĩ mạch lạc và một sự trung thực hiếm có trong cảm xúc.” Gia đình Tổng Thống Clinton gặp và ăn tối với Marquez ở nhà của văn sĩ nổi tiếng người Mỹ, William Syron (1925-2006) năm 1994, sau nhiều năm ông bị từ chối visa vào nước Mỹ vì quá trình hoạt động chính trị.

Marquez được coi như nhà văn Nam Mỹ sáng tác bằng tiếng Tây Ban Nha vĩ đại nhất kể từ thời Miguel de Cervantes (1547-1616), tác giả “Don Quixote de la Mancha," tiểu thuyết hiện đại đầu tiên ở Âu Châu và là một trong những tác phẩm lớn nhất trong văn học Tây Phương.

Chủ nghĩa hiện thực là căn bản trong những tác phẩm của Garcia. Những tác phẩm đầu tay của ông phản ánh hiện thực cuộc sống ở quê hương Colombia. Nhưng sau đó vì dự tính quá nhiều chi tiết trước khi sáng tác nên ông chuyển sang hướng được gọi là chủ nghĩa hiện thực huyền ảo (magical realism).

Chủ đề chính yếu trong sáng tác của Marquez là sự cô độc. Tác phẩm quan trọng nhất trong sự nghiệp của ông và đã đưa đến giải thưởng văn chương Nobel năm 1982 là Trăm Năm Cô Đơn (Cien anos de soledad), viết trong 18 tháng, bắt đầu năm 1965, xuất bản năm 1967 ở Tây Ban Nha. Cuốn sách được dịch ra hơn 30 thứ tiếng, kể cả Việt Ngữ, và bán được khoảng 30 triệu bản.

Trăm Năm Cô Đơn bao gồm nhiều bình diện, phản ánh cuộc sống của các dân tộc châu Mỹ La Tinh và những sự kiện quan trọng trong lịch sử của miền đất này. Sự pha trộn giữa những yếu tố hiện thực và giả tưởng trong tiểu thuyết diễn tả giá trị thẩm mỹ của chủ nghĩa hiện thực huyền ảo của văn học. Sự tham lam, tính ích kỷ làm mất đi bản chất của những con người có đầy đủ thể lực, trí tuệ và chỉ có tình yêu thương mãnh liệt mới có thể là yếu tố cần thiết để vượt thoát khỏi sự cô đơn.

Bài phát biểu đọc ngày 8 tháng 12 năm 1982 tại Stockholm khi nhân lãnh giải Nobel do Hàn Lâm Viện Thụy Điển trao tặng, mang tựa đề “Sự cô đơn của Châu Mỹ La Tinh,” phác họa những nội dung Marquez viết trong các tiểu thuyết và truyện nngắn của mình. Ông nêu ra chủ nghĩa thực dân Âu Châu và di sản của nó, sự hủy diệt văn hóa Mỹ La Tinh và ông đặc biệt nhấn mạnh đến những quốc gia chịu ảnh hưởng tiêu cực do chính sách đối ngoại của các cường quốc với tình hình chính trị rối ren qua nhiều năm.

Theo Marquez, Nam Mỹ đã trải qua 5 cuộc chiến tranh và 17 vụ đảo chính mà hậu quả là đem đến những nhà lãnh đạo độc tài và sự thoái hóa trên mọi mặt của sinh hoạt xã hội. Ông phê phán quá trình giải phóng đất đai nhưng thay thế bằng sự áp đặt nền văn minh ngoại nhập. Ông đề cập đến một thực trạng là trong khi Âu Châu sẵn sàng chấp nhận văn hóa nghệ thuật của dân Mỹ La Tinh thì họ lại nhìn những nguyện vọng chuyển đổi bằng con mắt nghi ngờ và đồng ý với những hành động trấn áp của chính quyền quân phiệt. Marquez tin rằng mỗi dân tộc ở đây nên được có cơ hội để tạo dựng lý tưởng riêng cho vận mệnh của mình thoát ra khỏi nỗi cô đơn.

Trăm Năm Cô Đơn là chuyện về bảy thế hệ của một gia đình ở tỉnh Macondo, một địa danh tưởng tượng mà Marquez tạo nên phần nào theo mô hình của khu đô thị Aracataca, quê hương ông tại Colombia. Mặc dầu câu chuyện diễn tiến theo trình tự nhưng thời gian và lịch sử không hẳn đã là sự nối tiếp tự nhiên mà được linh động hóa. Không gian Macondo, một tỉnh được thành lập trong khu rừng nhiệt đới xa xôi hẻo lánh ngay đầu tiên đã là thể hiện cho nỗi đơn độc.

