Trong tận cùng sâu thẳm tâm hồn, tôi hằng tin Thiên Chúa đã chọn trao sứ mệnh phục vụ cộng đồng, giúp ích tha nhân cho Voi hoạt bát – RS. Nguyễn Tiến Lộc, ngay khi anh vừa mở mắt chào đời. Đó là vinh dự vô cùng cao cả, nhưng cũng đồng thời là trọng trách lớn lao đối với một con chiên của Chúa. Sinh ra trong một gia đình Công giáo toàn tòng, cậu bé Giuse Nguyễn Văn Lộc đã sớm vào giúp lễ cho Nhà thờ lớn Hà Nội. Lên 8 tuổi Lộc tham gia sinh hoạt Hướng Đạo, hồn nhiên hòa mình vào phong trào giáo dục thanh thiếu niên nổi tiếng toàn thế giới do huân tước Baden - Powell sáng lập. Năm 12 tuổi Giuse Nguyễn Văn Lộc bắt đầu con đường tu tập tại Đệ tử viện Vũng Tàu thuộc Dòng Chúa cứu thế (DCCT), sau khi Lộc cùng gia đình di cư vào Nam và sinh sống tại thành phố biển Nha Trang. Kể từ đó đức tin Ki-Tô và tinh thần Hướng Đạo đã gắn kết xuyên suốt cuộc đời của Voi hoạt bát - RS. Nguyễn Tiến Lộc, cho đến ngày Voi hoạt bát xuôi tay nhắm mắt lìa rừng…
@ Nhạc sĩ Voi hoạt bát với phong trào Hướng Đạo Việt Nam…
Anh em ta về cùng nhau ta quây quần này, một-hai-ba-bốn-năm.
Anh em ta về cùng nhau ta quây quần này, năm-bốn-ba-hai-một.
Một đều chân bước nhé, hai quay nhìn nhau đi,
ba cầm tay chắc nhé, không muốn ai chia lìa.
Bốn nhớ rằng chúng ta bốn biển anh em một nhà,
năm giữ mãi tình này trong câu ca…
Bài hát Anh em ta về quen thuộc đến nỗi, hằng hà sa số người Việt có thể bật ra câu ca bất cứ lúc nào bất cứ nơi đâu. Ngay đến bạn bè quốc tế cũng có thể múa và hát theo giai điệu đơn giản vui tươi của bài hát. Nhưng ít người biết Anh em ta về chính là sáng tác đầu tay của Voi hoạt bát, cho dù bài hát đã trên 50 năm tuổi và thường được dùng làm “mồi lửa” cho sinh hoạt cộng đồng. Với kho tàng sáng tác – hoặc chuyển ngữ tiếng Việt – hơn 300 bài hát, anh Voi xứng đáng danh xưng nhạc sĩ. Thế nhưng Voi vẫn khăng khăng từ chối:
- Chỉ vì đi hướng đạo nên tôi sáng tác nhạc để anh em ca hát cho vui mà thôi, chứ gọi “nhạc sĩ Tiến Lộc” tôi xấu hổ lắm!...
Rất chân thành khi tự nhận mình là nhạc sĩ… bất đắc dĩ, bởi việc sáng tác nhạc – cùng các hoạt động đa năng khác của anh Voi hoạt bát – chỉ là phương tiện để thực hiện trọng trách truyền lửa mà Thiên Chúa đã phó thác cho anh. Với khối lượng kiến thức uyên bác tích lũy được sau bao năm tu tập và hoạt động mục vụ, anh Voi có nhiều cách chuyển hóa những giáo điều cao siêu thành những nội dung giáo dục đơn giản nhẹ nhàng, với mục đính nhằm hướng mọi người đến đời sống thiện lành an nhiên tự tại. Bằng những giai điệu trong veo, lời ca dễ nhớ dễ gần mà những ý tưởng giáo dục lồng ghép trong các sáng tác của Voi hoạt bát – RS. Nguyễn Tiến Lộc có độ lan tỏa vô cùng mạnh mẽ. Anh em Hướng Đạo thường nói vui về anh Voi, rằng:
- Chiến thuật “mưa dầm thấm đất” của anh Voi hoạt bát thiệt lợi hại (?!...) nghen. Hiệu quả rất bất ngờ, mà anh em nhà mình không thể nào cân đong đo đếm được…
Tôi thầm nghĩ bất cứ cựu hướng đạo sinh Biên Hòa nào đã từng dự trại họp bạn Giữ Vững tại Suối Tiên năm 1970; trại họp bạn Tự Lực tại Tam Bình năm 1974 đều không thể quên anh quản trò Voi hoạt bát, một hoạt náo viên “tầm cỡ quốc gia” sáng tạo không ngừng những tiết mục sinh hoạt sôi nổi, mang nhiều màu sắc tươi vui cho bất kỳ sinh hoạt nào của trại họp bạn. Anh Voi hoạt bát không chỉ ấn tượng với trại sinh bởi điệu múa kinh điển “Trông kìa con voi nó đứng rung rinh (?!...) mà anh còn khả năng lôi cuốn đám đông vào tất cả những bài hát anh ứng tác tức thời, những trò chơi sinh động do anh… bày binh bố trận. Bên đống lửa trại bừng cháy rực sáng xuyên đêm, anh Voi hoạt bát giống hệt thỏi nam châm thu hút hàng ngàn trại sinh đồng thanh ca hát vang lừng. Những tiếng “oa, oa…” âm vang kéo dài không ngớt, không chỉ hoan hô anh Voi hoạt bát tài tình, mà còn hoan hô nhiệt tình của tất cả trại sinh đang quây quần quanh anh Voi hoạt bát…
@ Huynh trưởng Voi hoạt bát và bản án oan khiên…
Suốt cả cuộc đời Voi hoạt bát chỉ chuyên tâm tu học, hết lòng phụng sự Thiên Chúa và luôn Giúp ích cho đời. Tưởng chừng gieo nhiều hạt tốt sẽ gặt lắm quả lành, Voi hoạt bát sẽ bền bĩ “tốt đạo, đẹp đời” trên khắp nẻo đường hành thiện. Đầu năm 1978 chỉ vì sử dụng một khẩu súng phế phẩm làm vật chặn giấy trên bàn làm việc – khẩu súng rỉ sét này do một tu sinh nhặt được trong lúc cuốc đất trồng rau trong tu viện, đã mang nộp cho Giám đốc Đệ tử viện Thủ Đức lúc bấy giờ là Voi hoạt bát – mà một bản án oan khiên bất ngờ xô đẩy Voi ngã vào “đại học” Chí Hòa. Sau bốn năm ở lớp đại học bất đắc dĩ, Voi hoạt bát được trả tự do vào đầu năm 1982 nhờ sự nỗ lực can thiệp của Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình, đã liên tục gửi thư kêu gọi nhà cầm quyền trả tự do cho những linh mục bị giam giữ vô cớ hoặc đang đau yếu.