Biện bạch về nỗi cô độc tận cùng trong các tác phẩm của mình, Marquez cho rằng “cô độc là điều mà tất cả mọi con người đều phải đối mặt lúc này hay lúc khác và mỗi người có những phương cách không giống nhau để thể hiện.” Do đó theo ông, “cô độc là cảm xúc xuất hiện trong tác phẩm của rất nhiều nhà văn, thâm chí có người không ý thức được rằng mình đang thể hiện sự cô độc qua ngòi bút.”

Những tác phẩm khác của ông không chỉ dựa theo chủ đề cô đơn. Ông đã giải thích: “Qua mỗi cuốn sách, tôi cố gắng đi theo một đường khác. Không thể áp đặt ý chí trong việc chọn lựa phong cách vì nếu gượng ép sẽ bất thành.” “La Violencia” lấy khung cảnh là cuộc nội chiến giữa các đảng phái chính trị Colombia trong thập niên 1960. “Tình Yêu thời (Dịch) Thổ Tả” (1985) là bản cáo trạng đối với một xã hội đánh giá con người không bằng phẩm giá mà bằng của cải sở hữu. Xã hội như thế bóp chết những tình cảm trong sáng tốt đẹp, muốn có tình yêu và hạnh phúc thì phải giải phóng con người khỏi xã hội ấy. “Vị Đại Tá Chờ Thư” (1961) mang tính cách huyền ảo đến mức nhân vật chính cũng không được gọi tên, tạo cho người đọc ấn tượng về sự vô danh của số phận con người. Luận điểm của truyện này là một lời nhắn nhủ, rằng đời người có khi phải sống bằng hy vọng dẫu rằng niềm hy vọng ấy có khi chỉ là ảo vọng.

Marquez có tổng cộng gần 20 truyện dài và 5 tuyển tập truyện ngắn. Cho đến những năm cuối cuộc đời, khi sức khỏe đã suy kém nhiều, ông vẫn còn sáng tác: “Sống Để Kể Chuyện” (2002) là cuốn tự truyện về cuộc đời của chính ông. Cuốn hồi ký được coi là khá chân thực, đề cập rõ hơn về sự cô đơn, những trải nghiệm và ký ức còn lắng đọng trong một con người cô độc với những niềm đau, ước mơ, khát vọng và suy tư trăn trở về ý nghĩa cuộc sống qua cuộc đời đó.
Gabriel Garcia Marquez sinh năm 1927 ở Aracataca, theo học luật khoa đại học Cartagena, Colombia, nhưng chán ngán các môn học khô khan, quyết định bỏ học để chuyển sang lãnh vực văn chương dù rằng đã phải trải qua một giai đoạn rất khó khăn về sinh kế.

Ngay khi còn đi học, từ 1948 ông viết báo cho tờ El Espectador và bắt đầu những tác phẩm văn học đầu tiên bằng 10 truyện ngắn đã nhanh chóng nổi tiếng. Sau khi bỏ học ông chuyển về Barranquilla và tham gia một nhóm các nhà báo có tinh thần tiến bộ và nhờ đó có cơ hội tiếp cận với các nhà văn sau này nổi danh như William Fulkner và Ernest Hemingway. Năm 1955 ông làm đặc phái viên cho tờ El Espectador ở Thụy Sĩ, có dịp đến Ý và qua Paris. Ở đây ông được tin tờ báo bị đình bản, nhưng không nhận vé máy bay về nước mà ở lại Paris tiếp tục viết văn. Ba năm sau, ông trở về nước, đi qua Venezuela.
Năm 1960 khi cách mạng Cuba thành công, Marquez đến Havana làm phóng viên cho hãng thông tấn nhà nước Prensa Latina và trở thành bạn của Fidel Castro. Từ 1961 đến 1965, ông không viết được tác phẩm văn học nào trong khi làm phóng viên thường trú cho Prensa Latina ở New York rồi Mexico City.

Năm 1974, sau khi nổi tiếng trên thế giới với Trăm Năm Cô Đơn (1967), Marquez sống ở Mexico, Cuba, Paris và tham gia các hoạt đông chính trị. Từ 1981, ông hoàn toàn sống lưu vong tại Mexico sau khi chính quyền bảo thủ Colombia lên án ông bí mật cung cấp tài chính cho phong trào du kích cánh tả M-19.

Bây giờ, những gì khiến người ta luyến tiếc Marquez không chỉ ở văn chương của ông mà còn vì những đặc điểm của con người ông: thể hiện qua tính cách hài hước, dí dỏm, ấn tượng sâu sắc về nỗi cô đơn, vẻ huyền ảo nhưng rất gần thực tế. Là người có lý tưởng cách mạng và hoạt động chính trị, các tác phẩm của ông luôn phản ánh chính trị và thời cuộc, nhưng ông không bao giờ để bị trói buộc vào ý thức hệ ấy khi viết. Đối với ông, sứ mệnh của một nhà văn cách mạng là phải viết hay, để tiểu thuyết của mình trình bày ra lý tưởng nhưng không bỏ quên khả năng lôi cuốn tác động người đọc bằng hiện thực.

Cuối cùng, có thể kể ra dưới đây một vài trong số 1,038 danh ngôn của Gabriel Garcia Marquez do trang goodreads.com sưu tập:

Ký ức của trái tim thường xóa đi cái xấu và phóng đại cái tốt / Không thuốc nào có thể chữa nếu hạnh phúc không trị nổi / Già không ở tuổi tác mà do cảm nhận / Ai chờ mong nhiều chỉ có thể nhận được ít / Ít ai xứng đáng với nước mắt của ta nhưng kẻ nào xứng đáng sẽ không làm ta khóc. 
(HC)



26 Tháng Tám 2010(Xem: 55990)
Khóa 15 chs NQ muốn tìm liên lạc với Nguyễn Quốc Dũng hs lớp 10A6 và là Phó Trưởng Khối Báo chí Ban Điều hành HS NQ nk 1974-1975.
26 Tháng Tám 2010(Xem: 55728)
Tưởng là chỉ chào Thầy và vỗ vai bạn sau một thời gian dài không gặp, nhưng quý Thầy Nguyễn Văn Phố, Hà Tường Cát cùng các cựu nữ sinh NQ: Võ Thị Ngọc Dung, Phạm Thị Mỹ Dung, Nguyễn Trần Diệu Hương, và cựu nam sinh Phạm Huy Quyến (khóa 14) đã có một cuộc họp mặt nhỏ đầy tiếng cười và sự hồn nhiên của một thời Trung học.
20 Tháng Bảy 2010(Xem: 79427)
Nếu biết tin tức của Hồng Đào xin liên lạc với Phan kim Loan qua e-mail phanloan60@yahoo.com
11 Tháng Sáu 2010(Xem: 83758)
Một buổi chiều se lạnh của Nam Cali, nhưng một nhóm cựu học sinh Ngô Quyền vẫn thấy ấm lòng khi tiếp đón bạn cũ Nguyễn Ngọc Long từ Việt Nam chiều ngày 31 tháng 5, 2010 tại nhà hàng Asian buffet.
25 Tháng Năm 2010(Xem: 66400)
Trong tình cảm trân quý đồng môn chung mái trường Ngô Quyền, đồng hương Biên Hòa, chúng tôi đã có niềm hạnh phúc khi được cùng quý Thầy Cô các đàn anh khoá 1 cùng tiếp đón người bạn cũ Phạm Phú Vĩnh đến từ Canada vào chiều chủ nhựt 23/05/2010.
24 Tháng Hai 2010(Xem: 88341)
Một buổi họp mặt tân niên Canh Dần của tuổi Cọp đã được tổ chức vào chiều chủ nhựt 21/2/2010 tại nhà chị Nguyễn thị Mỹ thuộc thành phố Westminter.
20 Tháng Giêng 2010(Xem: 82825)
Tựa bài ghi nhớ này tôi chỉ muốn viết ra để kỷ niệm lần gặp gỡ Thầy, Cô cùng Bạn bè cựu học sinh Ngô Quyền hiện còn sinh hoạt cùng gia đình tại quê nhà (một vài bạn từ nước ngoài về đúng dịp nữa chứ) chứ không phải nói về lứa tuổi 17…bẻ gảy sừng…trâu bò gì cả nha các Bạn.
11 Tháng Giêng 2010(Xem: 71690)
Như một thông lệ đã có từ ngày tôi và Lynh đặt chân đến USA, chúng tôi dùng San Diego là địa điểm hội ngộ gia đình trong mỗi mùa Noel. Tuy nhiên, trong chuyến đi lần nầy, ngoài việc họp mặt gia đình, chúng tôi có cơ may được gặp gỡ cũng như tham dự những sinh hoạt liên quan đến Ngô Quyền mà tôi muốn chia sẻ nơi đây cùng Thầy Cô và các bạn .
10 Tháng Giêng 2010(Xem: 77338)
Xin tất cả liên lạc về email: quangtr2003@yahoo.com
18 Tháng Mười Hai 2009(Xem: 75701)
Tôi là  Nguyễn Trung Việt cựu học sinh Biên Hòa. Năm học từ 1960 đến  1963.  (đệ III, đệ II B và đệ I B ).
02 Tháng Mười Hai 2009(Xem: 76732)
Nguyễn Thế Hùng muốn tìm bạn là Đào Quang Đỉnh học lớp 12A2  và cùng lớp với chị Dương Thúy Phượng , con của Thầy Dương Hòa Huân, ra trường năm 1970,