Trong thời gian bị tù đày, huynh trưởng Voi hoạt bát – Nguyễn Tiến Lộc vẫn giữ vững đức tin Thiên Chúa, kiên định tinh thần Sắp Sẵn và Giúp ích (*) của hướng đạo sinh. Anh học thêm được tiếng Nga và tiếng Trung Quốc trong tù, hun đúc niềm tin cho các bạn tù bằng những trò chơi vận động và những bài ca nho nhỏ do anh sáng tác. Không lúc nào anh Voi buông bỏ hoạt động Hướng Đạo, ngay trong tù anh đã làm lễ Lên đường cho Tráng sinh – Linh mục Micae Phạm Quang Hồng, cũng là bạn tù của Voi hoạt bát lúc bấy giờ. Trãi nghiệm bốn năm tù đày, được Voi ghi lại như sau:
- Tôi nhận ra đây là một hồng ân Chúa ban cho, nhờ bốn năm tù tội mà tôi được sáng mắt như Thánh Phao lô, và ngộ được nhiều giá trị rất hay... (**)
Những năm cuối đời, Voi hoạt bát lại thêm lần nữa mang nỗi oan khiên. Những cáo buộc vu khống, nghi kỵ xầm xì… (**) không đến từ phía đối kháng mà từ những “bằng hữu” một thời của mình, chính vì điều này mới khiến Voi hoạt bát quặn thắt lòng đau. Tinh thần tuy kiên định nhưng vẫn có lúc, Voi như đắm chìm trong trạng thái cô đơn đến mức ngỡ ngàng, nỗi buồn bủa vây nặng trĩu mà Voi không thể chia sẻ được cùng ai. Phúc đức cho Voi, đức tin Ki-Tô (***) và tinh thần Hướng Đạo là hai lá chắn, hai điểm tựa luôn đồng hành nâng bước chân Voi, giúp anh nhẹ nhàng vượt qua muôn trùng sóng gió trong đời.
Sau đại dịch toàn cầu sức khỏe của Voi dần suy giảm, anh đã xin phép được nghỉ hưu và thôi giữ các chức vụ: Giám đốc dự tập; Giám đốc Nhà cấm phòng; Bề trên một cộng đoàn (gồm 6 linh mục và 4 thầy phó tế) để Voi có thể chủ động sắp xếp lịch trình đi truyền lửa ở các quốc gia trên thế giới. Cuối cùng Chúa đã gọi và Linh mục Giesu Nguyễn Văn Lộc (Tiến Lộc) C.Ss.R - huynh trưởng Voi hoạt bát – RS.Nguyễn Tiến Lộc đã thưa, để anh thực sự trở về gặp gỡ Đức Ki-Tô đúng như mong đợi, sau khi anh đã hoàn tất sứ mệnh cao cả cho đời.
Vòng tròn có một cái tâm là dấu hiệu kết thúc một trò chơi lớn, cũng là dấu nghỉ rất riêng dành cho dân Hướng Đạo lìa rừng. Anh Voi hoạt bát – RS. Nguyễn Tiến Lộc đã trở về nhà, bình yên về bên Đức Chúa Trời. Gia đình cựu hướng đạo sinh Biên Hòa chân thành tiễn biệt anh, một bậc chân tu đã hiến dâng trọn vẹn linh hồn cho Thiên Chúa - một huynh trưởng Hướng Đạo nhiệt thành giúp ích tha nhân cho đến hơi thở cuối cùng. Siết bàn tay trái anh Voi hoạt bát – RS. Nguyễn Tiến Lộc, thật chặt…
VOI TRẦM TĨNH – MAI QUAN VINH
Tháng 12/2022
(*) Châm ngôn Hướng Đạo;
(**) https://www.youtube.com/watch?v=KVbt3w4fW5c (13:43);
Bài giảng xoá tan những nỗi oan khiên của Linh mục Giuse Tiến Lộc.
(***) https://www.youtube.com/watch?v=kSYBSlokKVw (01:13);
Gặp gỡ Đức Ki-Tô - Lm Tiến Lộc.