06 Tháng Mười Một 2009(Xem: 66758)
Chủ nhật, ngày 6 tháng 9 năm 2009 vào lúc 1 giờ trưa, Hội An Việt tại Vương Quốc Anh đã tổ chức Đại Lễ Kỷ Niệm 30 Năm Người Việt Tị Nạn Đến Anh Quốc. Buổi lễ dưới sự chủ toạ của ông Vũ Khánh Thành, cựu Giáo Sư Trung học Ngô Quyền, Biên Hòa, Giám Đốc Sáng Lập và Điều Hành Hội An Việt, Nghị Viên Thành Phố Hackney;
21 Tháng Mười 2009(Xem: 61609)
PHÂN ƯU: Phu quân chs NQ Trần Kim Định đã mệnh chung vào ngày 18 tháng 10 năm 2009 tại Oaklahoma, Hoa Kỳ
21 Tháng Mười 2009(Xem: 61875)
PHÂN ƯU: Thân mẫu chs NQ khóa 7  Đoàn Vĩnh Quý đã từ trần ngày 20 tháng 10 năm 2009 tai VN
19 Tháng Bảy 2009(Xem: 60175)
PHÂN ƯU: Thân mẫu chsNQ Trang thị Liên, Nhạc mẫu chsNQ Trương Minh Sang là cụ Bà Mai Thi LÝ vừa từ trần ngày 14 tháng 7 năm 2009 tại San Jose.
12 Tháng Bảy 2009(Xem: 161389)
Năm nay, tiệc mừng họp mặt Truyền Thống kỳ thứ 8 được tổ chức tại nhà hàng Seafood Kingdom: 9802 Katella Ave, Anaheim, CA trưa ngày chủ nhật 05 tháng 7, 2009.
13 Tháng Sáu 2009(Xem: 65164)
PHÂN ƯU: Thân mẫu chsNQ Trần Minh Tâm , Nhạc mẫu chsNQ Trần Kim Vy nhũ danh Trần Võ Kim Huê    Đã mệnh chung ngày 12 tháng 6 năm 2009 Tại Houston, Texas, Hoa Kỳ
10 Tháng Sáu 2009(Xem: 146183)
Ngày họp mặt Truyền Thống Ngô Quyền năm nay đã được dời lại vào ngày lễ Labor Day 31 tháng 8 tại nhà hàng Hong Kong Seafood Buffet,
20 Tháng Năm 2009(Xem: 64931)
PHÂN ƯU: thân mẫu chsNQ Lâm Kim Sơn là cụ bà LÂM THỊ LIỄU đã từ trần ngày 12 tháng 5 năm 2009 tại Biên Hòa
19 Tháng Năm 2009(Xem: 140300)
Tường thuật buổi họp mặt nho nhỏ của cựu học sinh Ngô Quyền Bắc California tối thứ bảy 2 tháng 5 tại nhà hàng Supper Buffet, San Jose.
10 Tháng Năm 2009(Xem: 65077)
PHÂN ƯU: thân phu chsNQ Nguyễn Đức Hiền, chsNQ Nguyễn Đức Trí, chsNQ Nguyễn Thị Mỹ, chsNQ Nguyễn Thị Nữ là cụ ông NGUYỄN VĂN ĐÀO đã từ trần ngày 8 tháng 5 năm 2009 tại Westminster, California USA
10 Tháng Năm 2009(Xem: 88008)
Cáo Phó: Tang Lễ Cụ Nguyễn Văn Đào Thân Phụ chsNQ Nguyễn Đức Hiền, chsNQ Nguyễn Thị Mỹ...
27 Tháng Tư 2009(Xem: 63039)
Phan Uu: Phu Nhan Thay Duong Hoa Huan, Than Mau chs NQ Duong Thuy Phuong vua tu tran 24/4/2009 tai BH VN
07 Tháng Tư 2009(Xem: 63030)
Phan Uu: chsNQ Trần thị Yến đã từ trần ngày 1 tháng 04 năm 2009 t ạ i San Diego, California – USA
15 Tháng Ba 2009(Xem: 60973)
Thân mẫu CHSNQ  Trương Kiến Xương  (Bắc California ) la cu ba Lam Binh An đã từ trần ngày 13 tháng 03 năm 2009
10 Tháng Ba 2009(Xem: 62577)
Phân ưu: Hội Ái Hữu chs NGÔ QUYỀN BH nhận được tin buồn: Phu Quân chs NQ Thanh Vân Anderson từ trần ngày 3 tháng 3, 2009 tại Arizona USA
30 Tháng Mười 2008(Xem: 45178)
PHÂN ƯU: Thân Mẫu chs NQ Liên Thất Hùng,  chs NQ Liên Hậu vừa từ trần 28/10/2008 tại San Jose _ Thư Cảm Tạ của Tang Quyến